چگونه داوری مسابقات قرآن به عدالت نزدیک‌تر می‌شود + صوت

مرحله نهایی چهل‌وهفتمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم سازمان اوقاف و امور خیریه، 12 تا 29 آذرماه در بخش آوایی، نغمات دینی و حفظ به میزبانی تبریز برگزار شد و شهر قم نیز از اول تا ششم دی‌ماه میزبان بخش معارفی این دوره از مسابقات بود. نصرت‌الله حسینی از اعضای هیئت داوران بخش آوایی این دوره در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا گفت: از آنجا که طی سال‌های اخیر بر تعداد متسابقان این رویداد افزوده شده است و افزایش سطح کیفی تلاوت‌ها را شاهد هستیم، لذا رقابت‌ها فشرده بود و طبیعی است این امر موجب رشد هر چه بیشتر مسابقات می‌شود.

 

این مدرس قرآن در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان، شیوه قضاوت را به گونه‌ای پیش برد که این روند به عدالت نزدیک باشد؟ گفت: با این شیوه‌ فعلی که در آن شرکت‌کننده، برنامه خود را اجرا می‌کند و همزمان داوران نمره می‌دهند، انتظاری بیشتر و متفاوت‌تر از آنچه در حال وقوع است، نمی‌توان داشت. البته این روند خوب است و تمام تلاش من در قالب عضو هیئت داوران به این معطوف بود تا خوب بشنوم و خوب دقت کنم تا بر مواردی که مسئولیت داوری آن را به عهده دارم، خللی وارد نشود.

 

حسینی تصریح کرد: شخصاً تمام تلاش خود را می‌کنم که ذهنیتی از قبل نسبت به متسابقان نداشته باشم، چرا که اغلب آنها را می‌شناسم، اما برای یک داوری خوب، ذهنیتی مثبت و منفی که ممکن است، نسبت به تلاوت آنها داشته باشم، کنار گذاشتم. منطقی هم همین است. از طرفی داوری که قضاوت صوت را به عهده دارد باید در موقع اجرا به جاذبه‌های دیگر تلاوت متسابق بی‌تفاوت باشد، چرا که ممکن است لحن او زیبا باشد و توجه به لحن، اشکالات صوت را تحت‌الشعاع قرار دهد.

 

این مجری‌کارشناس برنامه‌های قرآنی رسانه ملی گفت: در هر صورت ما فی‌المجلس نمره می‌دهیم. شیوه خوبی است اما اگر قرار بر رعایت عدالت بیشتری باشد باید به دنبال راهکارهای دیگری باشیم؛ مثلاً به جای اینکه داوری یک بار و به شکل زنده صورت گیرد، می‌توان یک بار دیگر این روند را نیز در یک اتاق جداگانه شاهد باشیم که در آن داوران با بررسی بیشتر فیلم اجرا به مباحثه با یکدیگر بپردازند، این امر اشتباهات فردی و سهوی را کاهش می‌دهد، چرا که به هر حال دو بار شنیدن بهتر از یک بار شنیدن است و مواجهه دوباره با نسخه ضبط شده اجرا که داور امکان چندباره شنیدن را داشته باشد، موجب می‌شود تا داور در فضایی راحت‌تر قضاوت کند. گویا این امکان در حال حاضر برای مسابقات فراهم نیست و باید روند داوری طی همین فرایند فعلی طی شود و نتایج در زمانی مقرر و بدون فوت وقت اعلام شود.

 

داور چهل و هفتمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم در پاسخ به این پرسش که برخی از قاریان معتقدند که زمان کوتاه اجرا برای ارزیابی دقیق متسابقان کافی نیست؟ گفت: اینکه زمان زیادی به امر تلاوت یک قاری در مسابقات اختصاص یابد، مقوله‌ای است که در قالب تلاوت استقامتی، چنددوره‌ای در این مسابقات مورد توجه قرار گرفت تا قاری محک بخورد که آیا در یک بازه زمانی نسبتاً طولانی قادر است، همچنان با رعایت انرژی از اجرایی چند 10 دقیقه‌ای برآید یا خیر؟ که به نظرم نتایج منفی به دنبال داشت. برای یک قضاوت اصولی در جریان مسابقات باید تلاوت متسابقان را در طول یک سال رصد کرد و اجرای او در جریان مسابقات برایندی از مجموعه تلاوت‌های او در طول یک سال باشد.

 

این قاری قرآن افزود: به هر حال عرصه مسابقات شرایط و اقتضائات خاص خود را دارد و شرکت‌کنندگان از لحاظ روحی و روانی، هیجاناتی که ممکن است به آن دچار باشند، قادر نیستند، قابلیت‌های خود را به شکلی ایده‌آل ارائه دهند؛ از طرفی هم یکی دو اجرای تلاوت مثلاً در دو مرحله مقدماتی و فینال قادر نیست، قابلیت‌های یک قاری را به منصه ظهور رساند، لذا برای انتخاب قاری برگزیده سال، منطقی به نظر می‌رسد که اجراهای او در طول یک سال رصد شود. این امکان شاید میسر نباشد، چرا که حداقل، منابع مالی آن فراهم نیست. با این وجود این امر یک راهکار در امر قضاوت است به ویژه اینکه باید مراقبت بود که رصد تلاوت‌های او در یک بازه زمانی مشخص نامحسوس باشد. 

 

این کارشناس و مدرس قرآن اظهار کرد: از طرف دیگر برای متسابقان نیز طی این چند دوره‌ای که از مسابقات سپری می‌شود، یک موضوع ممکن است نهادینه شده باشد و آن اینکه تلاوتی که ارائه می‌دهند، کاملاً رقابتی باشد، یعنی سعی کنند سریع به نقطه اوج تلاوت خود برسند و با به کار بردن برخی تمهیدات و خلاقیت‌ها توجه آنها به این امر معطوف شود که باید نظر داوران را در رقابت با سایر رقبا به خود جلب کنند، در حالی که اگر قرار باشد تلاوت آنها در طول سال مورد رصد واقع شود، قطعاً جنس تلاوت و نحوه اجرای آنها در محافل با آنچه در مسابقات ارائه می‌دهند، بسیار متفاوت است و نمی‌توان مجموع آنها را برای ارزیابی دقیق یک قاری تجمیع کرد.

      

وی در پایان با قدردانی از میزبانی تبریز از این دوره از مسابقات سراسری قرآن و نظم و انضباطی که عوامل اجرایی آن را در فضای رقابتی آن حاکم کردند، گفت: با همه این تفاصیل، جای کار زیادی وجود دارد که روند اجرایی این رویداد آسیب‌شناسی شود و سپس براساس داده‌های آسیب‌شناسانه، متخصصان و کارشناسان گرد هم آمده و برای تغییر شکل برگزاری مسابقات راهکار و تمهیداتی بیاندیشند.