شرطی‌سازی اقتصاد خیانت به شعار سال است

مرتضی مرتضوی، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با ایکنا، درباره مسیر اصولی تحقق شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» گفت: یکی از چالش‌های عمده در مسیر تحقق این شعار، نگاه شرطی به اقتصاد کشور و پیوند آن با تحریم‌ها و مذاکرات خارجی است. بسیاری از افراد در داخل کشور پیوندی میان مسائل اقتصاد داخلی و مذاکرات خارجی برقرار کرده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که اگر مذاکرات به نتیجه نرسد یا تحریم‌ها برداشته نشود، تولید داخلی نیز جذاب نخواهد بود اما این نگاه بیشتر شبیه یک ادعای بی‌اساس است و نمی‌توانیم اقتصاد کشور را به چنین عواملی وابسته کنیم.

وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری درباره اهمیت شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» و ضرورت «عدم شرطی‌سازی اقتصاد» گفت: رهبری دو کلیدواژه مهم را در ابتدای سال مطرح کردند؛ «سرمایه‌گذاری برای تولید» و «عدم شرطی‌سازی اقتصاد». این دو نکته به‌وضوح نشان می‌دهند که باید برای تحقق اهداف اقتصادی کشور، وابستگی به عوامل بیرونی را کنار گذاشت و به ظرفیت‌های داخلی خود تکیه کرد.

ناتوانی سرمایه‌گذاری در پوشش استهلاک سرمایه‌ها

این کارشناس اقتصادی در ادامه به وضعیت کنونی اقتصاد ایران اشاره کرد و افزود: متأسفانه در سال‌های گذشته، سرمایه‌گذاری در بسیاری از بخش‌های اقتصادی کشور حتی نتوانسته استهلاک سرمایه‌ها را جبران کند. در بخش‌هایی مثل کشاورزی، صنعت و خدمات، شاهد این بوده‌ایم که سرمایه‌گذاری‌ها نتوانسته‌اند حتی استهلاک سرمایه‌ها را پوشش دهند. این در حالی است که فضاهای غیرمولد مانند بازارهای دارایی‌های مالی و ارز، جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران داشته‌اند. به همین دلیل، سرمایه‌ها به سمت این بازارها رفته و تولید در کشور به‌شدت تضعیف شده است.

مرتضوی با اشاره به ضرورت تغییر نگرش در میان مردم و سرمایه‌گذاران گفت: در چنین شرایطی باید نگرش مردم و سرمایه‌گذاران را تغییر دهیم. این تغییر نگرش باید از طریق معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری مولد و ایجاد امیدواری برای سرمایه‌گذاری در بخش تولید انجام شود. در واقع باید مردم را قانع کنیم که فضای سرمایه‌گذاری مولد می‌تواند برای آنها سودآور باشد.

وی ادامه داد: در کنار این تلاش‌ها، باید از رشد فعالیت‌های نامولد در اقتصاد جلوگیری کرد. این فعالیت‌ها زمانی رشد می‌کنند که افق سرمایه‌گذاری در کشور تیره و تار باشد و سرمایه‌گذاران دائماً منتظر یک عامل بیرونی باشند.

این کارشناس اقتصادی همچنین با اشاره به وضعیت تحریم‌ها گفت: تحریم‌ها مسلماً تأثیرگذار هستند اما باید بدانیم که برای حفظ استقلال اقتصادی، باید هزینه‌های تحریم‌ها را بپذیریم. به‌جای آنکه وابسته به سرمایه‌گذاری‌های خارجی باشیم، باید از منابع داخلی بهره ببریم و سرمایه‌گذاری را از داخل کشور تأمین کنیم. این رویکرد نه‌تنها در شرایط فعلی بلکه در طولانی‌مدت نیز برای تقویت بنیه تولیدی کشور ضروری است.

نباید به وعده‌های خارجی دل خوش کرد

وی بیان کرد: در شرایط کنونی، نباید به وعده‌های خارجی برای ورود سرمایه‌گذاری امید داشته باشیم. اگرچه مذاکرات و تحریم‌ها بر کشور تأثیرگذار است اما باید به داشته‌های خود تکیه کنیم. ظرفیت‌های داخلی باید به سمت تولید هدایت شوند و این امر تنها در صورتی ممکن است که افق سرمایه‌گذاری در کشور روشن باشد. به عبارت دیگر، هرگونه وابستگی به تصمیمات بیرونی برای اقتصاد کشور، نه‌تنها به تحقق شعار سال کمکی نمی‌کند بلکه آسیب‌زننده خواهد بود.

مرتضوی ادامه داد: این نکته باید روشن باشد که شرطی‌سازی اقتصاد و نگاه به تصمیمات بیرونی نه‌تنها به تحقق شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» کمک نمی‌کند، بلکه آن را تضعیف می‌کند. به عبارتی دیگر، شرطی‌سازی اقتصاد در حقیقت خیانت به شعار سال است.

لزوم تمرکز بر ظرفیت‌های داخلی

وی گفت: برای اینکه به اهداف اقتصادی کشور دست پیدا کنیم و شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» را محقق سازیم، باید به ظرفیت‌های داخلی خود تکیه کنیم و از وابستگی به عوامل بیرونی پرهیز کنیم. این امر هم به نفع اقتصاد کشور و هم به نفع مردم است که به جای امیدواری به وعده‌های خارجی، سرمایه‌گذاری‌های مولد را در داخل کشور انتخاب کنند.

مرتضوی در پایان تأکید کرد: در نهایت، برای رسیدن به توسعه اقتصادی و تحقق شعار سال، لازم است که همگان، چه نهادهای حاکمیتی و چه مردم، به دنبال سرمایه‌گذاری مولد باشند و از روحیه سوداگری فاصله بگیرند.

گفت‌وگو از سعید امینی