ضعف جدی در ارائه تولیدات علوم انسانی اسلامی داریم
رئیس دانشگاه عدالت با بیان اینکه غربی‌ها قداست علوم را قبول ندارند، ولی ذهن‌های غرب‌زده القا می‌کنند که علوم انسانی غرب مقدس است، گفت: علوم انسانی اسلامی و بومی خوبی تولید شده‌اند، ولی در ارائه و قالب‌بندی آن دچار ضعفیم.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین بیاتی، رئیس دانشگاه عدالت، 19 مهر در مراسم افتتاحیه مرکز پژوهشی دانشگاه عدالت، که در سالن کوثر سازمان تبلیغات اسلامی قم برگزار شد، گفت: امام خمینی(ره) وحدت حوزه و دانشگاه را مطرح کردند و هدف این بود که محتوای آموزشی در حوزه و دانشگاه یکسان شود نه اینکه دانشجوی ما در ساحت علوم انسانی با آموزه‌هایی که مبانی غیردینی و غیروحیانی دارد آموزش ببیند و رشد کند و فارغ‌التحصیل شود و در کنار آن هم چند واحد فقه و اصول و اندیشه اسلامی و... را بگذراند.
وی با بیان اینکه این وضع، نقطه مطلوب نیست، ادامه داد: ذهن دانشجو و حتی طلبه را به دو بخش تقسیم می‌کنند یعنی در بخشی معلوماتی حوزوی با خاستگاه الهی و معنوی وجود دارد و در بخش دیگر یکسری معلوماتی که خاستگاه بشری دارد و متأسفانه دانشجویان دچار تعارض و تناقض می‌شوند و انحرافاتی در ذهن و عمل آنان رخ می‌دهد و سبب ایجاد دوگانگی در آموزش و پژوهش می‌شود.
بیاتی با اشاره به اینکه باید برای این مسئله تدبیری اندیشیده شود، گفت: باید همان‌طور که علوم اسلامی مانند فقه و اصول از دل کتاب، سنت و آیه «مَنِ اهْتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ ۖ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ ۗ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّىٰ نَبْعَثَ رَسُولًا» برخاست، نصوص و متون دینی مبنای علوم انسانی قرار بگیرد. علم اصول از دل آیات و روایات بیرون آمده است، چرا اقتصاد و دانش حقوق اینطور نباشد. یکی از آفات علمی در کشور به خصوص در علوم انسانی این است که این حجم از دانشجویان علوم انسانی با خوراک غربی تغذیه می‌شوند و برخی از محققان هم که دغدغه تغییر علوم انسانی دارند راه اشتباه را می‌روند چون مبانی علم انسانی غرب را مفروض گرفته‌اند و تلاش آنان این است که از آیات و روایات مؤیدی برای آن بیابند. مثلاً می‌گویند فلان قاعده در حقوق کیفری غربی را مبنا می‌گیرند و دنبال آیه و روایت می‌گردند در حالی که باید برعکس باشد.
ضعف در عرضه محتوای دینی به مراکز علمی
وی با بیان اینکه دانشگاه عدالت با اهتمام آیت‌الله هاشمی شاهرودی تاسیس شد، افزود: آنچه مدنظر آیت‌الله هاشمی شاهرودی بود اینکه کتاب و سنت مبنای تولید علم قرار بگیرد و حتی احکام فرعی قالب روزآمد و عصری پیدا کند زیرا ممکن است کسی بگوید در حوزه حقوق، نظریه اسلامی عقد را استخراج کرده‌ایم، اما توانایی بیان آن به زبان امروزی را نداریم و این از آفات علمی ماست. عمیق‌ترین محتوا را در قرون متمادی در ساحت فقه داشته‌ایم ولی در قالب‌سازی و عرضه ضعیف بوده‌ایم.
رئیس دانشگاه عدالت تصریح کرد: اگر دنبال تولید علوم انسانی بومی و اسلامی هستیم باید محتوا را با زبان علمی روز به مخاطبان و اندیشمندان حوزه و دانشگاه عرضه کنیم تا شکاف کنونی به صورت کامل محو شود لذا اصالت و متاثرنشدن از اندیشه‌های دیگر و استفاده از مزایای علوم غربی امر لازمی است؛ هرچه را غرب گفته است چشم‌بسته منکر آن نمی‌شویم، ولی نباید مبنا این علوم باشد. آیت‌الله هاشمی شاهرودی مدتی فقه جزا را با قالب نوین و محتوای اصیل فقهی بیان کردند ولی وقتی به ایشان گفته شد که خوب است این محتوا را چاپ کنیم. ایشان گفتند که من این درس را قبل از تصدی قوه قضائیه گفته‌ام، ولی وقتی وارد ریاست این قوه شدم دیدم که برخی نقدها بر قوانین حقوق غربی منصفانه نبوده است. لذا باید از مزایای آن علوم بهره ببریم، ولی نباید انفعال داشته باشیم.
