آیت‌الله مصباح یزدی در تربیت نفوس روانشناس و استاد بود

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمود محمدی عراقی، رئیس دفتر مقام معظم رهبری در قم، 11 دی ماه در دومین روز کنگره بزرگداشت آیت‌الله مصباح یزدی با عنوان «استاد فکر» که در مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد با اشاره به آیه شریفه 23 احزاب؛ «مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا» و اینکه آیت‌الله مصباح از مصادیق این آیه بود، گفت: ایام 9، 12، 13 و 19 دی ماه همه ایام‌الله و درس‌آموز برای ما هستند که امسال با ایام شهادت حضرت فاطمه(س) همزمان شده است.

وی با بیان اینکه آیه‌ای مناسب‌تر از  آیه فوق در شان آیت‌الله مصباح یزدی نیافتم، افزود: عامل اصلی موفقیت‌های آن بزرگوار در صداقت و اخلاص ایشان بود و البته بنده لایق بیان کمالات و فضایل ایشان نیستم.

آیت‌الله مصباح یزدی چراغ هدایت بود

محمدی عراقی با بیان اینکه ما حیات معنوی خودمان را مدیون ایشان هستیم، اظهار کرد: ما توحید عملی را از خود استاد آموختیم و او حق حیات معنوی بر گردن ما دارد؛ اگر به شرایط دوران قبل از انقلاب و طوفان‌های سهمگین اعتقادی دهه‌های 40 و 50  بازگردیم، طوفان‌هایی وجود داشت که انسان را نسبت به همه اصول و مبانی دچار تردید می‌کرد ولی آیت‌الله مصباح ما را از گرداب چنین طوفان‌های فکری و اعتقادی و فلسفی بیرون آورد و با هدایت ایشان از گمراهی نجات می‌یافیتم و اگر تاکید بر این دارم که ایشان حق حیات بر گردن ما دارد از این جهت است زیرا او حقیقتا چراغ و مصباح هدایت بود.

او در ادامه بیان کرد: شاید روزی که به گفته خود استاد، ایشان طلبه تازه واردی در حوزه قم و از خانواده فقیری هم بودند، مشکلات معیشتی زیادی داشتند آن هم نه به معنای امروزی که کمبود معیشت به معنای نداشتن اتومبیل و برخی وسائل خانه و ... است؛ مشکل معیشت در آن زمان، سدجوع و مسئله یک قرص نان بود و شاید روزی یک قرص نان سهمیه روزانه یک طلبه بود.

وی افزود: ایشان خودشان فرمودند اگر می‌توانستیم یک قرص نان بخریم خیلی خوشحال می‌شدیم و با همین یک قرص نان کسمه، ذره ذره سدجوع می‌کردیم تا بتوانیم مطالعه و تحصیل کنیم. در خاطره‌ای فرمودند چند روزی دو سه قرص نان و مقداری شکر بیشتر در خانه نداشتیم و این شرایط غیرقابل تحمل بود و بنده با خدا عهد کردم من همه توان خودم را در راه خدمت به دین تو صرف می‌کنم و از تو هم می‌خواهم مرا معطل نگذاری زیرا من آدمی نیستم که دستم را پیش کسی دراز کنم و واقعا هم اینطور بودند و حتی زمانی مشکلات فشار زیادی به ایشان وارد شد ولی باز زیر بار قرض نرفتند تا اینکه خداوند گره از مشکلاتشان باز کرد.

اخلاص و صدق راز موفقیت

محمدی عراقی تصریح کرد: روزی که ایشان این عهد را در مدرسه حجیته با خدای خودش بست تا پایان عمر هم بر این عهد و پیمان باقی ماند. این همه برکاتی که از این استاد بزرگوار به جامعه رسیده است ناشی از همین اخلاص و صدق است. بنده از دهه 40 افتخار تلمذ در محضر ایشان را داشتم و موفقیت‌های ایشان را ناشی از رسیدن به مقام صدق می‌دانم که ما فقط حرف آن را می‌زنیم. صداقت چند نوع است؛ یک نوع اینکه انسان با مردم صداقت داشته باشد؛ نوع دیگر با خودش صداقت داشته باشد و از همه بالاتر اینکه با خدا صادق باشد و او حقیقتا به چنین مقامی رسیده بود.

رئیس دفتر رهبر انقلاب در قم، اظهار کرد: یکی از بزرگترین نعمات الهی وجود استادانی چون ایشان است، شهید بهشتی، شهید قدوسی، آیت‌الله مشکینی و ... که مجسمه اخلاق بودند و در بین این ستارگان درخشان، این استاد تفاوت و جاذبه دیگری داشت. یک بعد ایشان بعد علمی بود. ایشان در دانش عقلی و نقلی حقیقتا شایسته تعبیر «استاد فکر» بود. در هر حوزه‌ای از حوزه‌های علوم انسانی و اسلامی که وارد شد ممتاز و در برخی جهات بی‌نظیر بود.

