هیچ ملتی بدون تاریخ شناسنامه نخواهد داشت

به گزارش ایکنا به نقل از سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاددانشگاهی؛ این سازمان با همکاری دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، مراسم رونمایی از سه کتاب تألیف و ترجمه دکتر سینا فروزش و همکارانش را در سالن علامه حلی ساختمان علوم انسانی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی برگزار کرد.

در این مراسم فهیمه مخبردزفولی، ریاست دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی به ذکر جایگاه و اهمیت دانش تاریخ در میان علوم انسانی پرداخت و گفت: در مطالعات و پژوهش‌های تاریخی باید بدون پیش فهم، پیش فرض و فارغ از هر نوع جانبداری به امر پژوهش پرداخت.

وی ضمن معرفی کتاب «تاریخ چیست؟» از «اچ کار»، تاریخ را تنها ذکر حوادث و وقایع گذشته ندانست و گفت: این اثر تاریخ را دیالوگی بین گذشته (تاریخ) و حال (مورخ) برشمرد.

در ادامه این مراسم از فضائل علمی، اخلاقی و مدیریتی دکتر فروزش تجلیل شد و از این چهره فرهنگی و علمی به عنوان سرمایه‌ای برای دانشگاه یاد شد.

اصلاح اشتباهات تاریخی با دقت بالا

سخنران دوم مراسم، اللهیار خلعتبری، استاد تاریخ دانشگاه‌های شهید بهشتی، واحد یادگار امام شهرری و معاون اسبق آموزشی دانشگاه شهید بهشتی) به ایراد سخن پرداختند.

وی ضمن برشمردن ممیزه‌های کتاب «پرواز از الموت به انجدان» گفت: در نگارش این کتاب از تاریخ شفاهی (نظرات اسماعیلیان معاصر) نیز استفاده شده است.

خلعتبری افزود: پیشنهادم آن است در چاپ بعدی به جایگاه و نقش منطقه الموت و قلعه الموت (مکانی که عقاب، پرواز کردن را به جوجه هایش آموزش می‌دهد) در فصل جداگانه پرداخته شود.

خلعتبری افزود: حسن صباح، بنیانگذار و رهبر اسماعیلیان نزاری، از زمان استقرار در قلعه تا زمان مرگش، تا پیش از مرگ هیچگاه قلعه الموت را ترک نکرد تا اینکه یارانش جنازه و تابوتش را از قلعه پایین آوردند و دفن کردند.

وی خاطرنشان کرد: در دینداری حسن صباح همین بس که دو تن از پسرانش را به تیغ عدالت و چوبه دار سپرد؛ یک پسرش را به جرم شرابخواری و پسر بعدی را به اتهام دخالت در قتل داعی حسین قائنی.

خلعتبری، قاتل خواجه نظام‌الملک را هم برخلاف آنچه که در متون با نام «بوطاهر ارانی» یاد کرده‌اند، «بوطاهر اُوانی» دانست و گفت: اُوان (یعنی محل تجمع آب) محلی در الموت قزوین است و مورخان در ذکر نام او دچار اشتباه شده‌اند.

خلعتبری در پایان از محاسن و فضایل اخلاقی و علمی دکتر فروزش سخن گفت و یادآور شد: جایگاه علمی و اداری وی هیچ تغییری در رفتار و اخلاقش ایجاد نکرد و من اخلاق و رفتار امروزی او را همان رفتار و اخلاق دوران دانشجویی می‌بینم.

برخی آثار پژوهشی ارزش افزوده‌ای برای دانش ایرانی ندارند

سخنران سوم مراسم رونمایی کتاب، معصومعلی پنجه؛ استاد تاریخ و ریاست اسبق دانشکده الهیات، حقوق و علوم سیاسی واحد علوم و تحقیقات بود.

پنجه دراین نشست گفت: وقتی کتابی چاپ می‌شود اولین پرسشی که به ذهنم متبادر می‌شود این است که کتاب حاضر، چه چیز جدید و تازه‌ای به کتابخانه فارسی اضافه کرده است؟ متاسفانه بخش زیادی از کتاب‌های چاپ شده چیزی به کتابخانه فارسی اضافه نمی‌کند. هر سه کتاب آقای فروزش و همکاران او نه تنها به دانش تاریخ در کتابخانه فارسی می‌افزاید، بلکه جای خالی این آثار به چشم می‌آید. تاکنون به موضوع کوچ اسماعیلیه به انجدان پرداخته نشده بود و دیگران می‌توانند ادامه این مسیر تحقیق و پژوهش را بپیمایند.