بیاتی تاکید کرد: خود غربی‌ها برای علوم خودشان قداست قائل نیستند ولی ذهن غرب‌زده آن را مقدس می‌داند؛ بنابراین ما نه نفی مطلق داریم و نه پذیرش مطلق بلکه باید بر علوم غربی مسلط شویم اما سازنده برخورد کنیم و قالب برای علوم خودمان بسازیم نه اینکه قالب بگیریم. از ابتدایی که دانشگاه عدالت تاسیس شد هدف تولید محتوا با این فکر ناب و اندیشه متعالی بود؛ البته در کنار تولید محتوا دو کار دیگر لازم است که مهمترین آنها عرضه و ارائه محتواست که در آن ضعف داریم، زیرا سال‌ها یک اندیشمند فاضل حوزوی زحمت می‌کشد و کتابی را منتشر می‌کند، ولی در کتابخانه خاک می‌خورد و جالب اینکه دیگران چون از این پژوهش غافل هستند دوباره به تولید چنین محتوایی دست می‌زنند و بودجه و امکانات مجدد صرف می‌شود.
وی با بیان اینکه ضعف ارائه محتواهای علمی جدی است، تصریح کرد: آثار فاخری در مراکز حوزه و دانشگاه تولید شده است، ولی اثری از آن در محیط‌های علمی ما نیست؛ چرا دانشجو باید کتابی که 50 سال قبل از اندیشمندی سکولار منتشر شده بخواند، ولی کتابی را که در چند سال اخیر یک اندیشمند دغدغه‌مند و متدین و روزآمد نوشته است نخواند.
تولید علوم انسانی مصداق جهاد در راه خداست
بیاتی اضافه کرد: برخی اوقات تواضع بی‌جهت و حد عالی اخلاص سبب می‌شود که چنین مشکلاتی پیش بیاید به خصوص در مقطع کارشناسی که هنوز شخصیت علمی دانشجو شکل نگرفته، وظیفه ماست که بهترین محتوا را در اختیار او قرار دهیم؛ امام باقر(ع) ذیل آیه «فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلَىٰ طَعَامِهِ» فرمودند به علم خود نگاه کند. باید غذای علمی سالم تولید کنیم و در اختیار دانشجو و طلبه قرار دهیم؛ البته این غذا در کشور پخته شده است، ولی عرضه نمی‌شود و بعد شاهدیم که دانشجو دچار شبهه و ذهن پرسشگر می‌شود و به کف خیابان می‌آید، در حالی که رقبای علمی و سیاسی ما غذای خود را به خورد دانشجو و محصل می‌دهند. لذا تولید علوم انسانی اسلامی مصداقی از مصادیق جهاد فی سبیل الله است.
وی با بیان اینکه متأسفانه تولید علوم انسانی در دانشگا‌ه‌های ما با غرب‌زدگی همراه بوده است، اظهار کرد: همه کسانی که می‌توانند در این عرصه بیشترین خدمت را بکنند فضلای حوزه علمیه هستند؛ اگر کسی سروکاری با معارف اهل بیت(ع) نداشته باشد نمی‌تواند کار چندانی کند؛ شهید صدری باید باشد که اقتصادنا بنویسد، ولی بعد از او چقدر موضوعات مانند فرهنگ و مدیریت و سیاست و... بر زمین مانده است و کسی مانند شهید صدر نداریم.
رئیس دانشگاه عدالت گفت: مرکز پژوهشی دانشگاه عدالت از سال قبل شروع به فعالیت کرده و از امسال و امروز به صورت رسمی با مسئولیت آقای ثقفی کار خود را شروع کرده و خط و مشی هم این است که براساس مکتب و مدرسه شهید صدر کار را به پیش ببرد و گام‌هایی بردارد. در زمان آیت‌الله هاشمی شاهرودی هم ایشان با استفاده از مکتب شهید صدر کار را دنبال کردند و بعد از ارتحال آیت‌الله هاشمی شاهرودی، سکانداری این دانشگاه با درخواست هیئت امنای دانشگاه بر عهده آقای رئیسی از شاگردان آیت‌الله هاشمی شاهرودی است که با معالم فکری و اندیشه آن بزرگوار آشنایی تام و تمام دارد و می‌تواند منشأ خدمات و برکات شود.
انتهای پیام
