کتاب «درآمدی بر هویت ملی در اندیشه آیت‌الله‌ خامنه‌ای» رونمایی شد

به گزارش خبرنگار ایکنا، آیین رونمایی از کتاب «درآمدی بر هویت ملی در اندیشه حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای» به قلم عباسعلی رهبر، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، تازه‌ترین اثر انتشارات انقلاب اسلامی عصر امروز، یکشنبه، 29 بهمن در کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد.

این مراسم با تلاوت آیاتی از قرآن توسط ابوالفضل نبی‌لو، قاری کشورمان، آغاز شد. سپس امیر خوراکیان، رئیس کتابخانه و موزه ملک ضمن خیر مقدم به حاضران، گفت: در رویکرد تازه‌ تلاش داریم علاوه بر اینکه مؤسسه، کتابخانه و موزه ملی ملک است اما نقش بیشتری را در رویدادهای فرهنگی داشته شود تا برنامه‌های جدی‌تری را در این مجموعه شاهد باشیم.

وی ادامه داد: در نظر داریم نقش جدی‌تری در فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در مسائل مبتلابه جامعه در عرصه اجتماعی و فرهنگی ایفا کنیم. در صدر این مسائل موضوع هویت و تعمیق و توسعه موضوع هویت به ویژه برای نسل نو را تعریف کرده‌ایم و پیش‌ روی خود قرار داده‌ایم.

خوراکیان تصریح کرد: خوشحالیم متناسب با این رویکرد، برنامه و آیین رونمایی از این کتاب در طلیعه آن قرار گرفت. امیدواریم با بهره‌مندی از ظرفیت‌های این مجموعه در راستای تقویت هویت ایرانی ـ اسلامی تلاش کنیم.

ضرورت برخورد با مبانی اندیشه‌های رهبری در ۳ گام

در ادامه کلیپ منتخبی از مستند غیررسمی پخش شد. سپس محمد اسحاقی، معاون آموزش و پژوهش دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای با اشاره به اینکه حضور ما برای پاسداشت اندیشه قوی برای ملتی است که دیرینگی از سده‌های دور داشته است، گفت: ما در مواجهه با بیانات رهبری با یک فقیه و مرجع دینی، حاکم، اندیشمند و جریان‌شناس منطقه‌ای و... روبرو هستیم که کار ما را سخت می‌کند.

وی ادامه داد: ایشان دارای منظومه فکری هستند که شخصیت ایشان قوام‌یافته تعالیم اهل‌بیت(ع) و جریان‌های ملی است که در آن مجموع ابعاد هویت ملی است. بنابراین لازم است تا به منظومه بیانات ایشان نگاه اساسی و اصولی داشت.

معاون آموزش و پژوهش دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای با بیان اینکه در برخورد با اندیشه و مبانی اندیشه‌های ایشان باید سه گام را درنظر داشت، گفت: گام نخست شناخت صحیح و درست و جامع، گام دوم ترویج و تبیین جامع برای اهل و گام سوم فراهم شدن زمینه تحقق. این مؤسسه در حوزه آرا، اندیشه و نظرات رهبری پژوهش‌های متعددی با همکاری اساتید دانشگاه و فضلا انجام داده و در دست دارد که در آینده نزدیک از سوی انتشارات انقلاب اسلامی روانه بازار نشر خواهد شد‌.

اسحاقی با اشاره به تعریف هویت به منظور بیان مابه اشتراکات و مابه‌التفاوت‌ها با سایرین و مرزکشی‌ها در نگاهی، افزود: آنچه در ابعاد هویت ملی در منظر رهبری می‌بینیم ابعاد سه گانه هویت ملی شامل بعد ایرانی، اسلامی و انقلابی می‌شود. در بعد اسلامی حتی به اندک اشتراک همه ادیان در عین کثرت به وحدت دعوت می‌شود. در بعد ایرانی تنها ایرانیان محدود به مرزهای جغرافیایی نیستند. در بعد انقلابی، حمایت از مظلومان و ایستادگی در برابر استکبار و جلب تمام ملت‌ها و کشورهای آزادی‌خواه مدنظر است.

وی ضمن توصیه به خواندن این کتاب و ضرورت دانستن ابعاد هویت ملی و حساسیت نسبت به هویت ملی، گفت: پاسداشتن مرزهای هویت ملی از افتخار ما ایرانیان است. همچنان که اهتمام به اساطیر، پرچم، سرود ملی و ... به عنوان هویت ملی در بیانات رهبری ملموس است.

هویت ملی با الگوی روشمند براساس سخنرانی ۵۰ ساله معظم له

در بخش دیگر این آیین رونمایی، نماهنگ سخنان مقام معظم رهبری درباره تعریف هویت ملی برای حاضران در سالن پخش شد. پس از آن، عباسعلی رهبر، نویسنده کتاب و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، با اشاره به اینکه اختر تابناک ما در هویت ملی ایرانیان، اهل‌بیت(ع) و به ویژه حضور امام رضا(ع) در کشور است، گفت: با سعه صدر، لطف و دقت علمی این کتاب به زیور چاپ آراسته شد.

