نقش نیت در ارزشگذاری اعمال انسان
آیت‌الله خامنه‌ای در تفسیر سوره مجادله درباره اهمیت نیت در اعمال چنین می‌گوید: آنچه می‌تواند همه اعمال انسان را از نیکی برخوردار کند، مضمون و جهت آن اعمال است.
به گزارش ایکنا، کتاب «تفسیر سوره مجادله» از مجموعه بیان قرآن اثر آیت‌الله العظمی سیدعلی خامنه‌ای توسط انتشارات انقلاب اسلامی وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری با شمارگان ۲۰۰۰ نسخه منتشر شده است.
کتاب در قالب 7 گفتار تنظیم شده است که از جمله عناوین آن می‌توان به این موارد اشاره کرد؛ سه نحوه برخورد در برابر سنت‌های پیشین، عاقبت معارضان با انقلاب پیامبران، نقش نیت در ارزشگذاری اعمال، پیوند بین احکام کلی و جزئی در اسلام، رابطه مستحکم منافقان با یهود، تدبیر الهی برای خشکاندن انگیزه‌های نفاق، ممکن نبودن جمع شدن ایمان و دوستی دشمنان دین.
در بخشی از کتاب با عنوان «نقش نیّت در ارزشگذاری اعمال» می‌خوانیم: «یا ایها الذین آمنوا؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اذا تناجیتم، هر گاه که نجوا کنید، فلا تتنجوا بالاثم و العدوان و معصیة الرسول؛ با گناه و دشمنی و مخالفت پیغمبر نجوا نکنید. و تناجوا بالبر و التقوی؛ بلکه نجوا کنید بر نیکویی و تقوا.
آنچه می‌تواند همه اعمال انسان را از نیکی برخوردار کند، مضمون و جهت آن اعمال است. ببینید، یک عمل واحد می‌تواند در صورتی یک پدیده بسیار بدی باشد و در صورتی یک پدیده خوبی باشد؛ چه چیزی این را بد یا خوب می‌کند؟ مضمون و محتوا و سَمت آن عمل است. خود گذاشتن لب به گوش یک نفر و حرف زدن آنقدر بد نیست؛ حالا در آیه بعدی از همین هم مومنین را نهی می‌کند، اما آنقدر بد نیست که دشمنی خدا و ورود به جهنم داشته باشد. آنچه آن را آن همه بد می‌کند، مضمون آن حرف زدن است، آن چیزی است که شما حرف می‌زنید، آن چیزی است که شما بر زبان جاری می‌کنید.
می‌توان همین را از آن بدی آورد پایین. به چه چیزی؟ به مضمون آن حرفی که می‌زنید و برادرها این را توجه داشته باشید که در زندگی ما اعمال بسیاری هستند که خود عمل به خودی خود هیچ حکمی ندارد؛ سَمت عمل، نیت شما از این عمل و مضمون و محتوای این عمل حکم این عمل را معین می‌کند. اگر چنانچه نیت و سَمت و محتوای عمل خوب باشد، این عمل می‌شود یک عمل خوب؛ اگر چنانچه نیت و سمت و محتوا بد باشد، می‌شود یک عمل بد.
اگر لباس پاسداری پوشیدن ممدوح و مورد رضای خدا و مورد رضای بندگان شایسته خدا است، برای خاطر چیست؟ آیا این لباس و این پوشیدن و این ژست و این منش، پیش خدا ممدوح است؟ این ارزشی دارد، نه آقا، این لباس با هر لباس دیگری به عنوان یک لباس فرقی نمی‌کند. چیست که به آن، این قدر قیمت می‌دهد؟ چیست که این انسانی را که پاسدار شده، در ارزشگذاری در بالاترین سطوح جامعه قرار می‌دهد از نظر خدا؟ سَمت این عمل است. چرا؟ چون این پاسدار انقلاب است، دشمن ضد انقلاب است. پوشیدن این لباس به معنای مبارزه خستگی ناپذیر با آن کسانی است که علیه انقلاب اسلامی کمر بسته‌اند و اقدام دارند می‌کنند. اگر این را از آن گرفتی، این لباس هیچ قیمتی ندارد.
