«کتابخانه جاده ابریشم»؛ کانون آشنایی چینی‌ها با اسلام و مطالعات دینی
کتابخانه جاده ابریشم، نهادی علمی و تخصصی برای معرفی اسلام به مردم چین است که تصورات منفی درباره مسلمانان و این دین مبین را از بین می‌برد و دسترسی به مطالعات دینی درباره آموزه‌های وحیانی قرآن را تسهیل می‌کند.
به گزارش ایکنا، تارنمای شبکه الجزیره در گزارشی به معرفی کتابخانه جاده ابریشم که توسط یک مسلمان چینی راه‌اندازی شده است، می‌پردازد. ترجمه بخش اول این گزارش در ادامه از نظر می‌گذرد:
تلاش برای ترجمه کتب عربی به زبان چینی و انتشار آنها در چین از 10 سال پیش یعنی از سال 2014 میلادی آغاز شده است. «نوح احمد» در سال 2014 پس از فارغ‌التحصیلی و بازگشت به چین و شرکت در نمایشگاه بین‌المللی کتاب پکن که عربستان نیز در آن شرکت داشت، به همراه تیم مترجمان و ویراستاران بیش از 10 کتاب عربی که در عربستان سعودی در زمینه آموزش عالی، با موضوع حرمین شریفین و پرده خانه خدا و اطلاعات اجمالی درباره سرزمین وحی منتشر شده بود، را برای مردم چین به زبان چینی ترجمه کرد.
پس از این تجربه، ایده پروژه‌ای سه مرحله‌ای در ذهن او خطور کرد: ترجمه کتاب‌های عربی به زبان چینی، ترجمه کتاب‌های چینی به زبان عربی، و بازنشر کتب ادبی کهن چینی که از ده‌ها سال پیش چاپ نشده بود.
این ایده، یک پروژه گفت‌وگوی تمدنی بود که با تأسیس کتابخانه «جاده ابریشم» آغاز شد تا این کتابخانه منبع تخصصی برای آموختن علم و معرفت در چین باشد. این کار با شعار «افزایش شناخت تمدن‌های کشورهای حاشیه جاده ابریشم»، «افزایش شناخت تمدن چین»، «غنی‌سازی فضای فرهنگی مراکز تجاری مدرن» و «ایجاد بستر تبادل شناختی در بین دانشمندان» انجام شد.
باغ رؤیاها و کتابخانه جاده ابریشم
نوح احمد و همسرش اهل منطقه خودمختار نینگشیا در غرب میانه کشور چین و مسلمان هستند. محققان این منطقه را «پایتخت زبان عربی در چین» نامیده‌اند زیرا بیش از یک سوم ساکنان آن را مسلمانان خویی یا هویی (قومی در شمال چین) تشکیل می‌دهد.
نوح احمد شرکت فرهنگی و رسانه‌ای «باغ رؤیاها» را در پکن تأسیس کرد. چاپ کتاب‌هایی با موضوعات علوم انسانی و اجتماعی، مجموعه‌های ادبی، زندگینامه، اسناد تاریخی، روابط چین با خارج و ترجمه آثار کلاسیک، از کارهای اصلی این شرکت بود.
او به همراه همسرش، عایشه بنت ابراهیم، پروژه شناخت تمدن‌ها را آغاز کرد و توانست مجوز‌های رسمی را برای چاپ هرگونه کتابی در چین بدست آورد. پس از آن همکاری با چاپخانه‌های رسمی یا دولتی مانند چاپخانه فرهنگی چین را آغاز کرد.
نوح احمد می‌گوید: این پروژه از حیث روش کار و تلاش برای چاپ مجموعه‌ای از کتب عربی و اسلامی، نه کتاب‌های متفرقه، امروز در چین متمایز و برجسته است زیرا اکثر کتاب‌های عربی که در گذشته به زبان چینی ترجمه شده بود، در یک زنجیره کامل و متصل به هم قرار نداشت و این مسئله منجر به ایجاد یک کتابخانه علمی متنوع و تقریبا کامل نشده بود.
نوح احمد و همکاران مترجم او عقیده دارند: به دلیل اینکه کتاب‌هایی که در چین فروخته می‌شود باید در چاپخانه‌های چینی چاپ شده باشند و نمی‌توان از خارج کتاب وارد کرد، به همین جهت مسلمانان و عموم مردم چین با این پروژه می‌توانند کتاب‌های متنوعی را در کتابخانه جاده ابریشم پیدا کنند و این کتابخانه یک نهاد علمی برای فهم دین اسلام و جامعه مسلمانان در چین است که تصورات منفی درباره مسلمانان و این دین مبین را از بین می‌برد.