وی ادامه داد: از ظرفیت‌های روشمند دانشگاهی برای تبیین مبانی و موضوعات روز هویت ملی از اندیشه رهبری استفاده کردیم بنابراین به طور خاص در هویت ملی با الگویی روشمند براساس سخنرانی ۵۰ ساله ایشان، اندیشه‌های ایشان را بازخوانی کردیم.

استقلال؛ کمک‌کننده هویت ملی

رهبر تصریح کرد: در مجموع سخنان ایشان در قالب نظریه داده بنیان به این نتیج رسیدیم که هویت ملی از دیدگاه مقام معظم رهبری هم جالب است و هم نکاتی را در بردارد که حتی به گوش سایرین نرسیده است و از آن مطلع نیستند. بنابراین اینگونه نگاه مقام معظم رهبری را درباره هویت ملی مورد توجه قرار می‌دهیم.

نویسنده کتاب «درآمدی بر هویت ملی در اندیشه حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای» افزود: در مقدمه کتاب بحث روش‌شناسانه و نظری کتاب آمده است. سپس در دو فصل و پنج گفتار به نظریه اولیه مختار نویسنده می‌رسیم و با توجه به تکنیک‌های روشی و نظریه این کتاب به نظریه هویت ملی از دیدگاه رهبری نزدیک شدیم. 

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه با تأکید بر اینکه بحث هویت ملی از بحث‌های امروز جامعه است، ادامه داد: در این بحث دو نکته مدنظر است؛ یکی همسان‌گرایی است که خود را در بحث تعلق، تعهد و آگاهی تاریخی نشان می‌دهد. دوم نگاه ایشان به انسان‌های دنبال صلح است‌. ایشان آفت تمام مسائلی که تخریب‌گر هویت ملی است را عدم استقلال دانسته و استقلال را کمک‌کننده هویت ملی می‌دانند.

نقش رهبری در تبیین ابعاد هویت منطقه‌ای و بین‌المللی 

رهبر با اشاره به اینکه در این کتاب در نگاه ۱۱ گانه وارد فهم هویت ملی از نگاه رهبری شدیم، گفت: در چهارگانه نخست نوع نگاه‌ها، بینش و بحث‌های ارزشی و احساسی در هویت ملی را نشان می‌دهیم که آن‌ها را در دیدگاه معظم له در یک سبد بررسی کرده‌ایم. در سبد دیگر به بررسی سایر ابعاد هفتگانه هویتی پرداخته‌ایم. این ۱۱ ابعاد هویتی را در بحث‌های مختلف سیاسی، دینی، فرهنگی و زیارتی و.... بررسی کردیم. 

وی با تأکید بر اینکه نقطه عطف توجه رهبری به هویت ملی ما، مردم آزاد، آقامنش و عزتمند است، تصریح کرد: ایشان در بحث مردم‌سالاری دینی توجه جدی به اکثریت مردم دارند که در این راستا توجه خاص به حضور و نجابت ملی و ارزش‌های ایرانی ـ اسلامی است و این موضوع مورد توجه قرار می‌گیرد. هنگامی که هویت ملی را بازسازی کنیم، می‌توانیم به ملتی پیشرفته، فناور، نوآور و ملتی که دارای آبروی جهانی است، تبدیل شویم. 

این استاد دانشگاه به حب وطن، توجه به ارزش‌های ایرانی و اسلامی و رسیدن به هویت انقلابی، تأکید کرد و افزود: معظم له از معدود هویت‌پژوهان هستند که علاوه بر هویت در بحث ملی به هویت در بحث منطقه‌ای با طرح بحث وحدت و اتحاد مسلمانان با اثرات مثبت توجه می‌کنند. همچنین ایشان در بحث هویت بین‌المللی دارای ابتکاری به عنوان هویت صلح بین‌المللی هستند. 

بنابر گزارش ایکنا، پخش صلوات خاصه امام رضا(ع)، شعرخوانی احمد بابایی و کلیپ زنگ هویت از دیگر بخش‌های این مراسم بود.

سپس موسی نجفی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با تأکید بر اینکه کتاب فوق مربوط به رهبر انقلاب و روشن شدن ابعاد هویت ملی است، افزود: ما هنگامی که به برخی از موضوعات می‌پردازیم، صرفاً یک موضوع نیست بلکه ابعاد وسیع‌تری را نیز شامل می‌شود. هویت ملی یکی از چند موضوع اصلی است. 

