تجلی نیک‌نامی مؤمنان به زبان مردم + فیلم

حضرت علی(ع) در نهج البلاغه به‌ طور مستمر از عدالت اجتماعی به‌ عنوان یکی از اصول اساسی حکمرانی و پایه‌های ساخت جامعه‌ای صالح یاد کرده‌اند. عدالت، از نگاه ایشان نه تنها به معنای توزیع عادلانه منابع و حقوق، بلکه به معنای ایجاد تعادل در روابط انسانی، رعایت کرامت انسان‌ها و توجه به نیازمندی‌های افراد جامعه است. شب‌های قدر فرصتی است تا انسان‌ها به‌ ویژه در مواقعی که تقدیر و سرنوشت‌ها در این شب‌ها رقم می‌خورد، با درک عمیق‌تری از مفهوم عدالت در زندگی فردی و اجتماعی خود، تلاش کنند تا در پی برقراری عدالت در جامعه باشند.

ایکنا همزمان با ماه مبارک رمضان با انتشار مجموعه درس‌گفتار‌های «عدالت اجتماعی از نگاه امیر(ع)» با حضور محمدهادی امین ناجی، نهج‌البلاغه پژوه و استاد دانشگاه درصدد برآمده است تا بابی را برای آشنایی بیشتر روزه‌داران با آموزه‌های نهج‌البلاغه در شب‌های قدر و بهره‌مندی معنوی بیش از پیش از این شب‌های گرانقدر بگشاید.
 
در ادامه قسمت اول از مجموعه درس‌گفتارهای «عدالت اجتماعی از نگاه امیر(ع)» با موضوع «نیک‌نامی به زبان مردم» را می‌بینید و می‌خوانید.

«السلام علیک یا امیرالمؤمنین یا علی بن‌‎ابی‌طالب(ع) یا وصی رسول‌الله(ص)» با احترام و ادب خدمت یکایک مخاطبان عزیز، دوستان صمیمی ایکنا که سلسله نشست‌های مختلف و گوناگون خبرگزاری بین‌المللی ایکنا را بر روی این شبکه مشاهده می‌کنند. توفیق به اینجانب دست داد که در ایام ماه مبارک رمضان و عید عطر در محضر شما گرامیان باشم. 

در این وعده‌هایی که توفیق حضور در خدمت مخاطبان عزیز را دارم، به دنبال آن هستیم که نگاهی کوتاه و گذرا به حوزه عدالت و اخلاق اجتماعی از منظر کلام امیر مؤمنان علی بن‌ابی‌طالب(ع) داشته باشیم. امیر مؤمنان(ع)، نیک‌نام و نیک‌مردی که نام نیک او همیشه بر زبان انسان‌های اخلاق‌مدار، شریف، بامرام و با معرفت جاری بوده است و افرادی که فارغ از دین و مذهب به امام علی(ع) اقتدا کرده‌اند، او را به نیکی نامیده‌اند.

در این راستا بی‌مناسبت نیست که در این شب بزرگ و ارجمند قدر و هنگامه لیالی متبرک قدر، به گفتاری از امیر مؤمنان(ع) در عهدنامه مالک اشتر اشاره کنیم. این عهدنامه به عنوان نامه 53 نهج‌البلاغه مشهور و عهدنامه‌‎ای است که هنگامه انتصاب مالک به عنوان فرماندار مصر از سوی امیر مؤمنان(ع) خطاب به مالک نوشته شده است.

در فرازهای آغازین این عهدنامه، امیر مؤمنان(ع) عبارت زیبایی را می‌نگارند که «يُستَدَلُّ عَلَى الصّالِحينَ بِما يُجري اللّه ُ لَهُم عَلى ألسُنِ عِبادِهِ فَلْيَكُنْ أحَبَّ الذَّخائرِ إلَيكَ ذَخيرَةُ العَمَلِ الصّالِحِ؛ مردمان نيكوكار از سخنانى شناخته شوند كه خداوند درباره آنان بر زبان بندگان خويش جارى مى‌سازد. بنابراين، بايد دوست‌داشتنى‌ترين اندوخته در نظر تو، اندوخته كار نيك باشد». به تعبیر فارسی‌نگاشت استاد انصاریان، شایستگان را به ذکر خیری که خدای تعالی بر زبان بندگانش جاری می‌کند، می‌توان شناخت. لذا باید محبوب‎ترین اندوخته‌ها در نزد تو عمل صالح باشد.

در این فرازی که خوانده شد، امیر مؤمنان(ع) به یک حقیقت زیبای اجتماعی اشاره می‌کنند که هرگاه مردم نام نیکی از کسی به یادگار داشتند و بر زبان آوردند، این نکته حایز اهمیت است و باید بدانیم که خدای تعالی آن را بر زبان بندگان جاری ساخته است. پس ما در مواجهه با مخلوقات و بندگان خدا نمی‌توانیم به رفتار خود و آنچه آن‌ها از ما برداشت می‌کنند، بی‌توجه باشیم. لذا باید تلاش کنیم که رفتاری را از خود نمایش دهیم که مردمان پسندیده بدارند و از ما به نیک‌نامی یاد کنند.

البته باید بدانیم که امیر مؤمنان(ع) درحد مردم متوقف نمی‌شوند؛ چراکه در جمله پایانی این فراز می‌فرمایند: «فَلْيَكُنْ أحَبَّ الذَّخائرِ إلَيكَ ذَخيرَةُ العَمَلِ الصّالِحِ؛ بنابراين، بايد دوست‌داشتنى‌ترين اندوخته در نظر تو، اندوخته كار نيك باشد». لذا بهترین و دوست‌داشتنی‌ترین ذخیره برای انسان، عمل شایسته و نیک است. امید است که در این ایام جز شایستگی در گفتار، رفتار و پندار نداشته باشیم.