مناظره مطلوب در نگاه دینی مبتنی بر «جدال احسن» است + صوت
معاون امور نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری با اشاره به امکان‌پذیر بودن رعایت اخلاق و شورآفرینی در کنار یکدیگر در مناظره‌های انتخاباتی گفت: در اسلام مجادله و جدال احسن وجود دارد؛ «وَ جَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ». معنای «جدال احسن» این است که شما در عین مراعات همه اصول، قواعد علمی، عرفی و دینی صحبت کنید و سپس سخن طرف مقابل را بشنوید و اگر او درست می‌گوید، قبول کرده و حرمت افراد را حفظ کنید.
بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر رئیس و مسئولان قوه قضائیه معطوف به انتخابات پیش روی ریاست جمهوری و مناظرات تلویزیونی بود.
معظم له ضمن اشاره به انجام برنامه‌های تلویزیونی خوب و آشنایی مردم نسبت به نظرات و آرای نامزدهای گوناگون، به صراحتا اعلام کردند؛ توصیه من این است که این مباحثاتی که آقایان نامزدها در تلویزیون با هم می‌کنند یا اظهاراتی که در جمعشان یا تک‌تک می‌کنند، موجب نشود که نامزدی برای غلبه بر رقیب حرفی بزند که ما را دشمن‌شاد کند؛ حرف دشمن‌پسند زده نشود؛ این یک نکته مهمی است.
در این راستا قاسم جعفری، معاون امور نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری در گفت‌وگو با ایکنا درباره ضرورت رعایت اخلاق انتخاباتی در رقابت‌های سیاسی یک نظام دینی، گفت: حضور مردم در انتخابات تضمین‌کننده آینده کشور است و باید این مسئله را مفروض بگیریم.
وی ضمن تشکر و قدردانی از افرادی که وارد صحنه شدند و آبرو، هستی، مال و جان خود را به قصد خدمت به میدان آورده‌اند، افزود: هواداران که قطعا کمک حال نامزدها هستند باید مصداق بارز «وَ تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى» باشند. هنگامی که افرادی جمع می‌شوند علی‌القاعده دو حالت دارد؛ افراد یا برای انجام کار خیر یا برای هدف شر جمع می‌شوند لذا باید به مسئله رعایت اخلاق در رقابت‌های انتخاباتی توجه اهتمام ویژه کرد.
بیشتر بخوانید:
جعفری بیان کرد: قطعا یکی از عوارض کارهای بزرگ، عدم رعایت اخلاق است. قرار بود مردم سالاری دینی ما بر اساس آرمان‌های انقلاب غیر از دموکراسی‌های غربی باشد. چراکه مبنای فکری و اندیشه‌‌ای دموکراسی‌های غربی، ماکیاولیسم است و می‌گویند اگر با هر وسیله‌ای قرار است به نتیجه مورد نظر برسیم، اشکالی ندارد. اینها معتقدند هدف وسیله را توجیه می‌کند و در این وسط اگر عده‌ای زیر چرخ تهمت‌های ناروا له شوند، اشکالی ندارد و اگر حقی ضایع شود، تهمت‌ها، بی‌اخلاقی‌ها و بی آبرویی‌ها در جامعه رخ می‌دهد به دلیل به قدرت رسیدن ما و حزب ما، اشکالی ندارد. این مبنای دموکراسی‌های غربی است اما قرار نبود در نظام جمهوری اسلامی اینگونه باشد.
معاون امور نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری با تأکید بر ضرورت کسب قدرت و جایگاه برای خدمت از مسیر پاک، بیان کرد: در دیدگاه اسلامی کسب هرچیزی از راه نامشروع، اشکال دارد و همانطور که می‌گوییم مقدمه واجب، واجب است، مقدمه حرام نیز حرام است همانطور که امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه فرمودند «وجود سنگ و آجر و ملات غصبی در دیوار خانه معنایش این است که آن خانه باید خراب شود». لذا در مسئله کسب قدرت نیز همین صدق می‌کند.
توجه نامزدها به کلمات به دلیل نفوذ در میان هواداران
وی با اشاره به معنادار بودن پاکی و خدمتگزاری در کنار یکدیگر، ادامه داد: در نهج‌البلاغه آمده است «کسی که به واسطه حرام، شرور و غیر قانونی‌ها و راه‌های نامشروع به نتیجه برسد، حتی اگر پیروز هم شود، یک شکست خورده است». رسول مکرم اسلام(ص) نیز فرمودند «أشجَعُ النّاسِ مَن غَلَبَ هَواهُ» لذا در بحث اخلاق انتخاباتی نیز باید غلبه بر نفس رعایت شود. در فرایند تبلیغات انتخاباتی، نامزدها در بیانات خود توجه داشته باشند چراکه هر کلمه آنها با توجه به نفوذ در میان هواداران اگر دروغ، تهمت و افترا، غیر واقع و دارای سانسور و تحریف باشد، چون تا عمق جامعه رخنه می‌کند و ماندگار خواهد بود، ممکن است آبروهایی برود که هیچگاه جمع نشود.