وی با اشاره به اینکه بحث هویت ملی در سخنان رهبری صرفاً امری نظری نیست بلکه تأثیرات عملی نیز داشته است، چون فرمایش ایشان بلافاصله انعکاس پیدا می‌کند، گفت: توجه به بحث هویت ملی در سخنان رهبری محدود به یک جا و یک کتاب نمی‌شود. بلکه باید مجموعه‌ای از سخنان ایشان در طول انقلاب، کتاب‌های ایشان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، نظریات و سخنان ایشان در دوره ریاست جمهوری و رهبری را دید و بررسی کرد. 

نجفی با تأکید بر اینکه هویت ملی تنها بازخوانی سخنان ایشان نیست بلکه بازیابی و بازسازی اندیشه‌ها و سخنان ایشان است، بیان کرد: مجموعه هویت ملی دارای عظمتی است و خود سخنان رهبری نیز موضوع عظیمی است که باید سالیان سال بر آن کار شود.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه غلبه کتاب بر جامعه‌شناسی سیاسی است، افزود: در این کتاب در کنار توجه به سخنان معظم له به بحث هویت ملی از دیدگاه شهید مطهری پرداخته شده و حتی نویسنده از نگاه و سخنان امام خمینی(ره) در موضوع هویت ملی در این کتاب نگذشته است. حتی در کتاب، منظومه‌ای از واژگان مطرح و به کار بسته شده که به تبیین این موضوع کمک‌کننده است. 

هویت ملی ما در طول هم است

نجفی با اشاره به اینکه بحث رهبری درباره هویت ملی یک قالب نیست و می‌توان از قالب‌های دیگر نیز استفاده کرد، افزود: یکی از نظریات کمک‌کننده و روشن‌کننده که در هویت ایرانی ـ اسلامی مغفول مانده، هویت شیعی است. ما دارای هویت سه لایه‌ ایرانی، اسلامی و شیعی هستیم. هویت اسلامی ما از زمان صفوی است. وجود حضرت علی‌بن‌موسی الرضا(ع) و مفاتیح الجنان، نقش هویتی شیعی ما است هرچند پیشتر خط اسلامی عربی و وجود حافظ نماد دوم این هویت ما است. 

وی با تأکید بر اینکه روح ایرانی قداست‌گرا، معنویت‌خواه و هم به دنبال افتخارات و عظمت است، گفت: ایراد دوره پهلوی این بود که تخت جمشید و ایران باستان را می‌خواست در مقابل امام رضا(ع) قرار دهد و حال آنکه هویت ملی ما در طول هم است. انقلاب اسلامی اشتباه پهلوی را به سر جایش برگرداند. بازهم تأکید می‌کنم، هویت ملی ما در طول هم است.

این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه انقلاب اسلامی اینک به عقلانیت رسیده و هویت ملی و رهبر ما جای خود هستند و امت اسلامی نیز در جای خود است، اضافه کرد: لازم است درباره ارتباط هویت ملی در منظر تمدن نوین اسلامی و نیز ارتباط امت و ملت با حاکمیت کار شود‌.

ملت‌سازی شیعی در کنار هویت اسلامی

نجفی با بیان اینکه اسم وضعیت خاص تاریخی ملت ایران را ملت‌سازی شیعی می‌گذارم، گفت: در ایران ملت‌سازی شیعی را در کنار هویت اسلامی داریم. شریعتی به دو نماد هویتی ملی یکی فردوسی و شاهنامه و دیگری صفوی آسیب‌زده است. چرا که ما یک هویت انقلابی و یک انقلاب هویتی داریم. در اوایل، هویت انقلابی ملموس بود و هرچه انقلاب اسلامی پیش می‌رود، چنانکه ابعاد ظلم‌ستیزی، عدالت‌پرستی و حق پرستی در دهه پنجم انقلاب، آشکارتر می‌شود، لایه انقلاب هویتی قابل لمس است. 

حسن ختام این برنامه، رونمایی از کتاب «درآمدی بر هویت ملی در اندیشه حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای» بود. 

یادآور می‌شود، این کتاب شامل یک پیش‌گفتار، دو فصل و نتیجه‌گیری است. در پیش‌گفتار، ضمن توجه به ادبیات نظری هویت ملی، نوع‌شناسی و ابعادشناسی هویت ملی، به روش‌شناسی بحث در قالب رویکرد کیفی و استفاده از تکنیک تحلیل مرتبط اشاره شده است.

فصل اول با عنوان «هویت ملی از نگاه رهبر معظم انقلاب»، کلیات هویت ملی، هویت ملی در ایران و هویت جمعی جهان اسلام را شرح داده است. در فصل دوم به تهدیدهای هویت ملی و راه‌های حفظ و تقویت آن از منظر رهبر معظم انقلاب اشاره شده است.

در انتها نیز در مقوله‌ نتیجه‌گیری، ضمن ارائه پیشنهادهایی جهت حفظ و تقویت هویت ملی، شبکه‌ مفهومی هویت ملی طبق نظرات و آرای معظم‌له بیان شده است.

گزارش تصویری مراسم رونمایی از کتاب درآمدی بر هویت ملی از نگاه رهبر معظم انقلاب