اصلاح ساختار؛ مهم‌ترین عامل در کاهش مشکلات مؤسسات + صوت
مدیر مؤسسه مهد قرآن کریم و ولایت استان اصفهان با بیان اینکه مهم‌ترین بحث در کاهش مشکلات و ارتقای فعالیت مؤسسات اصلاح ساختار است، گفت: اگر ساختار وضعیت قرآنی کشور منسجم شود، مشکلات دیگر حل می‌شود. در مباحث قرآنی پراکنده‌کاری وجود دارد.
بخش قرآنی ـ مردمی و در رأس آن اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکل‌های قرآن و عترت، بودجه مستقلی برای گسترش فعالیت‌های این بخش ندارند و اگر اعتباری باشد از اعتبارات منشور توسعه فرهنگ قرآنی و پس از تصویب برنامه و تأیید و تخصیص کمیته تخصیص به بدنه مردمی تزریق می‌شود یا بعضاً در بودجه و اعتبارات دو دستگاه صادرکننده مجوز فعالیت مؤسسات قرآنی (سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) یا برخی دیگر از نهادهای دولتی، لحاظ شده است.
بنابراین لحاظ شدن ردیفی مستقل برای بخش مردمی ـ قرآنی در لایحه بودجه کشور ضروری به نظر می‌رسد. به منظور بررسی کم و کیف این پیشنهاد، مزایا و معایب آن و اینکه موضوع فوق چه میزان به استقلال بخش مردمی و رونق فعالیت‌ها و عملکرد این بخش، کمک خواهد کرد با صاحب‌نظران این عرصه مصاحبه‌هایی خواهیم داشت. در ادامه به گفت‌وگو با حسین خاکساری هرندی، مدیر مؤسسه مهد قرآن کریم و ولایت استان اصفهان پرداختیم که مشروح سخنان وی را در ادامه می‌خوانید.
ایکنا ـ برای کاهش مشکلات مالی مؤسسات چه پیشنهاداتی را می‌توان مطرح کرد؟
مؤسسات بعد از انقلاب اسلامی به مرور به ثبت رسیدند و عمدتاً از کمک‌های مردمی، نذورات، خیریه، خیرات و ... استفاده می‌کردند. بعضی از این مؤسسات هم علاوه بر موارد گفته شده از شهریه نیز استفاده می‌کردند. این یک روال معقول و خوبی است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، انتظار این بود که دولت جمهوری اسلامی و نظام، که نظام اسلامی است، همچنان که برای ورزش، هنر و برای بخش‌های مختلف فرهنگی بودجه می‌گذارد برای قرآن هم که در رأس همه امور است، بودجه خوبی ببیند، متأسفانه یا بودجه نمی‌بینند یا اگر می‌بینند محقق نمیشود و تقریباً آخرین بودجه‌هایی که معمولاً به آن بها داده نمیشود مباحث قرآنی است. ما این را هم در دولت‌های قبلی و هم الان می‌بینیم و ان‌شاء‌الله به مرور مشکلات نظام که حل شود، یک سری هم به وضعیت مؤسسات و مراکز قرآنی بزنند.
ایکنا ـ به منظور کاهش مشکلات و ارتقای فعالیت مؤسسات کدام مورد از اهمیت ویژه‌تری برخوردار است؟ عملکرد مدیران آن مؤسسه، بودجه تزریق شده یا حمایت‌های معنوی نهادهای فرهنگی و بیمه‌ای و ...؟
به نظرم مهم‌ترین بحث اصلاح ساختار است. یعنی اگر ساختار وضعیت قرآنی کشور منسجم شود، اینها به تبع حل می‌شود. منظور از ساختار این است که واقعاً در مباحث قرآنی پراکنده‌کاری است، نهادهای مستقیم و متولی که سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند هر کدام برای خودشان یک وضعیتی دارند، مؤسسات، دارالقرآن‌های نیروهای نظامی و انتظامی و ... هم هستند، اینقدر پراکنده‌کاری هست که اگر واقعاً، قبلاً می‌گفتیم وزارتخانه که شاید محقق نشود، ولی اگر یک سازمان متمرکز قرآنی سازماندهی می‌شد، این ساختار که درست شود، خیلی بودجه‌ها، وقت‌ها و برنامه‌های تکراری حذف می‌شود و واقعاً بودجه به جای خودش می‌نشیند. الان مشکل ما در مباحث قرآنی ساختار است. واقعاً ساختاری نیست و همه جزیره‌ای کار می‌کنند.