اگر این مبارزه، این نیت، این سَمت حرکت، این مضمون واقعی این لباس از یک پاسدار، از یک آدمی که لباس پاسداری پوشیده، گرفته شد، به جای اینکه با ضد انقلاب بجنگد به سر و کله انقلابی یا یک آدم معمولی پرید، به جای اینکه با دشمن خدا مبارزه کند بین او و دوستان خدا مثلا مبارزه پیش آمد، به همدیگر سرگرم شدند، پاسداری از انقلاب به عنوان یک ارزش از نظرشان رفت، از یادشان رفت، آن وقت این لباس هم چه می‌شود؟ از آن ارزش می‌افتد؛ جنس این لباس، نوع این لباس مهم نیست، نشنفته‌اید که ضد انقلاب‌ها گاهی این لباس‌های پاسدار را می‌پوشند و می‌روند جلوی ماشین‌ها را می‌گیرند، کارت می‌خواهند، اگر آن‌وقت داخل ماشین یک عمامه‌به‌سری باشد، به رگبار می‌‌بندند.
پس می‌بینید که خود این لباس، حتی آن کسی که کارت سپاه هم دارد، حتی آن کسی که واقعا هم سپاهی است اما نیتش از سپاهی شدن، پاسداری از انقلاب نیست، بلکه قدرتمندی است، انگیزه‌های شخصی است، هواهای نفسانی است، این دیگر ارزشی ندارد و همین طور لباس من یعنی لباس روحانیت هم همین جور است. شما ندیده‌اید یا نشنیده‌اید روحانی‌ای را که عمر طولانی هم کرده، علم هم پیدا کرده، اسم هم پیدا کرده، عنوان هم پیدا کرده اما سقوط کرده؟ ندیده‌اید؟ نشنیده‌اید؟ شنیده‌اید دیگر؛ غیر از این است؟ این به چه معنا است؟ این به معنای این است که دانستن و لباس دانایان را پوشیدن یک ارزش مطلق نیست، باید دید مضمون این کار چیست؛ نیت، سَمت، هدف، محتوای آن چیست؛ اگر آن خوب بود، می‌شود چیز ارزشمند و عالی؛ اگر خوب نبود، واویلا! بنابراین نجوا کردن و در گوشی صحبت کردن هم همین جور است؛ یک وقت شما درگوشی صحبت می‌کنید و می‌گویید که برادر پاشو برویم مثلا نماز شب بخوانیم، پاشو برویم انفاق کنیم، خب، این شد چه؟ شد یک عمل خوب. یک وقت درگوشی صحبت می‌کنید و می‌گویید ول کن دیگر، حوصله‌مان سر رفت از این همه قرآن و نماز و فلان؛ برویم یک قدری مثلا الواطی کنیم. پس درگوشی با درگوشی فرق می‌کند و یک حکم ندارد.»
در توضیحات پشت جلد این مجموعه آمده است: «فهم و تبیین قرآن، در هدایت عمومی جامعه و همچنین در هدایت فردی و کمال فردی هر شخصی دارای تاثیر بسزایی است؛ یعنی در جامعه‌ی اسلامی اگر مردم با قرآن آشنا باشند، با قرآن انس بگیرند و از راهنمایی‌های قرآن استفاده بکنند، هم به حرکت عمومی جامعه به سمت اهداف اسلامی کمک خواهد شد و هم هر فردی به خودی خود، در درون خود در ذهن و روح و قلب خود به آن کمالی که اسلام برای شخص مسلمان معین کرده نزدیک‌تر خواهد شد.»
در پایان یادآور می‌شود تفسیر سوره مجادله اثر مقام معظم رهبری در 159 صفحه توسط انتشارات انقلاب اسلامی وابسته به دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای با قیمت 100 هزار تومان روانه بازار نشر شده است.
انتهای پیام
