مسجد صد ساله «العین»؛ پایگاه مقاومت در قلب کرانه باختری
مسجد العین با بیش از یکصد سال قدمت از مساجد کهن در سرزمین‌های فلسطینی است که نام خود را از چشمه‌ای در همجواری مسجد گرفته و بنا به روایت‌ها حضرت مریم(س) از آب آنجا نوشیده است. این مسجد بعداً به پایگاه مقاومت در برابر اشغالگری و پشتوانه مسجد الاقصی مبدل شد.
به گزارش ایکنا به نقل از عربی21، مسجد العین در شهر البیره در کرانه باختری اشغالی یکی از مهم‌ترین مساجد تاریخی فلسطین به شمار می‌رود، زیرا در طول تاریخ نقش مهمی در زندگی ساکنان آنجا داشته و در تحکیم پایبندی به هویت فلسطینی مؤثر بوده است.
این مسجد نام خود را از چشمه آبی در کنار آن گرفته است که حضرت مریم(س) پس از وضع حمل حضرت عیسی(ع) در کلیسای المهد شهر بیت لحم از آن نوشید و با او به شهر ناصره نقل مکان کرد و در راه به آن چشمه تاریخی که نام این مسجد بزرگ را یدک می‌کشد، برخورد.
پشتوانه مسجدالاقصی
مسجد العین با فعالیت‌های مستمر و گسترده خود نقش تاریخی، تبلیغاتی، میهنی و ورزشی مهمی داشته است و شماری از شهدا، رهبران و علمای فلسطینی در آنجا علم و دین آموختند. این مسجد پشتوانه مسجد الاقصی و تریبونی مهم برای تبلیغ دین اسلام بوده است.
به گفته محمد جرادات، مدیر بخش آثار باستانی در رام الله، این مسجد در جنوب غربی بخش قدیم بیت‌المقدس اشغالی و در امتداد جاده اصلی واقع شده است که شهرهای البیره و بیت‌المقدس را به هم متصل می‌کند که «خیابان نابلس» نامیده می‌شود.
او می‌گوید که این مسجد تنها یک نام دارد و آن العین است و نام دیگری برای آن وجود ندارد و مساحت آن تنها حدود سه هکتار است.
آنچه مسجد العین را متمایز می‌کند این که به چشمه آبی در کنار آن متصل است که به نام آن نامگذاری شده و این چشمه یکی از منابع آبی بود که ساکنان شهر البیره برای تأمین آب آشامیدنی مورد نیازشان به آن وابسته بودند.
جرادات افزود: تاریخ ساخت مسجد العین به اواخر دوره عثمانی (1850 میلادی - 1917 میلادی) برمی‌گردد و در سال 1930 میلادی تغییراتی در بنا انجام شد و در دوره‌های بعد اداره اوقاف اسلامی بخش‌هایی از آن را ترمیم کرده است.
وی ادامه داد: مسجد العین اولین بنایی است که قدمت آن به اواخر دوره عثمانی می‌رسد و طبق قوانین فلسطین از آثار باستانی محسوب می‌شود، بنابراین حفظ این مسجد عثمانی در صلاحیت وزارت گردشگری و آثار باستانی فلسطین است. علاوه بر نقشی که وزارت اوقاف و امور دینی فلسطین در حفظ مسجد و انجام برخی تعمیرات داشته است به گونه‌ای که مسجد همچنان برای نمازگزاران آباد باقی مانده است.
مدیر بخش آثار باستانی در رام الله توضیح داد که مسجد العین اکنون وابسته به وزارت اوقاف و امور دینی فلسطین بوده و مسجدی است که نمازهای پنجگانه یومیه و جمعه در آن برگزار می‌شود.
وی با اشاره به اینکه این مسجد نیز مانند سایر اماکن فلسطینی مورد حملات و تهاجمات رژیم صهیونیستی قرار گرفته، اما اقدامی برای ثبت شواهد آن انجام نشده است، گفت: هیچ تضمینی درباره متوقف شدن هجمه‌های اسرائیل به آثار باستانی فلسطین و اماکنی نظیر مساجد که عبادتگاه مسلمانان فلسطینی محسوب می‌شود، وجود ندارد.
ماجد صقر، پژوهشگر و مبلغ اسلامی و امام جماعت سابق مسجد العین هم با اشاره به اهمیت تاریخی این مسجد گفت: این مسجد در تبلیغ دین اسلام در منطقه البیره و پیرامون آن در طی نیم قرن نقش داشته است، با وجود شرایط دشواری که در طول دوران‌ها پشت سر گذاشته است.
