کاهش سطح تحلیل مسئولان نسبت به وضعیت بازار

اخیراً انتقادها نسبت به عملکرد و کارکرد بورس کالا زیاد شده تا جایی که برخی وکلای ملت بر این باورند بورس کالا در تنظیم قیمت بازار و از بین بردن رانت و شفافیت خیلی موفق عمل نکرده و حتی عده‌ای از آنها خواستار توقف عرضه کالاهایی مانند خودرو در بورس کالا شده‌اند.

حسین محمودی اصل، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با ایکنا، درباره بورس کالا گفت: حدود 80 درصد واحدهای اقتصادی که در بورس حضور دارند، دولتی یا خصولتی هستند و لذا توان رقابت ندارند و از سوی دیگر قیمت‌گذاری دستوری و تحریم‌ها به قابلیت رقابتی شرکت‌های دولتی و خصولتی ضربه وارد کرده است.

وی افزود: طی یکی دو سال گذشته هزینه شرکت‌ها به شدت افزایش پیدا کرده ولی قیمت‌گذاری دستوری سبب شده تا این شرکت‌ها نتوانند متناسب با افزایش هزینه‌ها و افزایش تورم قیمت را افزایش دهند و به همین دلیل روز به روز متضرر می‌شوند. متأسفانه دولت برای کنترل تورم از جیب تولیدکنندگان تورم را مهار می‌کند و به همین دلیل به تولیدکنندگان اجاره افزایش قیمت را نمی‌دهد و در این میان تولید فدا می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه بورس کالا سازوکاری برای عرضه شفاف و رقابتی است، گفت: در بورس کالا رانت‌ها حذف می‌شوند. به عنوان مثال زمانی وضعیت سیمان و فولاد و پتروشیمی همانند خودرو بودند ولی با عرضه اینها در بورس کالا رانت موجود از بین رفت. به عبارت بهتر بورس کالا نجات‌بخش شد و شفافیت به وجود آمد و دلالی به حداقل رسید.

بورس کالا؛ بسری برای کمک به تولید

محمودی اصل با تأکید بر اینکه بورس کالا بستری را فراهم می‌کند تا تولید رشد داشته باشد، افزود: اینکه امروز به جای فروش برخی محصولات در بورس کالا دست به قرعه‌کشی می‌زنیم اصلاً زیبنده نظام و ملت ایران نیست. در ماجرای قرعه‌کشی خودرو شاهد هستیم که قیمت‌ محصولات به قیمت دو سال پیش عرضه می‌شوند اما آیا تورم حال حاضر با تورم دو سال پیش برابر است؟ قیمت‌ها در بازار آزاد 60 درصد افزایش کرده ولی قیمت خودرو در سازوکار قرعه‌کشی همان مانده و لذا واضح است رانت به وجود می‌آید.

به گفته وی، بورس کالا نجات‌بخش است واگر وجود نداشت به واردکننده فولاد و پتروشیمی تبدیل می‌شدیم.

کارشناس اقتصادی درباره انتقادات موجود نسبت به بورس کالا گفت: یک بخشی از انتقادات به خاطر این است که منتقدان شناخت دقیقی از بازارها ندارند و با تعاریف حرفه‌ای و علمی اقتصاد آشنایی ندارند. متأسفانه برخی منتقدان بدون اشراف به مسائلی مانند قیمت بازار و قیمت کارخانه به دنبال تخریب بورس کالا هستند.

محمودی اصل بیان کرد: بورس کالا به حذف تقاضای نامتعارف، غیرواقعی و مازاد در بازار منجر خواهد شد.  قرار نیست بورس کالا تولیدکننده باشد بلکه تقاضای مازاد را از بین می‌برد و میان عرضه و تقاضا تعادل ایجاد می‌کند.

مزیت بورس کالا

وی با بیان اینکه داشتن حساب وکالتی از مزیت‌های بورس کالاست، گفت: همین حساب وکالتی سبب شده تا دلالان نتوانند تقاضای مازاد ایجاد کنند و حاشیه سود میان بازار آزاد و قیمت کارخانه را کاهش خواهد داد.

بیشتر بخوانید:

• جلسات وزارت صمت و شورای رقابت برای عادلانه شدن قیمت خودرو در بورس کالا

کارشناس اقتصادی بیان کرد: تا زمانی که قیمت‌ها واقعی نشود، میان عرضه و تقاضا برابری ایجاد نخواهد شد. بورس کالا قابلیت برابر کردن عرضه و تقاضا را دارد و از سوی دیگر زیان تولیدکننده را کاهش می‌دهد. به باور من اگر تولیدکننده کمتر از نرخ تورم سود کند منجر به نابودی تدریجی تولید در کشور می‌شود و اگر خودروسازان نتوانند در بورس کالا خودرو به فروش برسانند به مرور زمان شاهد نابودی صنعت خودروسازی خواهیم شد.

محمودی اصل ادامه داد: بالاتر از نقطه تورم سوددهی آغاز می‌شود و کمتر از نقطه تورم یعنی زیان و نقطه سر به سر هم یعنی پوشش تورم. پس تولیدکننده برای بقا نیاز دارد فراتر از نقطه تورم سود کند.

کاهش سطح تحلیل مسئولان از وضعیت بازار

وی با بیان اینکه متأسفانه سطح تحلیل مسئولان و نخبگان روز به روز کاهش پیدا می‌کند، گفت: سازمان بازرسی نمی‌داند مزیت بورس کالا چیست یا همین سازمان نمی‌داند قیمت کارخانه و بازار آزاد چیست یا شورای رقابت مفهوم رقابت را نمی‌داند. همین شورای رقابت اجازه نمی‌دهد قیمت پایه برخی محصولات افزایش پیدا کند، درصورتی که تورم 60 درصد افزایش پیدا کرده است وقتی چنین رویه‌ای را در پیش می‌گیرد این مردم هستند متضرر می‌شوند و رانت و فساد گسترش پیدا می‌کند.

کارشناس اقتصادی بیان کرد: بنا به گفته نمایندگان یک دلال حدود هفت هزار خودرو خریداری کرده، اما اگربورس کالا تقویت می‌شد آیا همان دلال می‌توانست هفت هزار خودرو خریداری کند قطعاً خیر. پس به نظر من به قابلیت‌های بورس کالا ایمان داشته باشیم و سنگ جلوی پای آن نیندازیم.

محمودی اصل با بیان اینکه بورس کالا منبع قیمتی است، گفت: وقتی منبع قیمتی باشد بازار آزاد هم خود را با بورس کالا تنظیم می‌کند و شغل‌های کاذب را از بین می‌برد.

گفت‌وگو