چهار فصل قرآنی؛ سوره ضحی(2)
ایمان ظلمت‌های زندگی را زائل می‌کند + فیلم
انسان در زندگی هم شرایط روز و نور را داراست و هم شب و ظلمت را؛ قطعاً در تاریکی به انسان حسی از ترس و غم دست می‌دهد که می‌تواند با استفاده از پرتو نور ایمان بر این تاریکی فائق آید.
به گزارش ایکنا، در ادامه اجرای طرح «چهار فصل قرآنی» مرکز مطالعات میان‌رشته‌ای سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور با محوریت سوره مبارکه «ضحی» سلسله‌درس‌گفتارهایی به مفاهیم و نکات تدبری و تفسیری این سوره می‌پردازد.در دومین قسمت این درس‌گفتارها، محمدحسین اخوان پیرامون تفکیک شرایط زندگی بشر به دو وجه روشنی و تاریکی توضیحاتی را بیان می‌کند که انسان به واسطه ایمان می‌تواند بر زندگی خود پرتوی از نور را بتاباند. در ادامه فیلم و متن قسمت دوم از نظر می‌گذرد:
«بسم الله الرحمن الرحیم
همانطور که اشاره شد، سوره ضحی ناظر بر حال خوب است و با عبارت «وَالضُّحَى» و «وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى» آغاز می‌شود.
والضحی به چه معناست؟ قسم به شکاف نور و قسم به آن لحظه‌ای که نور نخستین پرتوها را می‌افشاند. خود واژه ضحی به معنای شکافتن است و عرب به آن لحظه که نور خورشید دل شب را می‌شکافد، ضحی می‌گوید. در ادامه می‌فرماید «وَاللَّيْلِ إِذَا سَجَى» قسم به لحظه‌ای که شب شکافته می‌شود و اصطلاحاً تَرَک برمی‌دارد که فعل سجی با توجه به ریشه‌شناسی آن شکستن و زائل کردن، معنا می‌شود در نتیجه ترجمه این دو عبارت قسم به لحظه شکافتن نور و قسم به شب، آن زمان که از بین می‌رود، است.
اگر لحظه طلوع خورشید در دل طبیعت باشید، احساس خوبی را تجربه خواهید کرد و حالتی از نشاط به شما دست می‌دهد، امری که شاید در زندگی شهری کمتر بتوانید آن را تجربه کنید. ما انسان‌ها در زندگی هر دو شرایط را دارا هستیم، یعنی شرایط روز یا شب را تجربه می‌کنیم؛ به این معنا که گاه انسان احساس می‌کند، قادر است همه چیز را به طور واضح ببیند و نسبت به گذشته، حال و آینده خود موضعی روشن دارد و گاه شرایط شب بر زندگی او غالب شده و بر زندگی او ترس و غم مستولی می‌شود.
به طور قطع انسان در تاریکی نمی‌تواند، اطراف خود را ببیند و لذا حس بد و نگران‌کننده به او دست می‌دهد، اما راه‌حل چیست؟ والضحی یعنی شکافتن به واسطه تابیده شدن نور و از بین رفتن شب که نور پرتوهای خود را بیفشاند و آن را از بین ببرد، اما این نور چیست؟ به تعبیر قرآن این نور، نور ایمان است و اصلاً قرآن کریم وقتی اشاره به حال خوب دارد، یعنی حالتی که در آن شاهد پرتوافشانی نور باشیم و لذا انسان اگر به دنبال حال خوب است باید به سمت نور ایمان متمایل شود.
در تحلیل واژه ایمان باید به این دو امر اشاره کنیم؛ ایمان از دو بخش یکی باب افعال به علاوه ریشه اَمَنَ تشکیل شده است. اما ریشه اَمَنَ چیست؟ به بیانی معنای این واژه خیال راحت، آرامش و امنیت است که وقتی به باب افعال می‌رود، مراد از آن این است که انسان باید این عمل را بر روی خود به انجام برساند. اساساً باب افعال برای مواقعی در زبان عرب به کار می‌رود که نشان از کار و فعلی داشته باشد و از آن به اعمالی که فرد برای شخص خود مبادرت به انجام آن می‌کند، تعبیر شود. ایمان به این معنی است که انسان برای خود موقعیتی آرامش‌بخش فراهم آورد. اینجاست که صحبت از واژه آمنوا بالله مطرح می‌شود و معنای تحت‌اللفظی آن، ایمان به خداست که باید به وسیله خدا و به یاد خدا برای خود تولید اطمینان و آرامش پیدا کنید. این همان نوری است که فرد در شرایط ظلمانی به زندگی خود می‌تاباند و به واسطه آن شرایط شب را زائل می‌کند.
دیگر نکات تدبری در قسمت سوم ارائه می‌شود.»
ادامه دارد ...
مطالب مرتبط
