سخنگوی وزارت امور خارجه:
برنامه بومی غنی‌سازی ایران متوقف نخواهد شد
اسماعیل بقایی درباره ایده تشکیل کنسرسیوم منطقه‌ای برای غنی‌سازی اورانیوم گفت: این طرح از سال‌ها پیش در محافل دیپلماتیک مطرح بوده است. اخیراً نیز گزارش‌هایی درباره احتمال پیشنهاد آن از سوی برخی طرف‌ها منتشر شده است. با این حال چنین طرحی هرگز نمی‌تواند جایگزین غنی‌سازی داخلی در ایران شود. آماده‌ایم در این مسیر همکاری داشته باشیم اما این موضوع نمی‌تواند به معنای توقف برنامه بومی غنی‌سازی ایران باشد.
به گزارش خبرنگار ایکنا، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در نشست خبری امروز، دوشنبه 12 خرداد با اصحاب رسانه با بیان اینکه سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره)، همواره برای ما با اندوه و خاطره‌ای تلخ همراه است، گفت: از این‌رو، با احترام، یاد و نام آن رهبر بزرگ انقلاب را گرامی می‌داریم و به ارواح مطهر شهدای انقلاب اسلامی درود می‌فرستیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه سخنان خود اظهار کرد: در روزهای اخیر، وزارت امور خارجه در سطوح مختلف در حال پیگیری مأموریت‌ها و وظایف خود بوده است. در حال حاضر شاهد سفر وزیر امور خارجه کشورمان به مصر هستیم و قرار است فردا نیز به لبنان سفر کند. هفته گذشته نیز وزیر خارجه به عمان رفت و در همین راستا، وزیر امور خارجه عمان نیز سفری به تهران داشت.
وی همچنین با اشاره به سفر رئیس مجلس شورای اسلامی به آمریکای لاتین، تصریح کرد: این سفر با هدف توسعه روابط دوجانبه انجام می‌شود و در همین چارچوب تعریف شده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در خصوص گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران گفت: اینگونه اقدامات جهت‌دار و تکراری نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت؛ آزمودن روش‌های شکست‌خورده گذشته خطاست. مدت‌هاست که برخی کشورهای غربی با استفاده ابزاری از نهادهای بین‌المللی، اهداف سیاسی خود را دنبال می‌کنند. این گزارش نیز تحت نفوذ برخی کشورها تهیه شده و فاقد محتوای تازه است. متأسفانه، این نوع رویکردها تنها اعتبار نهادهایی چون آژانس را زیر سؤال می‌برد. ما به‌خوبی می‌دانیم که هم آژانس و هم مدیرکل آن، بارها تحت فشارهای سیاسی قرار گرفته‌اند.
سخنگوی وزارت امور خارجه تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران با دقت روندها و اقدامات کشورهای غربی در حوزه هسته‌ای، به‌ویژه آن دسته که با همکاری آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای انجام می‌شود، را زیر نظر دارد و بر اساس شرایط، واکنش‌های متناسبی را طراحی و اجرا می‌کند. ما همواره توصیه کرده‌ایم که کشورهای عضو آژانس از سیاسی کردن این نهاد و بهره‌برداری ابزاری از آن برای اثرگذاری بر تعاملات میان ایران و آژانس خودداری کنند.
بقایی در ادامه یادآور شد: در آبان‌ماه ۲۰۲۴، برخی کشورها بدون توجه به سفر آقای گروسی به تهران، اقدام به ارائه پیش‌نویس یک قطعنامه کردند اما این اقدام به اهداف مورد نظر آنان دست نیافت و ایران نیز واکنش‌های مقتضی خود را نشان داد. جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یکی از اعضای مسئول در معاهده عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای و سازمان آژانس، فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود را همواره در چارچوب همکاری با این نهاد انجام داده و نظارت آژانس بر برنامه‌های هسته‌ای ما برقرار بوده است.
وی افزود: اقدام اخیر درخصوص لغو انتصاب شمار اندکی از بازرسان ـ که مطابق ماده ۹ موافقت‌نامه جامع پادمان انجام شد ـ به‌صورت غیرواقعی بزرگ‌نمایی شده است، در حالی که همچنان ۱۳۵ بازرس آژانس برای بازرسی از تأسیسات هسته‌ای کشور فعال هستند. این نوع واکنش‌ها نشان‌دهنده جهت‌گیری‌های مغرضانه برخی طرف‌هاست.