ایکنا ـ با توجه به فعالیت‌های بخش مردمی تاکنون و تشکیل اتحادیه‌های قرآنی در سطح کشور و استان‌ها، آیا اکنون شرایطی فراهم شده که خواستار استقلال بیشتر مؤسسات قرآنی باشیم؟
سال‌های پیش دو تا اتحادیه کشوری مؤسسات داشتیم، الان هم اتحادیه واحد شده، این کار خوبی است، ولی به اتحادیه بها داده نمیشود، نهادهای حاکمیتی وظایفشان را به اتحادیه واگذار نمی‌کنند و اتحادیه تقریباً یک شیر بی‌یال و بی‌دم است، یعنی در هر صورت نه وظایف را به آن محول می‌کنند نه اختیارات لازم و نه بودجه کافی دارد، اتحادیه‌ای هست، الان هم فعالیت می‌کند، عضو هیئت مدیره کشوری‌اش هستم، ولی بحث این است که بهای لازم داده نمیشود و نهادهای متولی امر قرآن خیلی اتحادیه را به بازی نمی‌گیرد. نهایتاً یک مقدار بهتر شده ولی کامل نه.
ایکنا ـ فکر می‌کنید استقلال اتحادیه باید در بحث مالی باشد یا در مورد اختیارات؟ مثلاً الان مجوز مؤسسات از ارشاد یا تبلیغات صادر می‌شود، آیا اتحادیه نباید مرجع صدور مجوز مؤسسات باشد؟
بله، سال‌هاست صبحت بحث مجوز هست، مثل بقیه صنوف که از اتحادیه خودشان مجوز می‌گیرند ما نه. در رأس که این دوگانگی هست که هم از وزارت ارشاد و هم از سازمان تبلیغات مجوز می‌گیرند، از آن طرف اتحادیه‌ای که باید وضعیت مؤسسات را پیگیری کند هیچ جای این پازل قرار ندارد. نهایتاً همان روال قبل است که یک عده می‌روند از وزارت ارشاد و یک عده از سازمان تبلیغات اسلامی و اتحادیه هم کارهای خودش را می‌کند و چون مجوز هم در اختیارش نیست، اهرمی هم در اختیار ندارد.
مؤسسات در اساسنامه‌شان مستقل هستند و فقط باید حمایت شوند، اتحادیه هم باید اختیارات داشته باشد، بودجه هم به تبع آن حاصل می‌شود.
ایکنا ـ در صورت استقلال مؤسسات و خانه‌های قرآنی چه سازوکاری را باید برای نحوه دریافت و توزیع اعتبارات در نظر گرفت؟
بودجه باید بر اساس برنامه باشد. الان برخی پول دارند ولی برنامه ندارد یا برنامه را درست اجرا نمی‌کنند. بُعد نظارتی که باید اعمال شود الان نیست، این بُعد نظارتی باید اعمال شود تا بودجه در مسیر خودش و در راستای اهدافی که تعیین شده حرکت کند، الان نه بودجه هست و نه نظارت و سازوکار لازم.
ایکنا ـ معمولاً هم بودجه‌های قرآنی در قالب بودجه‌های فرهنگی تخصیص پیدا می‌کنند و عاقبتشان مشخص نمیشود.
الان سر در گم هست، نه بودجه مشخص هست که کجا و در اختیار چه کسی است و چقدرش برای مؤسسات و چقدر برای مراکز دولتی است، فعلاً وضع نابسامانی در این قضیه حکم‌فرماست.
ایکنا ـ به نظرتان آیا مشخص شدن رقم کامل تخصیصی از بودجه سازمان تبلیغات اسلامی یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از همان بدو تعیین بودجه به استقلال مؤسسات کمک می‌کند و فعالیت آنان را رونق می‌بخشد؟
سال‌ها بودجه سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشخص بوده ولی مشکلش این است که اکثر بودجه به نهادهای دولتی داده می‌شود که اینها عمل کنند در حالی که خود نهادهای دولتی، فرض کنید مثلاً آموزش و پرورش، نیروهایش در این مؤسسات و در جلسات سنتی تربیت می‌شوند، خودش کار ویژه‌ای برای تربیت نیروهای قرآنی نمی‌کند.
دیگر اینکه بودجه‌ای که اعلام می‌شود، محقق نمیشود و چون بودجه دست وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی است، اینها عمده بودجه را برای برنامه‌های خودشان مصرف می‌کنند.
ایکنا ـ و سخن پایانی ...
در طول سال، ده‌ها مصاحبه می‌کنیم، نه ما، بلکه مدیرعاملان مؤسسات دیگر. اگر جمع‌بندی کنید می‌بینید همه این حرف‌ها از 10 سال پیش تاکنون تکرار شده، اما واقعاً اینها را چه کسی باید یک قدم پیش ببرد، چه کسی باید این همه صحبت‌های مختلف که جاهای مختلف می‌شود و به حق هم هست، رصد و پیگیری کند، حرف‌ها را منعکس می‌کنید اما واقعاً تحقق عملی‌اش در کف میدان و در جامعه پیدا نیست که اگر پیدا بود دچار این مشکلات نمی‌شدیم که اخیراً هم دیدید مشکلات جامعه را، اما همین هم که گفته و شنیده می‌شود هم خوب است، ولی این باید به اجرا و عملیاتی شدن برسد که تاکنون اینطور نبوده و ان‌شاء‌الله بعدها خواهد شد.
لیلا شرف
انتهای پیام
