تقویت قدرت مواجهه با چالش جدید +‌ فیلم

تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که کودکان و نوجوانان باید آن را آموزش ببیند تا در زندگی روز‌مره از این مهارت استفاده کنند. «عزت نفس» نیز یکی از سرفصل‌های مهم و تأثیرگذار در تاب‌آوری است که ابتدا باید آن را بشناسیم و سپس با عواملی که سبب کاهش و افزایش عزت نفس می‌شود آشنا شویم تا بتوانیم مهارت تاب‌آوری را در خود تقویت کنیم.

خبرگزاری ایکنا بنابر رسالت رسانه‌ای خویش، در ادامه انتشار درس‌گفتارهای «مهارت تاب‌آوری» به موضوع «عزت نفس در نوجوانی» با تدریس لیلا افضلی، روانشناس حوزه کودک و نوجوان، پرداخته است. در پنجمین بخش از این سلسله درس‌گفتارها موضوع «اجتناب از تجربه‌های جدید» را می‌خوانیم و مشاهده می‌کنیم.

همانطور که در درس گفتار قبلی گفته شد در این جلسه می‌خواهیم درباره یکی از ویژگی‌‌های عزت نفس به نام اجتناب از تجربه‌های جدید با هم صحبت کنیم. همانطور که می‌دانید در بین بسیاری از همسالان خود با شرایطی مواجه می‌شوید که تجارب جدید برای آنها بسیار دشوار است؛ مثلاً وقتی می‌خواهد وارد جمع جدیدی شود اجتناب می‌کند، می‌ترسد یا مضطرب می‌شود و از عبارت «دوست ندارم» استفاده می‌‌کند. 

ممکن است که شما از دوستان خود بشنوید یا حتی خودتان هم از این جملات استفاده ‌کنید که «من دوست ندارم فلان کلاس را بروم»؛ مثلاً مربی به شما می‌گوید که شما خیلی استعداد خوبی در یک رشته ورزشی دارید ولی چون شما باید به یک رشته جدید بروید و آدم‌های جدید و موقعیت چالشی جدید را تجربه کنید، نگران و مضطرب می‌شوید؛ به همین علت تمایلی به مواجه شدن با این موقعیت جدید ندارید و از عبارت «دوست ندارم» استفاده می‌کنید؛ غافل از اینکه این علاقه‌ شما نیست بلکه یک ویژگی مهم درون شماست که باید حواستان به آن باشد چون این ویژگی اعتماد به نفس را کاهش می‌دهد. این ویژگی اجتناب از مواجهه با چالش‌ها و ورود به تجربه‌های جدید نام دارد. 

تجربه می‌تواند سبب رشد انسان شود و افق دید بسیار بزرگتری بیافریند و مسیر زندگی را در بزرگسالی تغییر دهد و در آینده ما را موفق ‌کند؛ پس مراقب باشیم که اگر در مواجهه با موقعیت جدید، نگران و مضطرب می‌شویم، درون خودمان را بررسی کنیم که آیا من به این موقعیت جدید واقعاً بی‌علاقه هستم یا از مواجهه با تجربه جدید می‌ترسم؟ پس نام آن ترس و اضطراب است. 

اگر ترس و اضطراب است و من متوجه شوم که این علاقه یا بی‌علاقگی من نیست که من را از آن موقعیت دور می‌کند، بلکه ترس و نگرانی از مواجهه با موقعیت جدید است که سبب این اتفاق  شده است، باید بر عزت نفس خود کار کنم و برای عزت نفس پایین خود حتماً مهارت مهمی به نام قدرت مقابله یا حل مسئله و مواجهه با چالش جدید را تقویت کنم. 

خیلی وقت‌ها برای ایجاد و پرورش این مهارت نیاز به راهنمایی و کمک روانشناسان و متخصصانی که در این زمینه کار می‌کنند داریم؛ چراکه به تنهایی خیلی کاری از ما بر نمی‌آید و حتی صحبت کردن صرف با دوستانمان نمی‌تواند در این موقعیت به ما کمک کند؛ پس خیلی مهم است که بدانیم در چنین موقعیتی باید با غیر از همسالان یا حتی والدین صحبت کنیم و راهنمایی بگیریم.