نسل نوین نگارگری دنبال ثبت جهانی افتخارات کشورند + صوت
دبیر جایزه محمد سیاه‌قلم گفت: آثار ارسالی نشان می‌دهد نسل امروز متوجه هویت ایرانی خود است تا با تکیه کردن بر آن، افتخارات کشور را جهانی کند.
عباس شهسوار؛ دبیر جایزه محمد سیاه‌قلم در گفت‌وگو با ایکنا در رابطه با این رویداد گفت: ما در هنر تجسمی یک بخش پر اهمیت و تاثیرگذار در تاریخ بوده‌ایم و همچنان هم هستیم. ولی به مرور زمان، تغییراتی در فرهنگ رخ داده است که تمرکز را روی هنر شرق در این منطقه خیلی کمتر کرده است.
وی ادامه داد: این موضوع برای ما چالش بود و در گالری طراحان آزاد به همراه رزیتا شرف‌جهان و همچنین کمک‌های خانم فرح اصولی شروع به گفت‌وگو درباره این موضوع کردیم. اینکه در سده اخیر چه اتفاقی‌هایی برای هنر تجسمی و به‌خصوص نگارگری ما رخ داده است و چرا آن قدرت سابق خود را ندارد. اصلاً آیا لزومی دارد که این قدرت را داشته باشد و به قوام خودش ادامه دهد و همان شکلی که قبلاً بوده است باشد و بتواند تاثیر بگذارد؟ اینها سوالاتی بود که برای ما وجود داشت.
شهسوار افزود: در طی جلساتی که برگزار کردیم به این پرسش کلیدی برخوردیم که آیا ما تعریف مشخصی از هنر ایران و هنر نگارگری معاصر داریم؟ آیا می‌توانیم به وضوح بگوییم بخش‌هایی وجود دارد که اگر لحاظ شود ما به امر معاصر در هنرهای تجسمی به ویژه نگارگری ورود می‌کنیم؟ هرقدر جلوتر رفتیم متوجه شدیم که در چند دهه اخیر اصلاً تلاشی برای اینکه معاصر بودن در نگارگری تعریفی داشته باشد به وجود نیامده و هیچ اتفاقی برای آن نیفتاده است.
وی با اشاره به حمایت مالی از کارهای فرهنگی گفت: این فراخوان را به کمک یک اسپانسر شکل دادیم. حامی ما بدون هیچ چشم‌داشتی آمد تا حمایت کند و شروع کرد با دیدگاه کمک به فرهنگ، بدون هیچ دیدگاه تبلیغاتی روی این پروژه سرمایه‌گذاری کردن که این کار بسیار قابل ستایش است.
دبیر جایزه محمد سیاه‌قلم در رابطه با فراخوان این جشنواره گفت: اتفاق به این صورت پیش رفت که ما این فراخوان را تشکیل دادیم و به جای اینکه این توضیحات را به گونه‌ای بنویسیم که بیانیه ما باشد و بگوییم که اینگونه به مسائل نگاه می‌کنیم؛ توضیحات خود را با پوستر شروع کردیم که چگونه می‌توانیم معاصر بودن در هنر نگارگری ایرانی را تعریف کنیم. آیا به شکلی که پاکستانی‌ها تعریف می‌کنند؟ اگر به آن شکل است ما خیلی تحقیق کردیم و متوجه شدیم که نگاه پاکستانی‌ها به معاصر کردن مینیاتور نگاه اروپایی و آمریکایی‌ها به هنر شرق است. انگار که فرد اروپایی یا آمریکایی سفارش می‌دهد که اینگونه باید معاصر بود. به همین علت ما از آن فاصله گرفتیم.
وی ادامه داد: سراغ ترکیه رفتیم آنها هم به همان شکل پاکستان بودند. بعد از تحقیقات در این راستا متوجه شدیم که این اتفاق واقعاً در این جغرافیا و در این قسمت از آسیا رخ نداده است و ما نیاز داریم که طرح پرسش کنیم. این طرح پرسش با این روند جلو رفت که ما می‌خواهیم بدانیم که چه گزینه‌هایی برای معاصر بودن نگارگری می‌توانیم پیدا کنیم و چگونه می‌توان آن را تبدیل به یک مقاله، کتاب کرد که هنرمندان به آن رجوع کنند. در نتیجه این فراخوان را به کمک گالری طراحان آزاد ارائه کردیم و این اتفاق رخ داد.
شهسوار در رابطه با آثار ارسالی گفت: کارهای زیادی از شهرهای مختلف ایران آمد و توانستیم از بین هزار و دویست اثر، 500 اثر را برای مرحله دوم انتخاب کنیم و در داوری فیزیکی آثار حدود 66 اثر را از 47 هنرمند جوان انتخاب کنیم تا به نمایش درآید.