این کتابخانه یک ویژگی جدید نیز به کتاب‌های ترجمه شده اضافه کرده است یعنی هر صفحه از کتاب با دو زبان مبدأ و مقصد یعنی عربی و چینی چاپ شده است و این ویژگی جدیدی است که قبلاً جز در موارد بسیار اندک در کتب ترجمه شده دیده نمی‌شد. این کار ارتباط شناختی را تقویت کرده و کتاب ترجمه شده را برای خواننده هر دو زبان پربارتر می‌کند و خواننده کتاب می‌تواند متن اصلی را با متن ترجمه شده مقایسه کند. همین امر موجب کشف اشتباهات ترجمه برای افراد دانشگاهی یا پژوهشگران می‌شود.
نوح احمد درباره رؤیای این پروژه می‌گوید: پروژه ما همانند نام شرکتمان است که آن را باغ رؤیاها نامگذاری کرده‌ایم، زیرا رؤیای ما این است که هزاران کتاب تاریخی یا کلاسیک، فرهنگی و علمی در تخصص‌های مختلف را به زبان چینی چاپ و منتشر کنیم. برخی از آنها قبلا به زبان‌های دیگر چاپ شده است؛ ما گام اول را در اواخر سال 2014 برداشتیم و با چاپ 100 عنوان کتاب این رؤیا را محقق ساختیم. اما زمانی که وارد گام دوم شدیم با پاندمی کرونا و شرایط دشوار اقتصادی مواجه شدیم و هدف ما به طور کامل محقق نشد. بنابراین این پروژه و این رؤیا همچنان باقی است و ما همچون گذشته برای تحقق آن تلاش می‌کنیم.
روش کار
نوح احمد درباره روش کار خود می‌افزاید: ما چاپ کتاب‌ها را بر اساس یک برنامه‌ریزی دقیق انجام می‌دهیم و کار ما شبیه یک خط تولید است که از انتخاب کتاب شروع می‌شود و سپس به ترجمه و انتخاب مترجم مناسب می‌رسد، سپس تیم ویراستاری به بررسی و تصحیح آن می‌پردازند. پس از آن کتاب برای چاپ، نگهداری و توزیع آماده می‌شود. هر مرحله نیز نیاز به سرمایه‌گذاری، زمان و تلاش تیم دارد.
یکی از مسائلی که نوح احمد و تیم مترجمان و ویراستاران به آن توجه دارند، اشتباهاتی است که در ترجمه‌های کتب عربی دیده می‌شود. حتی برخی ترجمه‌های قرآن کریم نیز دارای اشتباه است و برخی از آنها از زبان سوم ترجمه شده است که اشکالات اصطلاحی بزرگی در آنها دیده می‌شود و معنای بسیاری از اسامی، اصطلاحات و مفاهیم اسلامی در زمان ترجمه به صورت غیر دقیق به زبان چینی ترجمه شده است، لذا تصورات درباره بسیاری از مفاهیم دینی مانند غیب، مفاهیم قرآنی و سنت نبوی(ص) تغییر پیدا می‌کند به ویژه زمانی که ویراستاران پس از انجام ترجمه آن را بررسی نکرده باشند.
نوح احمد درباره کمبود کتاب‌های چینی در کتابخانه‌‌های عربی و اسلامی گفت: این مسئله به دلایل متعدد است از جمله اینکه این کتاب‌ها بین مردم منتشر نشده و همچنین بسیاری از کتبی که در گذشته ترجمه شده است، جای خالی مسائل امروز را برای مسلمانان پر نمی‌کنند یا اینکه چاپ آنها غالباً تمام شده و در بازار موجود نیست و یا ممکن است پیش از چاپ مجدد نیاز به اصلاح و بازبینی وجود داشته باشد.
وی به تیراژ کتب چینی اشاره کرد و گفت: چاپ کتاب در چین کاری سودآور است، با وجود اینکه مردم در برنامه‌های تلفن همراه به کارهای گرافیکی رو آورده‌اند. این به دلیل آنست که کتب الکترونیک به زبان چینی در دنیای مجازی تا کنون چندان وجود نداشته است.
ادامه دارد ...
ترجمه از فرشته صدیقی
انتهای پیاممطالب مرتبط