جعفری با تأکید بر اینکه به اسم تبلیغات و کسب قدرت کاری نکنیم که دل‌هایی را بشکنیم، گفت: جریحه‌دار کردن قلوب دارای آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت است بنابراین در بحث اخلاق انتخاباتی، هم نامزدها و هم ستادها به این توجه کنند تا به صراحت، آبرویی برده نشود و تهمتی زده نشود. حتی گاهی این کار با کنایه و طعنه انجام می‌شود و اثر کنایه از تصریح به آن مطلب خیلی بالاتر است.
اگر اخلاق را ببازیم چیزی بدست نیاورده‌ایم
معاون امور نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری اظهار کرد: همانطور که رهبر معظم انقلاب این اصل اخلاقی را یادآور شدند، ما اگر اخلاق را ببازیم چیزی بدست نیاورده‌ایم. کسی که اخلاق را باخت، آنجا نیز منبع شرور خواهد بود.
وی ادامه داد: امیدوارم در این مسئله آئینه عمل ما آیات و روایت، سیره نبوی، علوی و ائمه اطهار و امامین انقلاب باشد و آنچه را که در محضر علمای دین یاد گرفته‌ایم، این روزها بیش از پیش رعایت کنیم. اکنون در زمانی هستیم که ممکن است به دلیل غلبه احساس و هیجانات، فرد کنترل خود را از دست بدهد و در این هنگام سخنانی به زبان بیاورد که بعدها نتواند جبران کند. زیرا هنگامی که سخنی از زبان بیرون آمد، جبران آن راحت نیست. مصداق بارز تهمت‌ها و از بین آبردن بروها این آیه قرآن است «إِنَّ الَّذِينَ يُحِبُّونَ أَنْ تَشِيعَ الْفَاحِشَةُ فِي الَّذِينَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ»؛ یعنی هم عذاب دنیا را خواهند داشت، هم عذاب آخرت را.
جعفری با تأکید بر اینکه ما می‌خواهیم فردی را انتخاب کنیم تا سکاندار خدمت به مردم شود لذا توجه به سیره خدمت شهید جمهور آیت‌الله رئیسی لازم است، گفت: اینکه نامزدها بخواهند راهی را بروند که با هیچ کدام از پیشینه تمدنی، دینی، اخلاقی و رسومات فرهنگی کشورمان نمی‌سازد، صحیح نیست. امیدوارم در این مسئله همه تقوای الهی و تقوای سیاسی را آن طور که رهبر معظم انقلاب از آن یاد کردند، نصب‌العین خود قرار دهند.
روشنگری‌ها و واقعیت‌ها در مناظرات گفته شود
معاون امور نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری درباره چگونگی برپایی مناظره مطلوب در عین اخلاقی بودن و ایجاد شور انتخاباتی، گفت: معروف است امام محمد غزالی در مناظرات شاگرد امام‌الحرمین جوینی بود، هرجا مناظره می‌رفت به دلیل آشنایی و تسلط بر فن مناظره، در مناظرات غلبه می‌کرد. سفری به بیت‌المقدس داشت و در آنجا دو تصمیم گرفت؛ در هیچ دربار حاکمی حاضر نشود و در هیچ مناظره‌ای شرکت نکند. از او پرسیدند چرا؟ گفت: در مناظرات اصولا انسان‌ها دنبال حقیقت نیستند و هر کسی می‌خواهد، حرف خود را به کرسی بنشاند.
وی ادامه داد: در اسلام مجادله و جدال احسن وجود دارد «وَ جَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ». معنای جدال احسن این است که شما در عین مراعات همه اصول، قواعد علمی، عرفی و دینی صحبت کنید و سپس سخن طرف مقابل را بشنوید و اگر او درست می‌گوید، قبول کنید و حرمت افراد را حفظ کنید.
دنبال افترا زدن چه فردی و چه جریانی نباشیم
جعفری اضافه کرد: همانطور که اسلام نیز بر آن تصریح دارد باید به سمت و سوی مناظراتی برویم که موجب روشنگری شود. هر کسی می‌خواهد شخصیت خود را تبیین کند باید ایجابی عمل کند؛ یعنی بدون اتهام به دیگران و برانگیختن احساس و عواطف مردم، واقعیت‌ها بیان شود و مسئولیت‌شناسی و تقوا محور سخنان نامزدها باشد، چنانکه در قرآن آمده است «وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلا».
معاون امور نظارت و هماهنگی معاونت پارلمانی ریاست جمهوری در پایان تأکید کرد: کاری نکنیم به گونه‌ای به قدرت برسیم که مردم بگویند این چه عذابی است. کاری کنیم مثل شهید جمهور، میلیون‌ها نفر ما را بدرقه کنند. همانطور که حضرت علی(ع) فرمودند «بامردم به نوعی رفتار کنید که اگر بودید مایل باشند با شما زندگی کنند و اگر از بین آنها رفتید در فراق شما بسوزند». هنگامی با مکر، فریب، دروغ و تهمت به هر سطح از قدرت در حاکمیت برسیم قطعا آنی نخواهیم بود که جامعه اسلامی آن را طلب می‌کند بنابراین امیدواریم این مناظرات برای مخاطبان روشنگر و آگاهی‌بخش باشد و دنبال سرکوب کردن یکدیگر و تهمت و افترا زدن به صورت فردی و جریانی نباشیم.
گفت‌وگو از سمیرا انصاری
