پرسش قابل تأمل سوره زلزال

حجت‌الاسلام علیرضا قبادی، جامعه‌شناس و کارشناس دین، به مناسبت ولادت امام علی بن موسی الرضا(ع) یادداشتی را با محور «پرسشگری در قرآن» نوشته که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

محسوس‌ترین مصداق هدایت‌بخشی امام، پس از حیات مادی را می‌توان در بارگاه معنوی امام رضا(ع) مشاهده کرد. برخلاف مدعیان، بارگاه رضوی، حدود چهارده قرن است که اسباب هدایت و محل التجاء و دستگیری افراد مختلف مردم بوده است. به راستی شمار ره‌یافتگان به حق، به واسطه امام هشتم، با کدام سازمان، نهاد، وزارتخانه و حتی دولت قابل مقایسه است. ولادت امام مهربانی‌ها، حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام را‌ تبریک و شادباش گفته ‌و‌ در ولادت امام رئوف، گفتار دیگری از پرسشگری در قرآن کریم را تقدیم می‌‌کنم.

پرسش در سوره زلزال از پرسش‌های بسیار مهم و قابل تأمل و توجه و از جهاتی با سوالات سوره‌های پیشین نیز متفاوت است از جمله اینکه استفهام در این سوره حقیقی است. چنانکه بخواهیم مخرج مشترک و بسامد موضوعی بگیریم از پرسش‌هایی که تاکنون مطرح شد، بی‌تردید قیامت و حوادث پس از آن، نقطه مشترک و بیشترین فراوانی را در سوره‌ها داشته است.

حادثه و وقوع قیامت، از اصلی‌ترین و اساسی‌ترین مؤلفه‌ها و ارکان دینداری در گفتمان قرآن کریم است‌ که در سوره‌های مختلف با روایت‌های متعدد و در صحنه‌های گوناگون بیان شده است. در این سوره به لرزش(شگفت) زمین، بیرون ریختن آنچه در دل زمین پنهان شده و مشاهده اعمال افراد و ... اشاره شده است. پرسش محوری این سوره از سوی انسان طرح شده است. انسان، پس از مشاهده صحنه‌های مزبور می‌پرسد: زمین را چه شده است که در اضطراب و تنش است؟

ظاهراً در سوره زلزال، پاسخی به این سوال داده نشده است. از این رو هم پرسش مزبور محل تفسیرهای مختلف قرار گرفته و هم پاسخ‌های زیادی که به آن داده شده است. به نظر شما چرا انسان‌ها پس از لرزیدن زمین چنین سوالی را مطرح می‌کنند؟ با تدبر و تأمل در این سوره و سایر آیات، شما چه پاسخ یا تفسیری برای این سوال، ارائه می‌کنید؟ سپاسگزارم که تاملات خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارید.