آیه 29 سوره فتح؛ راه یاران محمد(ص) + صوت

«مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَی الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُم‏»/ سوره فتح، آیه 29

محمد پيامبر خدا و همراهانش در برابر دشمنان بی‌دين سرسختند و با خودشان مهربان.

 

 

همراه محمد(ص) باید شبیه او باشد. شبیه او که برای مردم مدینه از پدر مهربان‌تر بود و برای مشرکان مکه، از صاعقه بی‌امان‌تر. شبیه او که در حق خود از تلافی و انتقام به سادگی چشم می‌پوشید و در حق مظلوم همچون دریایی طوفانی می‌خروشید. همراه محمد(ص)، باید مثل خود او، آمیزه‌ای از رحم و خشم و مهر و قهر باشد. مثل آب که گاه سیراب می‌کند و گاه سیلاب می‌شود، مثل آتش که گرم می‌کند و می‌سوزاند، مثل خاک که می‌رویاند و می‌میراند. پای هر کدام که بلنگد، پای این همراهی هم خواهد لنگید.

حضرت محمد(ص)، پیامبر خدا است و یارانش نمونه‌هایی بی‌نظیر از یک امت مقتدر و مهربانند. آنان که در میدان نبرد، استوار و شکست‌ناپذیرند و در میان خود، با مهر و عطوفت زندگی می‌کنند، الگویی روشن از جامعه‌ای ولایی و موفق را به نمایش می‌گذارند. این آیه شریفه، هویت امت اسلامی را در دو واژه خلاصه می‌کند: صلابت در برابر دشمن و مهربانی در میان خود.

 

برای درک این دو ویژگی، صحنه‌ای از تاریخ صدر اسلام را تصور کنید: یاران پیامبر(ص) در جنگ خیبر، قلعه‌های مستحکم یهودیان را در هم می‌شکنند. علی(ع) که پرچمدار سپاه است، با قدرت و صلابت، دروازه‌ی قلعه را از جا می‌کند. اما همین علی(ع)، همیشه دست مهربانش بر سر یتیمان است. این همان ترکیب زیبای صلابت و رأفت است که امت اسلامی را متمایز می‌کند.

 

یا به روزهای سخت شعب ابی‌طالب فکر کنید؛ جایی که مسلمانان در محاصره‌ شدید اقتصادی قرار داشتند. در آن دوران، پیامبر اکرم(ص) با وجود تمام سختی‌ها، دلداری و محبتش را از کسی دریغ نمی‌کرد. آنان که از غذای اندک خود به دیگران می‌بخشیدند، نمونه‌ای از (رُحَماءُ بَيْنَهُمْ) بودند.

 

«زیست اسلامی یعنی چه؟ معنای چگونگی زندگی اجتماعی اسلامی چیست؟ این را در قرآن و در نهج‌البلاغه و در ‌روایات می‌شود پیدا کرد. در این الگو، (لِیَقومَ النّاسُ بِالقِسطِ) وجود دارد، یعنی «عدالت»؛ در این الگو (اَشِدّاءُ عَلَی ‌الکُفّارِ) وجود دارد، یعنی «مرزبندی با دشمن»؛ در این الگو (رُحَماءُ بَینَهُم) وجود دارد، یعنی «مهربانی مؤمنین و ‌مردم با یکدیگر»؛ اینها خطوط اصلی است؛ ما از هر کدام از اینها که غفلت کرده باشیم و غفلت بکنیم و زمین بماند، نقصی ‌در الگوی زیست اسلامی به وجود می‌آید.» (بیانات رهبری در آستانه انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم،5 تیر 1403)

 

این ویژگی‌ها نه‌تنها در میدان جنگ، بلکه در زندگی روزمره‌ مسلمانان نیز باید جاری باشد. تصور کنید در جامعه‌ای زندگی می‌کنید که افراد در برابر تهدیدهای دشمنان خارجی، همچون سدی مستحکم عمل می‌کنند و در مسائل داخلی، اختلافات خود را با گفت‌وگو و محبت حل می‌کنند. چنین جامعه‌ای، الگویی است که آیه‌ شریفه توصیف می‌کند. امروز نیز این آیه، چراغ راهی برای امت اسلامی است. در برابر دشمنانی که با توطئه‌ها و تحریم‌ها به‌دنبال شکستن عزت مسلمانانند، باید صلابت نشان دهیم. در میان خود نیز، با مهربانی، کمک به نیازمندان و رعایت انصاف، پایه‌های جامعه‌ای قوی و متحد را بنا کنیم. اگر این دو ویژگی در میان ما نهادینه شود، هیچ دشمنی نمی‌تواند بر ما غلبه کند و هیچ اختلافی نمی‌تواند ما را از هم جدا سازد.

در برابر دشمنان حق، استوار و قاطع باشیم و در میان خود، روحیه‌ مهربانی و همدلی را تقویت کنیم.

ـ به‌ جای بی‌تفاوتی نسبت به دشمنی با حق، آگاهی خود را افزایش دهیم و اقدامات عملی برای ایستادگی در برابر دشمنان داشته باشیم.

ـ با همه مسلمانان عالم، به‌دنبال تقویت روحیه‌ رحمت و محبت باشیم و در هنگام اختلاف، به جای تفرقه، بر همدلی تمرکز کنیم.