پیوند فلسفه و قرآن

وی اضافه کرد: ایشان معتقد بود که فلسفه بدون علوم قرآنی فایده و ثمر چندانی ندارد و دانش‌پژوهان فلسفه باید با معارف قرآن آشنا باشند؛ ایشان حقیقتا در عرصه فلسفه صاحب‌نظر و صاحب مکتب و قدرت نظریه‌پردازی و نوآوری بود. ایشان مباحث قرآنی را ناظر به مباحث و پرسش‌های روز مطرح می ‌کردند.

وی اضافه کرد: در دهه 40 و اوایل دهه 50 جریان مذهبی روشنفکر در برابر جریان کمونیسم ایجاد شده بود که فرد برجسته آن‌ها یدالله سحابی بود و ایشان کتاب خلقت انسان از آیات قرآن را نوشته بود و قصد داشت ثابت کند فرضیه داروین درست است. 

محمدی عراقی بیان کرد: در همان زمان آیت‌الله مصباح در جلسه تفسیر سوره مبارکه بقره که برای ما بیان می‌فرمود به بحث خلقت آدم و مقام خلیفة اللهی رسید ثابت کردند که نظریه داروین و تکامل در خلقت انسان باطل است. اولین اثر تفسیری که از ایشان چاپ شد و بنده آن را قلمی کردم هم خلقت انسان از دید قرآن بود.

وی افزود: ایشان در تربیت نفوس مستعده روانشناس و استاد بود و معترف هستم که او ما را از خودمان بهتر می‌شناخت و زوایای فکری و روحی ما را می‌خواند و متناسب با گرفتاری‌ روحی و ذهنی ما مطالب را بازگو می‌کرد. کتاب فلسفتنای شهید صدر را برای اولین بار برای ما تدریس کردند؛ کتاب ابتکاری خودشناسی برای خودسازی هم اولین بار برای ما تدریس شد و مفهوم درست علم حضوری را برای اولین بار از ایشان آموختیم و معنای من عرف نفسه عرف ربه را از ایشان فراگرفتیم.

جفای احزاب سیاسی به نسل جوان

محمدی عراقی با بیان اینکه ایشان در فلسفه اخلاق، جامعه‌ و انسان‌شناسی، فلسفه  سیاست و حقوق و ... صاحبنظر بود با اشاره به اهمیت علامه مصباح یزدی از چند دهه قبل به علوم انسانی، افزود: اگر قبل از انقلاب از ما سؤال می‌کردند که سه نفر را معرفی کنید که بتوانند وارد گفت‌وگو با دانشگاه شوند نفر دوم بعد از شهید مطهری، ایشان بود. البته بعدها متاسفانه جناح‌های سیاسی بزرگترین جفا را در حق نسل جوان و دانشگاهی کردند و نگذاشتند ایشان برای نسل دانشگاهی جوان ما شناخته شود وگرنه اندیشه‌های تابناک ایشان مانند نور خورشید است.

او در ادامه اظهار کرد: بنده طرح ایجاد مرکزی برای وحدت حوزه و دانشگاه را به ایشان دادم و ایشان تنها استادی بود که اهمیت این موضوع را به خوبی درک کردند و فرمودند من همه وقت خود را صرف این کار می‌کنم، ایشان فقیه و فیلسوف بود و به راحتی می‌توانستند کرسی درس خارج داشته باشند ولی شش روز از روزهای هفته را در مؤسسه راه حق می‌نشستند و استادان حقوق و علوم تربیتی و اقتصاد و ... را می‌پذیرفتند و با تواضع پای درس استادان علوم انسانی دانشگاه می‌نشستند و بعد از ظهر به بیان دیدگاه‌های اسلامی و نقد نظرات آنها می‌پرداختند. ایشان هر روز مناظره و مباحثه داشتند؛ امروز خیلی‌ها از این مسائل صحبت می‌کنند ولی آن روز خیلی مهم بود.

وی اضافه کرد: رهبر معظم انقلاب ایشان را به عضویت انقلاب فرهنگی درآوردند، ایشان از قم به جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی و جلسات معین می‌رفتند و در حالی که  دولت، دولت اصلاحات بود ولی به خاطر رعایت امر ولایت ساعات طولانی در جلسات می‌نشستند که ما واقعا اینقدر توان نداشتیم.

اعتقاد به ولایت از عمق جان

رئیس دفتر مقام معظم رهبری در قم تصریح کرد: ولایت برای ایشان مسئله نظری و سیاسی صرف نبود و از بن دندان و عمق جان به آن معتقد بودند. در اولین دیدار با مقام معظم رهبری، ایشان با اصرار دست رهبری را گرفتند که ببوسند ولی آقا اجازه نمی‌داد، و فرمودند این حساب دیگری دارد؛ یعنی شما امروز غیر از آدم دیروزی هستید، دیروز رئیس جمهور بودید و امروز ولی امر و ولی فقیه هستید لذا استاد حوزه و مرجع تقلید هم که باشند باز اینگونه تواضع نشان می‌دادند.