بقایی تأکید کرد: تصمیمات ایران در حوزه هسته‌ای، متناسب با رفتارهای بعدی کشورهای تأثیرگذار در آژانس تنظیم خواهد شد. ما ترجیح می‌دهیم همکاری‌های فنی با آژانس بدون دخالت‌های سیاسی ادامه یابد اما در مواقعی ناگزیر به اتخاذ اقدامات متقابل هستیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در خصوص بسته پیشنهادی آمریکا که توسط عمان به ایران ارسال شد، گفت: تحویل گرفتن یک متن ظرف سی دقیقه، به معنای پذیرش آن نیست. ما به‌عنوان هیئت مذاکره‌کننده ایرانی، نخستین پیش‌نویس را به طرف آمریکایی ارائه کردیم. به‌صورت منطقی، هر متن پیشنهادی باید با دقت بررسی و سپس بر اساس محتوای آن، پاسخ مناسب ارائه شود.
وی ادامه داد: وزیر امور خارجه نیز به‌درستی تأکید کرد که قطعاً هیچ متنی که حاوی مطالب رادیکال و حداکثری باشد یا حقوق و منافع ملت ایران را نادیده بگیرد، با واکنش مثبت مواجه نخواهد شد. به‌گمان من، این انتظار طبیعی و همگانی است که هر متنی که در چارچوب مذاکرات مطرح می‌شود، بازتابی از گفت‌وگوها و تعاملات واقعی میان طرفین باشد؛ زیرا هر دو طرف به مواضع و خطوط قرمز یکدیگر آگاه‌اند.
بقایی بیان کرد: رویکرد جمهوری اسلامی ایران در این مذاکرات، منطقی، قانونی و مبتنی بر تأمین نیازهای مشروع کشور است. اصرار بر حقوق ملت ایران، بر اساس مبانی مشخص و اصولی صورت می‌گیرد. پایان مؤثر مذاکرات، در گرو توجه به این تفاوت‌ها و رعایت چارچوب‌هایی است که در ابتدای مسیر، پایه واکنش‌ها و تصمیمات بعدی خواهند بود.
بقایی درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها اظهار کرد: یکی از اصلی‌ترین خواسته‌های ما در تمامی روندهای گفت‌وگو، برداشته شدن تحریم‌هاست. اگر بحث بر سر عدم دستیابی به سلاح هسته‌ای است، ایران هم در گفتار و هم در عمل نشان داده که هیچ برنامه‌ای برای ساخت تسلیحات هسته‌ای ندارد. آنچه برای ما اولویت دارد، تضمین پایان تحریم‌هایی است که سال‌ها به‌صورت ناعادلانه علیه مردم ایران وضع شده‌اند. با این حال، طرف آمریکایی تاکنون از ارائه توضیحات روشن در این زمینه خودداری کرده است.
وی همچنین در واکنش به اقدامات اخیر نهادهای امنیتی فنلاند علیه ایران گفت: رفتار آمریکا در این زمینه دچار تناقض جدی است. از یک سو بر ادامه مسیر دیپلماتیک تأکید می‌کنند اما از سوی دیگر هیچ نشانه‌ای از جدیت در دستیابی به توافق نشان نمی‌دهند. از سوی فنلاند نیز چنین اقداماتی برای ما شگفت‌انگیز بود، چراکه در گذشته روابط نسبتاً مناسبی با این کشور داشته‌ایم و هیچ‌گاه چنین ادعاهایی از سوی آن‌ها مطرح نشده بود. با رویکردی همراه با حسن نیت با این مسئله برخورد کردیم و در همین چارچوب، سفیر فنلاند نیز به وزارت امور خارجه احضار شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص سفر معاون سیاسی وزیر امور خارجه به مصر اظهار کرد: این سفر در چارچوب روابط دوجانبه انجام شده و طی یک سال و نیم گذشته، گفت‌وگوهایی میان مقامات دو کشور در سطوح عالی، از جمله رؤسای جمهور و وزرای امور خارجه، صورت گرفته است. ما با جدیت بر تقویت ارتباطات منطقه‌ای و سیاست همسایگی تأکید داریم. در چنین دیدارهایی، تحولات اخیر منطقه، به‌ویژه وضعیت فلسطین اشغالی و مسیر گفت‌وگوها با ایالات متحده، مورد بررسی قرار می‌گیرد. از جمله موضوعات مورد پیگیری جمهوری اسلامی ایران، ایجاد منطقه‌ای عاری از تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه است؛ طرحی که نخستین‌بار در سال ۱۳۷۰ از سوی ایران مطرح شد و مصر نیز از بانیان آن بوده است. تنها مانع جدی در مسیر تحقق این هدف، رژیم صهیونیستی است و بر کشورهای منطقه و حامیان این رژیم است که این مطالبه را پیوسته دنبال کنند.