وی ادامه داد: ما متوجه شدیم که امیدهای زیادی در این آثار وجود دارد که می‌توانیم به آنها رجوع کنیم و یک آینده درخشانی در انتظار است. این موضوع را نه به این علت که برگزار کننده این جشنواره هستیم می‌گویم بلکه همه بازدیدکنندگان به شکلی متوجه آن شده‌اند که آینده درخشانی در ژانری از هنر وجود دارد و این اتفاق امیدی شد که این جشنواره بتواند در سال‌های آینده نیز ادامه دار باشد.
دبیر این جشنواره در رابطه با علت انتخاب نام محمد سیاه قلم برای این جشنواره گفت: سوال‌هایی در حین گفتمان برای ما وجود آمده بود. ما همیشه به هنرمندانی برمی‌خوریم که آنها هم در همین وضعیت قرار گرفته بودند که یکی از این هنرمندان محمد سیاه قلم است. ما وقتی در رابطه با این هنرمند شروع به مطالعه کردیم متوجه شدیم که او در یک وضعیت خیلی خاصی قرار دارد به این شکل که ترکیه معتقد است که این هنرمند ترکیه‌ای است، چینی‌ها معتقدند که او چینی است و در مغولستان و تبت معتقدند که تبتی است و ما معتقدیم که او ایرانی است.
وی ادامه داد: ضمن اینکه این اتفاق مرسوم است که نام یک شخصیت فاخر را در تاریخ برای نام یک جایزه انتخاب می‌کنند. ما آمدیم این جایزه را به نام یکی از مفاخر نقاشی خودمان که وضعیت او در شناسایی این جغرافیا دچار ابهامات است انتخاب کردیم که بتوانیم چند مسئله را پوشش دهیم. اینکه محمد سیاه‌قلم ایرانی است و ما به او افتخار می‌کنیم و به آن اهمیت می‌دهیم.
شهسوار ادامه داد: دوم اینکه این هنرمند جزء سه نفر خلاق تاریخ نگارگری ایران است و امر معاصر را می‌توان در آثار او کاملاً مشاهده کرد. ساختارشکنی‌ها و گریزها به هنرهای دیگر مشهود است. گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد که او از تکنیک فاصله می‌گیرد و به سمتی می‌رود که به نقاشی برسد. همه اینها گزینه‌هایی بودند که برای ساختن هنر معاصر می‌توانیم به آن تکیه کنیم.
وی در رابطه با بارزترین نکات آثار ارسالی گفت: در آثاری که ارسال شده ما به شکل مشخص به این موضوع برخوردیم نسلی امروز متوجه این موضوع شدند که منطقه‌ای زندگی می‌کنند که هویتی وجود دارد که می‌توان با تکیه کردن بر آن هویت، خیلی باافتخار خود را جهانی کنند. این موضوع برای ما خیلی جذاب بود که اکثر هنرمندان تجسمی در ایران بدون شک به این موضوع فکر کردند که سراغ مینیاتور یا نگارگری بروند. بارزترین شاخصه این نمایشگاه آن است که همه می‌دانند ظرفیت‌های بی‌نظیری در این رشته وجود دارد اما این ظرفیت به یک شکل منسجم و تعریف شده به طور نسبی نرسیده و چند دوره زمان نیاز دارد.
دبیر جشنواره در رابطه با زمان این نمایشگاه گفت: این نمایشگاه را به دو بخش تقسیم کردیم که شامل دو تا دو هفته‌ای به اضافه یک نشست و یک اختتامیه است. افتتاحیه از 19 فروردین 1401 شروع شد و جمعه این هفته نشستی با حضور آریاسپ دادبه و کیانوش معتقدی در گالری طراحان آزاد داریم. نمایشگاه بعدی از 2 اردیبهشت 1401 شروع و تا 16 اردیبهشت ادامه دارد. در این نمایشگاه هنرمندانی که در طی دهه‌های قبلی سراغ این هنر رفتند و سعی کردند خروجی‌هایی از این هنر داشته باشند و به صورت تخصصی بر روی این موضوع کار کردند حضور دارند.
وی در پایان تاکید کرد: این ژانر از هنر بخش بسیار مهمی است و اصلا اهمیتی ندارد که به دست چه کسی و به چه صورتی ادامه یابد. مسئله این است که باید به آن اهمیت داده شود. اهمیت دادن به این هنر می‌تواند ما را رشد و ارتقاء دهد و می‌تواند کشور ما را معرفی کند. ما به اسپانسرها و توجه زیاد گالری‌ها به این هنر نیاز داریم.
گفت‌وگو از سجاد محمدیان
انتهای پیام
