چه کسانی پیروان صادق شیطان هستند + فیلم

اصول حاکم بر زندگی امام علی(ع) در همه ابعاد و زمینه‌ها مبتنی بر قرآن و سنت پیامبر اکرم(ص) بوده است. در زمینه سیره اجتماعی و برخورد با جامعه نیز روابط آن حضرت براساس دستورات الهی و نبوی استوار بوده است که می‌تواند الگویی تمام عیار برای افراد محسوب شود.

خبرگزاری ایکنا از فرصت معنوی ماه رمضان استفاده کرده و با انتشار درس‌گفتار‌های زیست اجتماعی علوی با حضور بخشعلی قنبری، نهج‌البلاغه‌پژوه به بررسی اخلاق اجتماعی از دیدگاه نهج‌البلاغه پرداخته است تا شیعه مولا بودن را بیش از پیش بیاموزیم.

در جلسه سیزدهم موضوع «دوری از تکبر» مورد بررسی قرار گرفته است که در ادامه با هم می‌خوانیم و می‌بینیم.

در این جلسه می‌خواهم درباره تکبر در خطبه ۱۹۲ نهج‌البلاغه صحبت کنم. خطبه قاصعه، طولانی‌ترین خطبه نهج‌البلاغه است و در میان ۲۳۹ تا ۲۴۱ خطبه نهج‌البلاغه هیچ کدام به اندازه آن طولانی نیست. این خطبه داستان جالبی دارد و آن این است که امیرالمؤمنین علی(ع) این خطبه را در کوفه ایراد کردند. 

خبر به حضرت علی(ع) می‌رسد که مردم قبیله‌ها به هم فخر می‌فروشند. این می‌گوید اجداد من چنین است و آن می‌گوید اجداد من چنان است. یکی می‌گوید دارایی من زیاد است، دیگری می‌گوید دارایی من زیادتر است. این به آن تکبر می‌ورزد و آن به این. کار به جایی می‌رسد که علی(ع) به مؤذن می‌گوید که به مسجد برود و اذان بگوید. در آن زمان اذان به دو صورت بود؛ یک بار برای نماز و یک بار هم برای کار‌های مهم اذان می‌گفتند و اتفاقاً مؤذن اذان می‌گوید و مردم جمع می‌شوند و حضرت این خطبه را ایراد می‌کند که تمام موضوع خطبه از اول تا آخر به مبارزه با تکبر و فخرفروشی مربوط می‌شود.

تکبر آن است که ما خودمان را در مقایسه با دیگران از آن حدی که هستیم، بالاتر بدانیم. مثلاً من معلم هستم و خودم را در مقایسه با همکارانم از حدی که هستم، از دیگران بالاتر بدانم و این تکبر است. یادمان باشد که تکبر نتیجه خودپسندی درونی است، منتها در مقایسه با دیگران است.

امام علی(ع) برای تکبر علل و عوامل مختلفی را بیان می‌کند. منتها فارغ از اینکه علت‌ها و عوامل را توضیح بدهم در این خطبه بیان می‌کند؛ کسانی که اهل فخرفروشی و تکبر هستند بدون هیچ تردیدی پیروان شیطان رجیم هستند، برای اینکه شیطان بر نوع آفرینش خودش فخر فروخت و حاضر نشد، در مقابل آدمی که بنابر آیات قرآنی از گِل ساخته شده بود، به او سجده کند. به همین دلیل کسانی که خودشان را بالاتر از آنچه هستند، حساب می‌کنند و به خودشکنی نمی‌رسند و در برابر مردم تواضع نمی‌کنند، این‌ها بخواهند یا نخواهند، بدانند یا ندانند، پیروان صادق شیطان رانده‌شده هستند. 

به همین دلیل علی(ع) در این خطبه تأکید می‌کند و می‌گوید؛ منشأ، آغازگر و نقطه خاستگاه تکبر، شیطان است و متکبر و اولین فخرفروش عالم شیطان است. علی(ع) می‌فرماید: «فَافْتَخَرَ عَلَى آدَمَ بِخَلْقِهِ وَ تَعَصَّبَ عَلَیهِ لِأَصْلِهِ؛ فَعَدُوُّ اللَّهِ إِمَامُ الْمُتَعَصِّبِینَ وَ سَلَفُ الْمُسْتَکبِرِینَ الَّذِی وَضَعَ أَسَاسَ الْعَصَبِیةِ وَ نَازَعَ اللَّهَ رِدَاءَ الْجَبْرِیةِ؛ شیطان بر آدم به جهت خلقت او از خاک، فخر فروخت و با تکیه به اصل خود که از آتش است، دچار تعصب و غرور شد. پس شیطان دشمن خدا و پیشواى متعصبان و سر سلسله متکبران است»؛ بنابراین شیطان وضعیتش این گونه است. یکی از مشخصات کسی که از شیطان تبعیت می‌کند، تکبر و فخرفروشی است. 

ان‌شاءالله که خداوند ما را از این صفت رذیله برحذر بدارد.