جذابترین نکته درباره بازیهای رایانهای، آنلاین، موبایلی یا ویدیویی این است که کودک فقط بهصورت فیزیکی با بازی تعامل ندارد؛ بلکه ارتباط روانی و هیجانی نیز برقرار میکند و ممکن است مدتها ذهن خود را درگیر کند و همین موضوع باعث ایجاد نگرانیهایی در والدین شده است و باعث میشود آنها به جای در نظر گرفتن نکات مثبت بازیها، به خطرات بالقوه آنها توجه کنند. حتی همین مسائل باعث میشود والدین فراموش کنند که بازیهای رایانهای و موبایلی، تبدیل به یکی از بخشهای اصلی زندگی کودکان و نوجوانان در دنیای مدرن شده و نمیتوان آنها را از چنین بازیهایی منع کرد.
خبرگزاری ایکنا بنابر رسالت آموزشی خود نسبت به ارائه بستههای آموزشی برای خانوادهها در رابطه با موضوع «سواد بازیهای دیجیتالی» اقدام کرده است تا والدین را با نسبت بازیهای رایانهای و تربیت رسانهای فرزندان، اثرات و پیامدهای آن و نقش والدین و مربیان در تربیت فرزندان در مواجهه با بازیهای رایانهای آشنا کند. در این درسگفتارها محسن رزاقی، پژوهشگر و مدرس سواد رسانهای به بیان نکاتی مهم در موضوع یادشده میپردازد.
محسن رزاقی در قسمت دوم به موضوع «تأثیرات قاعده بازی» پرداخته است که مشروح آن را در ادامه مشاهده میکنید و میخوانید.
درباره قاعده بازی با هم صحبت کردیم و گفتیم که هسته اصلی و قلب تپنده بازیهای رایانهای «قاعده بازی» است. جایی که تفاوت آن با سایر رسانهها مشخص میشود و اساساً همان فضارسانه تعاملی که درون آن قرار میگیرد و خود بخشی از تولیدکننده پیام رسانهای است، به واسطه وجود قاعده بازی، ممکن میشود. قاعده بازی به صورت مستقیم روی نظام ارزشی بازیکن اثر دارد و آن را تغییر میدهد. چون بازیکن به صورت مکرر مجبور است کارهایی که از نظر بازی تأیید شده و مناسب است، انجام دهد تا پاداش بگیرد و پیشرفت کند، این موارد به مرور در درون بازیکن و بر روح و روان وی تأثیر میگذارد و آنها را میپذیرد.
فرض کنید بازیکنی به عنوان خلافکار در سطح شهر زندگی میکند و تجربه زندگی یک خلافکار را دارد. اتفاقی که میافتد، این است که کمکم به کارهای خلاف، زیرآبی رفتنها و دور زدنها عادت میکند و در نظام ارزشی او، درونی میشود و میپذیرد. فرض کنید بازیکنی برای پیشرفت در بازی باید از جادو و یا خشونت استفاده کند، به تدریج این رفتارها را میپذیرد و شاید در زندگی هم برای پیشرفت دست به خشونت و پرخاش بزند و راههای غیرطبیعی را طی کند.
بنابراین اثر قاعده بازی بسیار مهم، قوی و جدی است که معمولاً از ناحیه چشم مربی و والدین به واسطه اینکه نگاه دقیقی به بازی ندارند و اغلب تصاویر را نگاه میکنند و میگویند اینکه اشکالی ندارد، یا داستانش را میبینند، میخوانند و میگویند داستانش هم اشکالی ندارد و اجازه بازی میدهند، پنهان میماند. در حالی که قاعده بازی بسیار مهم است و اثرات آن در طول انجام بازی مشخص میشود.
یکی از راههایی که والدین و مربیان میتوانند تشخیص دهند قاعده بازی چگونه است و چه نکاتی در آنها بوده و چه حساسیتهایی وجود دارد، تریلر گیم پلیر یا پیشنمایش روند بازی است. اگر عنوان بازی را با همین عبارت «تریلر گیم پلیر» جستجو کنید و یا اگر بازی ایرانی را با فارسی همین عبارت جستجو کنید، بخشی از روند بازی را نشان میدهد که در آنجا مربیان و والدین میتوانند ببینند، بازیکن چه تجربهای در این جهان دارد و درباره آن تصمیم بگیرند. از طرف دیگر برخی سامانههای توصیهای کمک میکنند و نقش دستیاری والدین را دارند، برای اینکه بتوانند به آنها گزارش دهند که این بازیها چه ویژگیها و پیامدهای تربیتی دارد و این نکته مهمی است که باید به آن توجه کرد.
قاعده بازی فقط محدود به روند پیشرفت بازی نیست و گاهی قواعد بازی به ویژه در بازیهای جدید و رایگان با پرداخت درونبرنامهای بازیکن را تشویق میکنند به اینکه بازیکن بیشتر در بازی بماند و وقت بیشتری را در بازی صرف کند. به این ترتیب با ارسال نوتیف، برگزاری رویدادها و چالشهای مختلفی که طراحی میشود تا بازیکن به بازی برگردد و در بازی زمان بیشتری را صرف کند، چون از نظر بازیساز این زمانی که در بازی صرف میشود ارزش بازی را افزایش میدهد و از طرف دیگر احتمال اینکه از پرداختهای درون برنامهای استفاده شود، افزایش مییابد.
انتهای پیام