۳ توصیه حجت‌الاسلام قرائتی به معلمان

به گزارش ایکنا از یزد، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، رئیس ستاد اقامه نماز کشور، امروز، 14 دی‌ماه در همایش «معلم، نماز و مهدویت» که به همت بنیاد مهدی موعود(عج) و ستاد اقامه نماز استان یزد برگزار شد، گفت: معتقد هستم معلمی شغل خداست و البته که قرآن می‌فرماید: «الرَّحْمَنُ عَلَّم»، پس با توجه به آیات قرآن می‌توان معلمی را شغل جبرائیل نیز دانست.

وی ادامه داد: معلمی شغل نیست بلکه یک عبادت است. اگر انسان توانست علم را از یک فلش کامپیوتر که یک قطعه فلزی است به کامپیوتر دیگری منتقل کند، خداوند هم می‌تواند علم را از امام حسن عسکری(ع) به یک کودک مانند امام زمان(عج) منتقل کند.

قرائتی افزود: معلم باید استعدادها را کشف و استخراج کند و با رفتار و دانشی که دارد، فرد را با خود همراه و او را تحت تأثیر قرار دهد.

وی با اشاره به آیه دوم سوره جمعه به اهمیت شغل معلمی اشاره کرد و گفت: خداوند در این آیه می‌فرماید: «يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ، اوست که در میان مردم درس ناخوانده، پیامبرى از خودشان مبعوث کرد تا آیات الهى را بر آنان بخواند و آنها را رشد و پرورش داده (از آلودگى شرک و تفرقه پاک سازد) و کتاب آسمانى و حکمت به آنان بیاموزد و همانا پیش از این در انحراف و گمراهى آشکار بودند». «یزکّیهم»، از مصدر تزکیه و ریشه آن، زکات به معناى رشد و نمو همراه با خیر و برکت است. یعنى پیامبر مأمور است تا اخلاق زشت را از میان مردم بردارد و اخلاق نیکو را در میان آنان رواج دهد تا به رشد و کمال رسند. در مکتب انبیا، پرورش روحى و آموزش فکرى، در کنار بینش و بصیرت مطرح است؛ لذا یک معلم باید مؤمن و متخصص تربیت کند و علاوه بر اینکه فرد تربیت شده نخبه باشد، یک فرد مؤمن هم باشد.

توصیه‌هایی به معلمان

قرائتی خطاب به دانشجومعلمان گفت: قدر موقعیت خود را بدانید چون کار آینده شما مشخص است و اهمیت بسیاری دارد. شما معلمان بزرگترین سرمایه‌داران روی کره زمین هستید، چراکه سرمایه همه سرمایه‌داران جماد است، اما سرمایه شما انسان است. 

وی با بیان اینکه باید دانش‌آموزان را با عمل تربیت کرد نه با کتاب و کلاس صرف گفت: گاهی نیز باید با دانش‌آموزان به صورت چهره به چهره سخن گفت چراکه تأثیر بیشتری دارد. البته یک معلم باید در کلاس درس به لحاظ پوشش از رنگ‌های روشن استفاده کند به‌ویژه اینکه مدارس دخترانه همه از یک جنس و زن هستند، هر چند باید از رنگ‌های نازیبا و جلف دوری شود ولی استفاده از رنگ‌های روشن در کلاس درس بر یادگیری نیز اثرگذار است.

این مفسر قرآن با بیان اینکه مدرک تحصیلی لازم است اما به تنهایی دارای ارزش نیست گفت: به کم قانع نباشید و بدانید علم فقط در کتاب‌ها نیست. یک دانشجومعلم نباید هیچ‌گاه خود را فارغ‌التحصیل بداند؛ لذا همیشه باید در حال مطالعه از منابع مشخص بوده و از کتب با نویسندگان مجرب بهره‌مند شود.

قرائتی ادامه داد: خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «وَ ما أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلً» تمام علوم بشرى، هديه الهى است، البته دانش انسان، محدود و بسيار اندک است. معلمی علم نیست، هر چند بخشی از آن علم محسوب می‌شود و یک مهارت است.

رئیس ستاد اقامه نماز با بیان اینکه علم باید انسان را به تکامل برساند و هر علمی مفید نیست، افزود: متأسفانه بسیاری از روزنامه‌ها و فیلم‌هایی که وجود دارد، هیچ اثری در رشد و تعالی انسان ندارد. همچنین علم باید نافع باشد و دانستن علم باید مشکلی از مشکلات جامعه را برطرف کند و دانستن هر چیزی واجب نیست.

معلمی مهارت است

قرائتی در ادامه با اشاره به اینکه آموزش و پرورش نیاز به یک تحول اساسی دارد گفت: اینکه یک دانشجو در کنار تحصیل مهارتی نمی‌داند، ضعف محسوب می‌شود؛ لذا فرد باید در زمان تحصیل در کنار آموزش و مباحث تحصیلی، مهارتی فراگیرد و البته تحصیلات در دانشگاه‌ها باید مهارت‌محور باشد و تنها به اخذ مدرک منحصر نشود.

وی بر پاسخگویی به شبهات دانش‌آموزان تأکید کرد و افزود: درس تعلیمات دینی باید بتواند به شبهات دانش آموزی پاسخ دهد و این کلاس پاسخگوی شبهات دانش آموزان در زمینه‌های مختلف ازجمله اعتقادی باشد.

این مفسر قرآن با بیان توصیه‌هایی خطاب به معلمان تأکید کرد: ندانستن عیب نیست؛ لذا در پاسخ به دانش‌آموزان گفتن کلمه «نمی‌دانم» اشکالی ندارد و می‌توانند بعد از پرس‌وجو از منبع مطلع و آگاه پاسخگو باشند. معلم از آموزش برخی علوم بی‌مورد بپرهیزد چراکه برخی موارد به درد کسی نمی‌خورد. حرف‌هایی که می‌زنید باید مورد نیاز باشد این است که باید بدانیم چه چیزی را برای چه کسی می‌گوییم و لذا هر چیزی برای هر کسی مناسب نیست.

قرائتی در پایان گفت: مسئله بعدی شاد بودن است، هنگام آموزش خنده و شادی را با کار ترکیب کنید تا اثربخش‌تر باشد. یادگیری با خنده و شادی بسیار ماندگار و تأثیرگذار است. همچنین سعی کنید لباس تیره نپوشید. رنگ تیره اثر بدی برای فراگیر دارد و رنگ شاد و ساده بسیار مفید است. قرآن نیز گاهی با یک هدف چند چیز متنوع را در کنار هم آورده است مثلاً در جایی شتر و آسمان را کنار یکدیگر می‌گذارد تا یک مفهوم را برساند و از این طریق تنوع بخشیده است.