او افزود: شهر البیره همانطور که می‌دانیم حلقه ارتباطی شمال و جنوب فلسطین است، بنابراین همه کاروان‌ها از کنار مسجد العین و از جاده مسجد العین عبور می‌کردند و از آنجا می‌گذشتند. در جوار مسجد، استراحتگاهی بود که تجار در آن استراحت می‌کردند و این نشان‌دهنده اهمیت تاریخی این مسجد است. روایت است که حضرت مریم(س) هم پس از متولد شدن حضرت عیسی(ع) در مسیر رفتن به شهر الناصره از آب این چشمه نوشیده است.
صقر تأکید کرد: مسجد العین پس از مسجد العمری که تنها 200 متر با آن فاصله دارد، دومین مسجد قدیمی شهر البیره است.
وی گفت: مسجد العین برای مردم شهر البیره و حومه و به طور کلی در سطح کشور فلسطین از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا مسجد معروفی است که جمعی از رهبران و علمای فلسطینی در طول تاریخ به کسب علوم دینی پرداختند.
صقر افزود: مسجد العین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا نقش مهمی در بیداری اسلامی هم که ده‌ها سال پیش روی داد، داشته است.
العین، مسجدی شهید پرور
شیخ صقر گفت: در دوران انتفاضه سنگ (1366 - 1373) به عنوان امام جماعت مسجد فعالیت داشتم و این مسجد در فعالیت‌های این انتفاضه مبارک فلسطینیان نقش اساسی داشت. شهدا، رهبران و علمای زیادی در این مسجد پرورش یافتند که از جمله آنها می‌توان به دو شهید بزرگ فلسطینی، عماد و عادل عوض الله و امجد الطویل اشاره کرد.
صقر با اشاره به فعالیت‌های وزرشی جوانان مسجد العین گفت: این مسجد در رشته‌های ورزشی والیبال، بسکتبال و فوتبال مشارکت قابل توجهی دارد و تیم‌های آن در سطح بالایی در داخل فلسطین به رقابت می‌پردازند.
او افزود: شهر البیره بحمدالله شهری مذهبی است که با وجود حضور پرشمار مهاجران از ایالات متحده آمریکا همچنان خصلت فرهنگی، دینی و اخلاقی خود را حفظ کرده است.
شیخ صقر مسجد العین را کانون دفاع و مقاومت فلسطین خواند و گفت: جوانان آن همچنان در صف اول دفاع از مسجد الاقصی هستند با وجود اینکه خیلی از جوانان مسجد توسط نظامیان اشغالگر صهیونیست بازداشت شدند.
صقر تصریح کرد: مسجد نقش مهمی در نشر اسلام و تبلیغات دینی دارد و هر روز جلسات پرباری از قرائت و حفظ قرآن کریم و موعظه‌گری و خطبه‌خوانی برگزار می‌شود.
امیر ابوعرام، نویسنده و روزنامه‌نگار اهل شهر البیره که مسجد العین در آنجاست، به نوبه خود خواستار استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای برجسته کردن اماکن دیدنی شهر تاریخی خود به ویژه مسجد و چشمه العین و مسجد العمری شد.
لزوم ثبت داده‌های باستان‌شناسی از اماکن تاریخی فلسطین
این فعال فلسطینی تأکید کرد که در سایه تسلط لابی صهیونیستی بر رسانه‌های جهانی این شبکه‌های اجتماعی هستند که می‌توانند صدای فلسطینیان را به گوش جهان برسانند و آثار تاریخی آن را به جهان بشناسانند.
ابوعرام با اشاره به مشکلات پیش روی روزنامه‌نگاران فلسطینی در دستیابی به اطلاعات تاریخی و باستان‌شناسی به دلیل عدم وجود برنامه‌های روشن از سوی وزارتخانه‌های فرهنگ و گردشگری و آثار باستانی برای ارتقای داده‌های واقعی درباره فلسطین گفت: این قضیه، زمینه تقویت روایت‌های دروغین و جعلی صهیونیست‌ها را تقویت می‌کند.
وی گفت: مناسب‌ترین سازوکار مقابله با روایت‌پردازی صهیونیست‌ها داشتن اطلاعات و داده‌های واقعی و باارزش است که توسط مقامات رسمی مانند وزارتخانه‌ها مورد مطالعه قرار می‌گیرد تا بسیاری از مکان‌های تاریخی فلسطینی که اشغالگران ادعای مالکیت آنجا را می‌کنند، ثبت کنند.
