در نشست جانبی نمایشگاه اطلاع‌نگاشت‌های تدبری قرآن مطرح شد
اینفوگرافیک؛ در خدمت ترغیب به تفکر و کمک به فهم بهتر پیام آیات + فیلم
طراح اطلاع‌نگاشت(اینفوگرافیک)های تدبر در قرآن گفت: هدف اصلی گروه دست‌اندرکار تحقیق، طراحی و تولید این تصاویر دعوت مردم به تدبر بیشتر و فهم بهتر پیام آیات است.
به گزارش خبرنگار ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی رجبی، حافظ کل قرآن و مدرس دوره‌های تدبر، مدتی است که درباره موضوعات گوناگون انسانی، تاریخی و مناسبتی به دنبال یافتن اشارات قرآنی است و ماحصل این پژوهش‌ها را در قالب اطلاع‌نگاشت(اینفوگرافیک) طراحی و برای عموم منتشر می‌کند.ایکنا از ابتدای شکل‌گیری این ایده تاکنون، اقدام به انتشار آثار اینفوگرافیک این محقق قرآنی کرده است و حال که تعداد این آثار رو به فزونی است، روز گذشته سه‌شنبه 27 شهریور نمایشگاهی از آثار منتشر شده به میزبانی این خبرگزاری و با حضور این پژوهشگر و جلیل بیت‌مشعلی؛ رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور و مدیرعامل ایکنا و جمعی از کارشناسان و فعالان قرآنی در سالن شهید تقوی سازمان قرآنی دانشگاهیان برگزار و توضیحات بیشتری درباره روند کار ارائه شد.
استقبال از اینفوگرافیک‌ها در فضای مجازی دور از انتظار بود
در ابتدای این نشست که با قرائت حسین بلبلی، حافظ کل قرآن آغاز شد، رجبی با قدردانی از اعضای تحریریه ایکنا به منظور همراهی در انتشار به موقع این اطلاع‌نگاشت‌ها، هدف اصلی گروه دست‌اندرکار تحقیق، طراحی و تولید این تصاویر را دعوت مردم به تدبر بیشتر و فهم بهتر آیات اعلام کرد و گفت: استقبال از انتشار این تصاویر در فضای مجازی به دور از انتظار بود و موجب شد تا درصدد باشیم نمایشگاه‌های متعددی را در نهادهای دولتی و غیر دولتی داشته باشیم، به طور نمونه در جمع کارکنان سازمان انرژی اتمی حضور یافتیم که با اقبال خوب دانشمندان هسته‌ای مواجه شد و در ادامه ایده‌ها و نکات متنوعی را برای پیشرفت کار بیان کردند.
بیشتر بخوانید؛
وی تأکید کرد: انتشار حداکثری این آثار نشان از این دارد که به دنبال انتفاع مالی نیستم و خود را در برابر هرگونه نقاط ابهام در محتوا و شکل اینفوگرافیک‌ها مسئول می‌دانم و برای پاسخگویی به مخاطبان اعلام آمادگی می‌کنم.
این پژوهشگر قرآنی تصریح کرد: چند حوزه علمیه و تعدادی از مساجد در تهران و شهرستان‌‌های استان تهران نیز پیش‌قدم تشکیل نمایشگاه شدند. از جمله مفصل‌ترین نمایشگاه با توضیحات چهار ساعته اینجانب، در محل جامعةالمصطفی العالمیه قم روی داد که پژوهشگران این نهاد علمی به ویژه حجت‌الاسلام والمسلمین رضایی‌اصفهانی استقبال خوبی داشتند و منجر شد تا ساعاتی دیگری را هم برای آشنایی طلاب خارجی با این ایده صرف کنم.
رجبی یکی از ویژگی‌های اطلاع‌نگاشت‌های تدبری را توجه به ذائقه مخاطبان با هر سطح از معلومات برشمرد و گفت: معتقدیم عوام در مواجهه با این آثار، آنها را می‌فهمند و خواص علاوه بر این، چنین عملی را نیز می‌پسندند، مضافاً بر اینکه در برخی از این تصاویر ما به مخاطب کودک و نوجوان نیز توجه داشته‌ایم. به طور مثال اینفوگرافیک «رویش خدا» در باب مسائل مربوط به اصول و فروع دین و ویژه نوجوانان است.
توزیع بیش از 750 اینفوگرافیک قرآنی در میان زوج‌های جوان
این حافظ کل قرآن تأکید کرد: از آنجا که در تحقیق و طراحی اینفوگرافی‌ها نیاز تمامی مخاطبان در هر سطح معلومات و جایگاه اجتماعی سنجیده می‌شود، لذا به عنوان نمونه در سفری که به خرم‌آباد و بروجرد داشتم با استناد به یکی از این آثار در توضیح اقسام خانواده از دیدگاه قرآن، بیش از 750 عدد پرینت رنگی از اینفوگرافی مربوط به این موضوع تکثیر شد و در اختیار همسران، زوج‌های جوان و دیگر جوانان قرار گرفت و به شکلی جذاب اقسام خانواده از دیدگاه قرآن در حالی که تصاویر در دستان مخاطبان بود، تدریس شد.