وی بیان کرد: توسعه روابط ایران و مصر به‌عنوان دو کشور با پیشینه تمدنی مشترک، در دستور کار قرار دارد و مسئله فلسطین یکی از دغدغه‌های مشترک در سازمان همکاری اسلامی و روابط دوجانبه محسوب می‌شود. روند بهبود تعاملات سیاسی میان تهران و قاهره که حدود دو سال پیش آغاز شد، به‌طور مداوم ادامه دارد و در جریان سفر عراقچی نیز دیدارهایی با مقامات بلندپایه مصر از جمله وزیر خارجه و رئیس‌جمهور آن کشور پیش‌بینی شده است.
بقایی در واکنش به گزارش‌هایی مبنی بر تلاش برای دائمی کردن تحریم‌ها علیه ایران، بیان کرد: تناقض آشکاری در رفتار طرف‌های غربی دیده می‌شود؛ از یک سو بر ادامه مذاکرات تأکید دارند و از سوی دیگر گام‌هایی در جهت تثبیت تحریم‌ها برمی‌دارند. ما آمریکا را به‌عنوان یک کل در نظر می‌گیریم و هر بسته جدید تحریمی را نشانه‌ای از عدم تمایل به پیشبرد مسیر دیپلماتیک تلقی می‌کنیم. درباره تهدید فعال‌سازی مکانیسم ماشه نیز، ایران از پیش سناریوهای متعددی را طراحی کرده و متناسب با رفتار طرف‌های مقابل، پاسخ لازم را ارائه خواهد داد. آن‌ها به‌خوبی می‌دانند که تهران در برابر اقدامات غیرسازنده، گزینه‌های متقابل در اختیار دارد.
بقایی در پاسخ به سؤالی درباره گزارش اخیر نشریه آمریکایی «هیل» که خواستار گفت‌وگو با ایران و پرهیز از تقابل شده بود، تأکید کرد: آنچه برای ما اهمیت دارد، رفتار عملی مقامات ایالات متحده است، نه صرفاً اظهارات رسانه‌ای. هرچند در آمریکا صداهایی عقلانی وجود دارد که با سیاست‌های تقابلی مخالف‌اند اما در طول چهار دهه گذشته، مسیر کلی ایالات متحده عمدتاً بر پایه تضاد و خصومت با ایران بنا شده است.
وی در ادامه درباره برخی گزارش‌ها مبنی بر مخالفت دستگاه دیپلماسی با تأسیس سازمان ویژه برای رسیدگی به امور مهاجرین گفت: وزارت خارجه از اصل ساماندهی وضعیت مهاجرین حمایت می‌کند. تنها نکته مورد تأکید این بود که ایجاد هرگونه ساختار جدید باید با هماهنگی و هم‌فکری سایر نهادهای ذی‌ربط صورت گیرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره ایده تشکیل کنسرسیوم منطقه‌ای برای غنی‌سازی اورانیوم گفت: این طرح موضوع تازه‌ای نیست و از سال‌ها پیش در محافل دیپلماتیک مطرح بوده است. اخیراً نیز گزارش‌هایی درباره احتمال پیشنهاد آن از سوی برخی طرف‌ها منتشر شده است. با این حال، باید تأکید کرد که چنین طرحی هرگز نمی‌تواند جایگزین غنی‌سازی داخلی در ایران شود. چنانچه برخی کشورها با نیت همکاری در زمینه تأمین سوخت هسته‌ای چنین سازوکاری را دنبال کنند، ایران از مشارکت استقبال خواهد کرد. بسیاری از کشورهای منطقه به‌دنبال استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای هستند و آماده‌ایم در این مسیر همکاری داشته باشیم اما این موضوع نمی‌تواند به معنای توقف برنامه بومی غنی‌سازی ایران باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و تأثیر آن بر روابط جمهوری اسلامی ایران با دیگر کشورها تصریح کرد: رویکرد طرف‌های مقابل تعیین‌کننده است. این گزارش صرفاً تحلیلی فنی نبوده، بلکه نتیجه فشارهای سیاسی سه کشور اروپایی و برخی اعضای شورای حکام بر آژانس محسوب می‌شود. تهیه چنین گزارشی از ابتدا اقدامی سیاسی و مخرب بوده و هرگونه بهره‌برداری سیاسی از آن، با واکنش جدی تهران همراه خواهد بود.