وی افزود: کتاب «رساله الصحابه» ترجمه نشده بود، اگرچه حجم این کتاب مختصر است، اما حاوی نکاتی ارزشمند درباره اندیشه‌های سیاسی در اسلام است. کتاب برخی از فرامین و منشآت فتحعلی شاه هم تاکنون تصحیح و بازخوانی نشده بود که تصحیح و چاپ این کتاب نیز اطلاعات و داده‌های جدیدی به تاریخ عصر فتحعلیشاه اضافه می‌کند.

لزوم معرفی تاریخ و هویت ایران به جهانیان

سخنران بعدی مراسم، رضا شعبانی صمغ‌آبادی؛ استاد تاریخ دانشگاه‌های شهید بهشتی، واحد علوم و تحقیقات و خاورشناسی دانشگاه کمبریج، مدیر پیشین گروه تاریخ تمدن در مرکز بین‌‍‌المللی گفت‌وگوی تمدن‌ها و ریاست پیشین مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان) بود.

وی در این نشست به برشمردن اهمیت و ضرورت نقش و جایگاه دانش تاریخ و اهل تاریخ در تحولات اجتماعی و سیاسی، با ذکر مصداق‌های مختلف از استادان و دانشجویان تاریخ پرداخت و خطاب به جامعه دانشگاهی و پژوهشی کشور گفت: مدیریتی و دانشجویان، از نقش آموزشی و پژوهشی خود غافل نشوند.

شعبانی دانستن زبان‌های خارجی را برای اهل تاریخ اصلی مهم و ضروری برشمرد و افزود: با دانستن زبان می‌توانیم تاریخ، تفکر و اندیشه‌های خود را با مردم دنیا در میان بگذاریم، با آنها ارتباط بگیریم و تاریخ و هویت خود را معرفی کنیم.

نقش فردوسی در تحکیم وحدت و وفاق ایرانیان

سخنران پایانی مراسم، سینا فروزش؛ عضو هیئت علمی گروه آموزشی تاریخ، معاون علمی و ریاست پیشین دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی واحد علوم و تحقیقات بود.

وی این روز (رونمایی از کتاب‌ها) را روز تولد علمی خود برشمرد و گفت: هر چه دارم آموزه‌هایی است که از حیث علمی و اخلاقی از استادانم آموختم و گر نه «همان خاکم که هستم».

فروزش خاطرنشان کرد: در مقابل هموطنان و شهدایی که در طول تاریخ، جان و مال خود را برای عزت و سرافرازی ایران فدا کرده‌اند یا افرادی که بهترین روزهای عمرشان را در زندان و اسارت سپری کرده‌اند خجالت می‌کشم که بگویم کل ایام هفته را در دانشگاه حضور داشته‌ام.

وی از همکاران سازمان ترویج مطالعه و نشر جهاددانشگاهی و همکاران علمی خود معصومه خورشیدی و رقیه باباوند تشکر کرد و به ذکر ضرورت و اهمیت چاپ و نشر کتاب‌های «رساله الصحابه» (اندرزنامه)، «پرواز از الموت به انجدان» (حکایت کوچ اسماعیلیان) و «برخی از فرامین و منشآت عصر فتحعلی­شاه» پرداخت.

فروزش ضمن تجلیل و تمجید از نقش حکیم ابوالقاسم فردوسی، در حفاظت و حراست از زبان فارسی به عنوان مهمترین عامل تحکیم وحدت و وفاق ایرانیان، به نقش والای عبدالله بن مقفع در گسترش و نشر اندیشه‌ها و حکمت ایرانی به زبان عربی در جهان اسلام پرداخت و برپایی مراسم بزرگداشت برای عبدالله بن مقفع را از آرزوهای دیرینه خود برشمرد.

وی پرداختن به علل و دلایل کوچ اسماعیلیه از الموت به انجدان و مسائل و مصائبی که پس از حمله مغول و عصر ایلخانی و تیموری بر آنان گذشت را دارای اهمیت دانست و تصریح کرد: در رابطه با کتاب فرامین و منشآت عصر فتحعلی‌­شاه می‌توان گفت چاپ و انتشار کتاب‌ها و اسناد جدید می‌تواند کمک کنند تا خط بطلانی بر کلان روایت‌های تاریخی بکشیم و تصویری واقعی‌تر از عملکرد شاهان قاجاریه و وقایع عصرشان ارائه دهیم.

بخش پایانی مراسم نیز برگزاری مراسم رونمایی از کتاب‌های منتشر شده سینا فروزش و همکارانش بود که توسط او و استادان حاضر در مراسم؛ رضا شعبانی، اللهیار خلعتبری، معصومعلی پنجه، یونس فرهمند، میرزامحمد حسنی و محبوبه شرفی انجام شد.