معرفت ما به ائمه(ع) ژورنالیستی است

به گزارش ایکنا، مراسم عزاداری دهه دوم ماه محرم با سخنرانی سیدمجتبی حسینی، مفسر قرآن و پژوهشگر دین، شب گذشته 23 مردادماه در حسینیه فاطمه الزهرا(س) برگزار شد.

حسینی در این جلسه به شرح عبارتی از حدیث لوح حضرت فاطمه زهرا(س) پرداخت: «سَیهْلِک الْمُرْتَابُونَ فِی جَعْفَرٍ الرَّادُّ عَلَیهِ کالرَّادِّ عَلَی حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّی لَأُکرِمَنَّ مَثْوَی جَعْفَرٍ وَ لَأَسُرَّنَّهُ فِی أَشْیاعِهِ وَ أَنْصَارِهِ وَ أَوْلِیائِهِ؛ به زودی تردیدکنندگان [در حقانیت] جعفربن محمد هلاک خواهند شد؛ هرکس او را رد کند گویی مرا رد کرده است. سخن حق از من است: سوگند می‌خورم که جایگاه جعفر بن محمد [و هر آن که بر او ایمان آورد] را گرامی بدارم؛ محبت و عشق به او را در دل دوستان، شیعیان، پیروان و یارانش قرار خواهم داد».

گزیده سخنان حسینی را در ادامه می‌خوانید؛

اینکه ما امام‌ها را به تنهایی شناسایی کنیم معرفت درستی در ما ایجاد نمی‌کند و صرفا یک ارتباط ژورنالیستی با ائمه(ع) برقرار می‌شود. بعضی حرف‌های ما درباره ائمه ژورنالیستی است، مثلا سعی می‌کنیم یکی از آنها را بولد کنیم. زمانی معرفت امام صحیح است که او را در بافت دوازده امام ببینیم. در همین حدیث شریف خداوند فرمود: «مَنْ جَحَدَ وَاحِداً مِنْهُمْ فَقَدْ جَحَدَ نِعْمَتِی» یعنی اگر کسی یکی از این ائمه(ع) را انکار کند و نشناسد مثل این است نعمت مرا انکار کرده است. اگر می‌خواهید درست از اهل بیت(ع) استفاده کنید راهش همین است که آنها را در کنار هم ببینید والا دچار سوء استفاده می‌شوید.

در برهه‌ای از تاریخ این اندیشه در تشیع تاریخی و نه تشیع اعتقادی، پدید آمد که امامی که وارد اجتماع نمی‌شود و مبارزه نمی‌کند امام نیست. وقتی این اندیشه تبدیل به یک پارادایم بشود خیلی راحت می‌توانند انتخاب کنند چه کسی امام است و چه کسی امام نیست. با این حساب خیلی افراد که این اندیشه را داشتند و شیعه زیدی بودند یا شیعه کیسانی بودند در مصاحباتی که با امام باقر(ع) یا امام صادق(ع) داشتند اصلاح شدند و مطلب برایشان روشن شد. اتفاقا خیلی از معارفی که ما امروز در اختیار داریم از طریق همین روات به دست ما رسیده است.

امام حسین(ع)، محور دین

نکته دیگری که از این حدیث استفاده می‌شود این است که انگار محور و ستونی که دین را حفظ می‌کند نام امام حسین(ع) است که چنین حدیث شریفی که دوازده امام را با این اوصاف بیان می‌کند در چنین روزی برای پیامبر(ص) آمده است و پیامبر(ص) آن را به حضرت زهرا(س) می‌دهد. این اتفاق معنی دارد. معنایش این است محوری که می‌تواند همه ائمه را در جایگاه خودشان حفظ کند امام حسین(ع) است. اتفاقا یکی از معانی «حسین منی و انا من حسین» همین است.

افراط و تفریط در روایات

مطلب دیگر اینکه امروز یک افراط و تفریطی در قضیه روایت وجود دارد. گاهی اوقات برخی برای همه چیز روایت می‌آورند، از آن طرف برخی می‌گویند اکثر روایات دروغ است و اعتبار ندارد. مثلا می‌گویند تنها پانزده تا بیست روایات صحیح داریم. من نمی‌گویم همه روایات درست است ولی سوال می‌کنم حدود دو قرن و نیم دوران اهل بیت(ع) بود. در کل این دو قرن یک کلام میانشان مطرح نشد؟ ما نه باید بگوییم عین بحارالانوار کلام معصوم است و نه اینکه همه‌اش اشتباه است. برخی روایات بدیهی است که غلط است، برخی با ارجاع به قرآن و فرهنگ شیعه مشخص می‌شود غلط است ولی اینطور نیست که هر ده سال یک فرمایش از ائمه برای ما نقل شده باشد. اگر تمام روایات جعلی است چطور شد یک فرهنگ مشترک بین همه ایجاد شد؟

یکی از بزرگترین لطف‌هایی که امام صادق(ع) به دینداران کرد و یکی از بزرگترین بدهکاری‌های ما دینداران به ایشان این است که آن حضرت ابعاد درست دینداری پیامبری و نه اسلام دوم را به مسلمانان آموخت. ایشان ابعاد اسلام لطیف روحانی و رحمانی پیامبر(ص) را به ما معرفی کرد.

این را هم بگویم همانطور که نسل به نسل پیامبرانی می‌آمدند و رده و کم و کیف برخی مناسک فرق می‌کرد و جنبه نظری و عقلی و احساسی‌اش قوی می‌شد و جنبه عملی‌اش کمتر می‌شد و در قرآن هم داریم «وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ»، در مقاطع جدی هدایت آسمانی بعضی از ائمه(ع) مناسک، جنبه لطافت، دقت و روحانیتش بیشتر شد، به ویژه بعد از سیدالشهداء(ع) و بعد از امام صادق(ع).

به عنوان سخن آخر، وقتی امام باقر(ع) از دنیا می‌رفتند به امام صادق(ع) فرمودند: «اوصیک باصحابی خیرا» یعنی سفارش اصحابم را به تو می‌کنم. معرفت اهل بیت(ع) اینگونه است. امام صادق(ع) در پاسخ فرمودند آنچنان اینها را رعایت می‌کنم که در شهر پیدا نکنی کسی از اصحابت را که از کسی چیزی بخواهد. آیا این سفارش را در مورد ما خواهد کرد؟ ان‌شاالله که اینطور باشد.