معنویت با رویکرد خداسو یک ویژگی مبتنی بر فطرت است

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ عبدالله معتمدی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی(ره) سه‌شنبه 12 دی‌ماه در نشست علمی «رهیافت خداسو به سلامت معنوی» با اشاره به مفهوم معنویت در انسان گفت: گسترش تفکر سکولار، پست مدرنیسم و لیبرال در فضای روانی و ذهنی حاکم بر شرایط امروز جامعه، ما را در شرایط معینی قرار داده است که قدرت جولان اندیشه ما در یک هندسه ذهنی معینی مقید شده است و ما تحت تأثیر این تفکر غالب، وقتی رفتار، گفتار و اندیشه‌مان می‌خواهد بال بزند، پرواز ذهنی ما مقید به فضای معینی می‌شود.

وی افزود: تحت تأثیر این فضا و شرایط یک نظام ارزشی خاصی به ما القا و تحمیل می‌شود که بخشی از مسائل روا و بخشی دیگر ناروا تلقی می‌شود. مثلاً مفهوم بندگی خداوند «ناروا» است و آنچه می‌پسندم «روا» است. مفهوم خداوند «ناروا» بوده و صحبت از خداوند همراه با اما و اگر بوده و وقتی می‌گوییم، چیزی علمی است، «روا» است. بخشی از آیات قرآن کریم درباره شرک، بخشی درباره معاد، بخشی درباره پیروی از هوا و هوس و ... است. مفهوم پیروی از هوا و هوس در فضای ذهنی غربی امروز، رواست. بنابراین تحت تأثیر تسلط این تفکرات، یک نظام ارزشی به وجود آمده است.

معتمدی ادامه داد: این تفکرات، محدودیت‌هایی را در درک معانی ایجاد می‌کند و مانع می‌شود که درک درستی از مفاهیم پیدا کنیم و حوزه برداشتی ما را در یک هندسه معین قرار می‌دهد. فهم مفهوم معنویت در فضای فعلی متأثر از این محدودیت‌های تفکری است. یعنی وقتی می‌خواهیم معنویت را در انسان تعریف کنیم، آنچه می‌فهمیم با آنچه وجود دارد، متفاوت است.

وی تصریح کرد: مفهوم معنویت با رویکرد خداسو، یک ویژگی مبتنی بر فطرت و یک کهن‌الگو است و ریشه هستی‌شناسانه عالم الستی داشته و یک اثر وجودی در زیست جاودانه انسان دارد که در فضای فعلی قابل فهم نیست. معنویت در انسان، عامل گسترش وجود انسان بوده و متضمن حفاظت از آسیب‌های روانی و اجتماعی است. این مفاهیم از دل ادبیات متعارف امروز بیرون نمی‌آید و ما نمی‌توانیم براساس این ادبیات، این مفاهیم را درک کنیم. بنابراین باید روی این منطق بایستیم که نقصی وجود دارد و با وجود اینکه می‌دانیم معنویت وجود دارد اما با تفکر مادی‌گرایانه قابل تعریف نیست.

این استاد دانشگاه سلامت معنوی را در گرو جهان‌بینی اسلامی دانست و بیان کرد: سلامت معنوی بستگی به جهان‌بینی ما دارد. یعنی تحت تأثیر نگاه توحیدی معنای متفاوتی را از زندگی درک می‌کنیم که همراه با حس آرامش و اطمینان است. سلامت معنوی، همچنین در گرو یک نوع آراستگی، طهارت نفس و فاصله گرفتن از گناه و آلودگی است. یعنی نوع تحول سلامت معنوی در انسان از جنس تحول زیستی نیست و در گرو تعقل(با مفهوم اسلامی) است. به همین دلیل در عین حال که معتقدم مفهوم سلامت معنوی ریشه در فطرت انسان دارد، حتماً نیازمند آموزش و ارتباط است.

وی در پایان تأکید کرد: فاصله بین مفهومی که ما می‌توانیم از سلامت معنوی درک می‌کنیم، با آنچه در ادبیات متداول غرب وجود دارد، کاملاً متفاوت است.