وی در پاسخ به پرسشی پیرامون احتمال برگزاری دور ششم مذاکرات و اینکه آیا ادامه گفت‌وگوها به‌صورت مکتوب خواهد بود، اظهار کرد: تصمیم‌گیری درباره نحوه ادامه روند گفت‌وگوها نیازمند هماهنگی با مقامات عمانی است و شکل نهایی آن پس از رایزنی‌ها مشخص خواهد شد.
وی در ادامه، درباره ادعاهای مکرر اروپایی‌ها مبنی بر دخالت ایران در جنگ اوکراین و شدت گرفتن لحن سیاسی آنان گفت: این اتهامات چیز تازه‌ای نیست. پیش‌تر نیز بارها این ادعا را به‌صراحت رد کرده‌ایم. هیچ سند معتبری در تأیید این ادعاها ارائه نشده است. صرف داشتن روابط مستحکم با روسیه نمی‌تواند دلیلی برای اینگونه اتهامات باشد. جمهوری اسلامی ایران روابط گسترده‌ای با بسیاری از کشورها دارد و رابطه با روسیه نیز از زمان امضای قرارداد مشارکت راهبردی ارتقا یافته اما هیچ‌گاه علیه کشور ثالثی نبوده و نخواهد بود.
سخنگوی وزارت خارجه در خصوص گمانه‌زنی‌هایی درباره ملاقات عراقچی با مدیرکل آژانس در جریان سفر به قاهره گفت: تاکنون گزارشی در این باره به بنده نرسیده و چنین خبری را نمی‌توانم تأیید کنم.
وی در واکنش به برخی گزارش‌ها درباره وجود اختلاف میان آمریکا و رژیم صهیونیستی درخصوص نحوه برخورد با ایران گفت: اگر هم اختلافی وجود داشته باشد، تنها درباره شیوه اعمال فشار بر ملت ایران است. تجربه نشان داده است بسیاری از آنچه به‌عنوان اختلاف میان این دو مطرح می‌شود، در واقع تقسیم کاری حساب‌شده در جهت ایجاد فشار رسانه‌ای بر جمهوری اسلامی ایران است. ما چنین سناریوهایی را مدنظر داریم.
بقایی درباره سفر رئیس مجلس شورای اسلامی به برزیل برای حضور در نشست بریکس اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره بر اهمیت روابط پارلمانی تأکید داشته است. بریکس در حال تبدیل شدن به یک ساختار مؤثر با چند بعد مختلف است و نقش مجالس قانون‌گذاری نیز در این چارچوب قابل توجه است. این سفر فرصتی برای برگزاری گفت‌وگوهای دوجانبه و طرح دیدگاه‌ها فراهم می‌کند.
وی در خصوص بازداشت اتباع خارجی در ایران تأکید کرد: موضع ایران در این زمینه کاملاً روشن است. به همه اتباع خارجی که بر اساس قانون وارد ایران شده و اقامت دارند، احترام گذاشته می‌شود و حقوق آنان محفوظ است. آنچه که در رسانه‌ها درباره برخی شهروندان اروپایی منتشر می‌شود، گاهی متأثر از فضاسازی‌های سیاسی است. ما نسبت به برخورد تبعیض‌آمیز برخی کشورهای غربی، به‌ویژه فرانسه، نسبت به ایرانیان معترضیم. نمونه بارز آن، بازداشت خانم مهدیه اسفندیاری در فرانسه است که تنها به‌دلیل حمایت از مردم فلسطین و اعتراض به جنایات رژیم صهیونیستی در غزه بازداشت شده و همچنان در بازداشت به‌سر می‌برد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به پرسشی درباره روند معرفی سفیر ایران در جمهوری آذربایجان گفت: روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای منطقه قفقاز و آسیای مرکزی همواره در سطح مناسبی بوده است. فرآیند اداری مربوط به معرفی سفیر جدید در باکو طی شده و به‌زودی پس از تکمیل مراحل رسمی، اعلام خواهد شد.