بیشتر بخوانید؛
رجبی افزود: همچنین در گوشه صفحه هر یک از این آثار، کیو آر کدی تعبیه شده تا علاقه‌مندان با اسکن آن سایر الحاقات هر اینفوگرافی از جمله فایل صوتی توضیحات تکمیلی را ببینند و بشنوند.
این پژوهشگر قرآنی گفت: با توجه به استقبال در نظر داریم تا این محتوا را در قالب‌های دیگری همچون موشن‌گرافیک عرضه کنیم و به همین دلیل نیاز مبرم به دریافت پیشنهادات و نظرات کارشناسی داریم و از همین جا از دوستان علاقه‌مند به فعالیت در این زمینه دعوت به همکاری دارم.
وی در بخش دیگری از این نشست، به مناسبت هفته وحدت به شرح یکی از اینفوگرافیک‌های تولید در این راستا با عنوان «بیعت با نور» که به زودی در خبرگزاری ایکنا منتشر می‌شود، پرداخت و گفت: از جمله اقدامات دیگر تهیه کتابی از مجموعه اینفوگرافیک‌ها است. حجت‌الاسلام والمسلمین رضایی‌اصفهانی در سفر به پاکستان، این کتاب را عرضه داشتند و پس از بازگشت، از استقبال از این کتاب سخن گفتند، ضمن اینکه خود ایشان در مورد محتوای اینفوها در جمع علاقه‌مندان در پاکستان، توضیحاتی داده‌اند. امیدوارم سایر علما از جمله آیت‌الله العظمی جوادی آملی و استادم حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی، که کتاب این آثار خدمتشان ارسال می‌شود، نکات ذی‌قیمت خود را برای کیفیت‌بخشی بیشتر به آثار تولید شده آتی منعکس کنند.
این گزارش حاکی است در بخش دیگری از این نشست و نمایشگاه اطلاع‌نگاشت‌های تدبری قرآن، جلیل بیت‌مشعلی گفت: امروز در اینجا کار ارزنده‌ای را در زمینه نکات تدبری و تعقلی قرآن شاهد هستیم که به زیور هنر نیز آراسته شده است و لذا همین‌جا کمال تشکر را از حجت‌الاسلام و المسلمین رجبی و همکارانشان در زمینه طراحی و تولید این آثار دارم.
مدیرعامل ایکنا با اشاره به اینفوگرافیک بیعت با نور ادامه داد: خداوند در قرآن شاخص‌هایی را برای مؤمنان برمی‌شمرد و از واژگانی همچون عبدالله و عبادالرحمن بهره می‌برد، اما یکی از بزرگترین شاخص‌های یک مؤمن، مسلمان واقعی و شیعه واقعی این است که هر آنچه می‌شنود، بدون تحقیق و تعقل قبول نکند؛ کاری که نمونه‌ای از آن را در این جلسه شاهدیم در راستای همین تذکر و هشدار است که باید در رجوع به قرآن به عنوان کلام وحی از عقل و نکات تدبری در آن نهایت استفاده را داشت.
رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان تصریح کرد: خداوند مردم را در قرآن به سه گروه تقسیم می‌کند که یک دسته از ایشان مردم عادی هستند و در برخورد با آنها از ابزار تشویق و تنبیه استفاده می‌کند. گروه دیگر که صاحب فصل و اهالی فکر هستند از آنها به اولوالالباب تعبیر می‌شود و همان دسته‌ای هستند که آثار شما در این حرکت نوین قرآنی بیشتر متوجه آنها قرار می‌گیرد و گروه سوم مغرضان و دشمنان هستند که با وجود ادله‌های به حق هیچ یک از این منطق‌های قرآنی در روح و روان آنها اثری ندارد.
بیت‌مشعلی گفت: ایکنا همانند قبل در خدمت نشر و ترویج این آثار هست و این مسئولیت را ادامه خواهد داد. پرداختن به چنین قالب‌هایی از جمله اهداف ماست، چرا که حرکت ایکنا ورود بیشتر و بهتر به عرصه مدیا و تولید و انتشار آثار تصویری است.
وی با تأکید بر این نکته که عرصه رسانه در زمینه نشر و ترویج فرهنگ قرآنی حرکت شتابنده‌ای به خود گرفته است، گفت: در زمان حیات پربرکت حضرت محمد(ص) هیچ یک از این ابزار رسانه‌ای وجود نداشت، ولی وجود پربرکت آن حضرت در فاصله زمانی نسبتاً کمی توانستند، جماعتی را به تعبیر امام علی(ع) که گوشت حیوانات وحشی را می‌خوردند یا مایعات نجس را می‌نوشیدند، تبدیل به افرادی متمدن کند.
