کودکان سوری و طعم روزه‌داری گام به گام پیشاتکلیف
در سوریه حال و هوای رمضان و پرهیز والدین و دیگر اعضای خانواده از خوردن و نوشیدن، کودکان را نیز به روزه گرفتن ترغیب می‌کند. با این حال کودکان از نظر بدنی آمادگی پرهیز کامل از آب و غذا را ندارند از این‌رو برای کودکان قبل از سن تکلیف، سنتی در سوریه شکل گرفته است که به آن «مراحل کبوتر» گفته می‌شود.
به گزارش ایکنا به نقل از ایندیپندنت عربی، ماه روزه در سوریه حرمت بسیاری دارد به شکلی که حتی اقلیت‌های مذهبی از قبیل مسیحیان سریانی و ارمنی که تعداد آنها در سوریه کم نبوده است همواره در این ماه از خوردن و نوشیدن در ملاء عام به احترام مسلمانان خودداری می‌کردند.
کودکان نیز در این ماه چنین هستند، آنها با وجود آنکه از نظر شرعی مکلف به روزه گرفتن نیستند با این حال خوردن و نوشیدن در این ماه حتی به صورت پنهانی نیز برای کودکان یک کابوس محسوب می‌شود چرا که مورد استهزای همسالان خود قرار می‌گیرند. کودکان هر فردی از دوستان خود را در حال خوردن و یا آشامیدن ببینند، با خواندن اشعاری او را مسخره خواهند کرد.
از سویی نمی‌توان انکار کرد که روزه‌داری در سن کم برای سلامتی کودکان زیان‌بار خواهد بود، این امری است که جمال محبک، محقق فرهنگ مردمی سوریه، در مورد روش رایج روزه‌داری کودکان در سوریه به آن پرداخته است.
روش رایج روزه‌داری کودکان در سوریه
به گفته وی این روش «مراحل کبوتر» نام دارد. این شیوه روزه‌داری به کودکان امکان تقلید از بزرگ‌ترها و آماده شدن برای روزه‌داری را می‌آموزد، آنها را از تمسخر همسالان خود محافظت می‌کند و همچنین مانع آسیب‌های بدنی به آنها خواهد شد.
در این روش کودکان بنا به طاقت خود تا پیش از ظهر، ظهر و عصر از خوردن و آشامیدن پرهیز می‌کنند و سپس آب و غذا می‌خورند. کودکانی که تا وعده ناشتا روزه می‌گیرند، اصطلاحاً روزه‌داران مرحله گنجشک نامیده می‌شوند، کودکانی که تا ظهر صبر می‌کنند، روزه‌داران مرحله کبوتر و کودکانی که تا عصر طاقت می‌آورند، روزه‌داران مرحله آهو نامیده می‌شوند.
آموزش و مسئولیت
به گفته جمیل ترمانینی، پژوهشگر حوزه قانون و حقوق این شیوه روزه‌داری منافاتی با لزوم مهربانی با کودکان ندارد، چرا که در کنار امکان تجربه روزه‌داری به آنها مسئولیت‌پذیری را نیز می‌آموزد؛ امری که می‌توان آن را بخش مهمی از تربیت در سنین کودکی دانست.
به گفته وی دین اسلام نیز اهتمام بسیاری به این مرحله داشته است و می‌توان پرورش مسئولیت‌پذیری دینی را الگوی خوبی برای تربیت کودکان در دوران کودکی دانست.
ترمانینی تصریح می‌کند: فرزندان ما در درجه نخست از ما تقلید می‌کنند و از این رو در قرآن کریم آمده است «وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ ﴿طور، 21﴾: و كسانى كه گرويده و فرزندانشان آنها را در ايمان پيروى كردهاند فرزندانشان را به آنان ملحق خواهيم كرد و چيزى از كار[ها]شان را نمى‌كاهيم هر كسى در گرو دستاورد خويش است.»
و از جمله این عبادات، روزه است، از این رو پیشینیان، کودکان را گام به گام به روزه عادت می‌دادند و آنها را از آن مستثناء نمی‌کردند و صرف نظر از روش‌ها و زمان‌های مختلف تعیین آن، مسئولیت‌پذیری در مورد این شکل از روزه‌داری را به آنها می‌آموختند.
ترمانینی چنین نتیجه می‌گیرد که تربیت در کودکی، آموختن اصول به آنها است و این کودکان در مراحل بعدی یعنی نوجوانی و جوانی در تجربیات جدید خود و ارتباط با واقعیت‌ها این اصول را به کار می‌بندند.
و از این رو پیامبر(ص) فرموده است که هر کس که فرزند خود را در کودکی تربیت کند در پیری از او شاد خواهد شد.
بنابراین، آداب و رسوم مردمی همچنان از نظر دینی و اجتماعی مورد توجه مردم است، از جمله این آداب و رسوم می‌توان به سنت «مراحل کبوتر» اشاره کرد که در طول زمان و در بین نسل‌های مختلف حفظ شده و تاکنون به ما رسیده است.
انتهای پیام
