بالاترین مقامی که برای بشر متصور است به زینب(س) عطا شد

به گزارش ایکنا، مراسم سوگواری رحلت حضرت زینب(س) شب گذشته 16 بهمن‌ماه با سخنرانی حجت‌الاسلام و المسلمین سیدصادق غروی در مسجد اعظم قم برگزار شد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانید؛

وقتی حضرت حق تصمیم گرفت آدم را خلق کند ملائکه اعتراض کردند و گفتند: «أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ؛ آيا در آن كسى را مى‌گمارى كه در آن فساد انگيزد و خون‌ها بريزد و حال آنكه ما با ستايش تو [تو را] تنزيه مى ‌كنيم و به تقديست مى ‏پردازيم». حضرت حق جوابشان را نداد و فرمود من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید: «قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ؛ من چيزى مى‏‌دانم كه شما نمی‌دانید». بعد از آنکه آدم را خلق کرد تمام اسما را به آدم آموخت و آدم از این اسما بهره‌مند شد، سپس خدا تمام اسماء را به ملائکه عرضه کرد و فرمود اگر می‌توانید از این اسماء بهره ببرید. ملائکه فهمیدند اعتراضشان به حضرت حق، بی‌جا بوده است و اعتراف کردند احاطه‌ای که آدم می‌تواند به علوم داشته باشد نداریم چون علم ما محدود است. «وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ؛ و [خدا] همه [معانى] نامها را به آدم آموخت‏ سپس آنها را بر فرشتگان عرضه نمود و فرمود اگر راست مى‏‌گوييد از اسامى اينها به من خبر دهيد».

دو خط سیر انسان در سوره علق

در اولین سوره‌ای که بر پیامبر(ص) نازل شده است دو خط سیر برای انسان ترسیم شده است یکی پست‌ترین مقام انسانی است و یکی هم بالاترین مقامی که برای انسان تصور می‌شود. پست‌ترین مقام انسان این است که خداوند می‌فرماید: «خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ» شما را از خون بسته‌شده آفریدیم. مفسرین گفتند علت اینکه خداوند در این آیه به پستی انسان اشاره کرده است این است که وقتی در آیه پنجم همین سوره بالاترین مقام انسانی را بیان می‌کند، انسان دچار عجب و تکبر نشود. دومین مقامی که خدا برای انسان بیان می‌کند این است: «عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ يَعْلَمْ» یعنی انسان به جایی می‌رسد که خدا معلم می‌شود و انسان، شاگرد او. ارزش علم چقدر بالا است. اینکه در دین توصیه شده است عالم را تکریم کنید نشان‌دهنده عظمت علم است.

ما یک علم اکتسابی داریم که نیازمند تلاش و کوشش است ولی یک علم داریم که موهبتی و لدنی است. در داستان موسی و خضر خداوند در توصیف خضر می‌فرماید: «فَوَجَدَا عَبْدًا مِنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْمًا؛ تا بنده‏‌اى از بندگان ما را يافتند كه از جانب خود به او رحمتى عطا كرده و از نزد خود بدو دانشى آموخته بوديم». این آیه تصریح می‌کند از جانب ما علمی به خضر رسیده و موسی که صاحب شریعت است باید از علم او بهره ببرد.

نسبت علم خضر و پیامبر(ص)

مرحوم مجلسی نقل می‌کند وقتی خضر آن سه داستان را نشان موسی داد و گفت: «هَذَا فِرَاقُ بَيْنِي وَبَيْنِكَ»، همان لحظه پرنده‌ای آمد، منقارش را درون دریا کرد، قدری فاصله گرفت و یک قطره آب از نوک منقارش به دریا انداخت. خضر گفت این پرنده می‌خواست به ما بگوید که علم شما دو نفر در قیاس با پیامبر آخرالزمان مثل قطره‌ای در برابر دریا است. همین جایگاه نسبت به امیرالمومنین(ع) هم وجود دارد. از علی(ع) سوال شد بالاترین فضیلت قرآنی شما کدام است؟ ایشان این آیه را خواندند: «وَيَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَسْتَ مُرْسَلًا قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ؛ و كسانى كه كافر شدند مى‌گويند تو فرستاده نيستى بگو كافى است‏ خدا و آن كس كه نزد او علم كتاب است ميان من و شما گواه باشد». وقتی این آیه نازل شد از پیامبر(ص) سوال شد صاحب علم الکتاب کیست؟ حضرت فرمودند او کسی نیست جز وصی من علی بن ابی‌طالب(ع).

حضرت زینب(س) هم به جایگاهی رسیده است که امام سجاد(ع) در دروازه کوفه به ایشان فرمود: «اَنْتِ بِحَمدِ اللّهِ عالِمَةٌ غَیرَ مُعَلَّمَة وَ فَهِمَةٌ غَیرَ مُفَهَّمَة»، یعنی عمه جان تو کسی هستی که بالاترین مقامی که برای بشر متصور است به شما داده شده است و آن علم لدنی است که با آن چه‌ها نمی‌شود کرد. به خاطر وجود همین علم بود که وقتی ایشان می‌خواست خطبه بخواند ولی دید در دروازه کوفه سر و صدا است نهیب زد ساکت شوید و در آن هنگام نفس‌ها در سینه حبس شد و حتی زنگ شترها از صدا ایستاد: «و قد اومات الی الناس ان اسکتوا فارتدت الانفاس و سکنت الاجراس». این زینب(س) است که خداوند چنان قدرتی به او داده است.