بیت‌مشعلی در پایان گفت: امید است که با توجه به ابزار مفید رسانه‌ای همگی در عرصه نشر، ترویج و تبلیغ فرهنگ قرآنی کوشا بوده و با مساعدت یکدیگر شرایطی فراهم شود تا فرهنگ عظیم قرآن بیش از پیش در جامعه جاری و ساری شود.
نظرات کارشناسی در مورد شکل و محتوای اینفوگرافیک‌ها
در ادامه این برنامه تعدادی از مهمانان از جمله کارشناسان مسئول سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور به طرح مباحث خود در خصوص شکل و محتوای این اینفوگرافیک‌ها پرداختند که از آن جمله محمد پارسائیان؛ مدیر مرکز مطالعات میان‌رشته‌ای قرآن کریم سازمان قرآنی دانشگاهیان، ضمن برشمردن نکات مثبت و ارزنده بودن این حرکت چنین بیان کرد که می‌توان شکل و رنگ‌های اینفوگرافیک‌ها را به گونه‌ای در نظر گرفت تا مخاطب در وهله اول پی ببرد که با موضوعی انسانی و معرفتی مواجه است و به ذهن او شکلی از مفاهیم متافیزیکی متبادر نشود. اینفوها مشخص باشد که برای چه سنینی قابل بهره‌‌برداری است و نیز به جای درج توضیحات در اطراف همان صفحه‌ای که اینفو در آن قرار دارد، متن در صفحه دیگری باشد تا مخاطب صرفا با مشاهده اینفوگرافیک پی به پیام آیه ببرد و نیاز به خواندن توضیحات را در خود احساس نکند و در صورت اینکه بخواهد مطالب بیشتری بیاموزد به توضیحات در صفحه‌ای دیگر مراجعه کند.
حمیدرضا یونسی؛ مسئول هماهنگی مرکز مطالعات میان‌رشته‌ای سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور نیز داستان و قصه‌گویی را از ابزار مهم در تفهیم بیشتر موضوعات در دنیای امروز خواند به ویژه اینکه خود قرآن برای انتقال پیام از داستان بهره برده است و گفت: مناسب است علاوه بر توضیحاتی که در مورد هر یک از اشکال این آثار ارائه می‌شود، در قالب طرح یک داستان بتوان موضوع طرح شده در آن را قابل فهم برای طیف بیشتری از مخاطبان ارائه داد.
یونسی همچنین با اشاره به تمهید کیو آر کد در پایین صفحه هر یک از این آثار تصریح کرد: اسکن این کیو آر کدها باید مخاطب را به سوی شکل و محتوایی به غیر از آنچه که در حال مشاهده است، سوق دهد، ولی در عمل اینگونه نیست و فعلا تنها چیزی که به شکل و محتوای نوشتاری در زمان اسکن کیو آر کد اضافه می‌شود، فایل صوتی توضیحاتی پیرامون آن است.
ثقیل بودن فهم محتوای برخی از این آثار از جمله دیگر مواردی بود که برخی از کارشناسان در این برنامه به آن اشاره کردند و اما حجت‌الاسلام رجبی ضمن استقبال از مطالب عنوان شده و بهره‌مندی از آن در پاسخ گفت: یکی از اهداف ما در طراحی و تولید این تصاویر، به چالش کشیدن مخاطبان بوده است به این معنی که تنها به دنبال آن نبوده‌ایم تا سیر تا پیاز معنایی را عنوان کرده با این فرض که مخاطب اغنا شده و به مطلب ما بسنده کند، بلکه به دنبال آن بودیم تا این روحیه کاوشگری و پژوهشگری را نیز در مخاطب زنده کرده و او را تهییج کنیم تا خودش نیز به سراغ درک بهتر و بیشتری از مفاهیم قرآن برود.
رونمایی از اینفوگرافیک قرآنی «قلم»
این گزارش حاکی است در پایان این نشست، از اینفوگرافیک جدید قرآنی با عنوان «قلم» که به زودی تصویر و توضیحات آن منتشر می‌شود، رونمایی شد. محمد نصیری نیز که در راستایی طراحی اینفوگرافیک‌ها نقش دارد و جمعی دیگر از اعضای تهیه و نشر اینفوها در این نمایشگاه حضور داشتند.
محسن خیری، از معاونت آموزش مؤسسه کشوری مهد قرآن به همراه جمعی از قرآن‌آموزان و مربیان کانون الزهرا(س) این مؤسسه واقع در محله خلیج فارس در این نشست حضور داشتند.
نمونه‌ای از انتشار اخبار اینفوگرافیک‌های قرآنی در ایکنا
گزارش از امیرسجاد دبیریان و صدیقه صادقین
مطالب مرتبط
