تقویت همبستگی؛ ویژگی بارز محرم و عزاداری امام حسین(ع)

جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی با میهن عزیزمان ایران، اتفاقات ناگوار بسیاری را برای کشور به همراه داشت اما در کنار همه این اتفاقات ناگوار؛ سبب شد تا پیوندهای مردمان نسبت به هم محکم‌تر و ناگسستنی‌تر شود و شکاف‌های غیرقابل انکاری که وجود داشت؛ ذیل عنصری به نام وطن، میهن و ایران تا حدودی ترمیم شود. مردمان به نیکی می‌دانند که بعد از خداوند، کسی را جز یکدیگر ندارند و این هموطنان هستند که بدون هیچ چشمداشتی مانند هشت‌سال جنگ تحمیلی به یاری یکدیگر می‌شتابند. 

 

هوشمندانه این است که از این فرصت استثنایی ایجاد شده بهترین استفاده را کنیم و بیش از پیش به وحدت ملی و شنیدن صداهای مختلف بپردازیم که به فرموده حضرت‌ علی(ع) «يَداللَّهِ مَعَ الْجَمَاعَةِ» وقتی دست خدا را به همراه داشته باشیم هیچ قدرتی با هیچ ابزار و امکاناتی یارای مقابله با ما نخواهد بود.

 

در این راستا حجت‌الاسلام سیدمحمود صادقی، عضو هیئت‌ علمی پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی پیرامون توجه به موضوع «تقویت همبستگی ملی و انسجام اجتماعی» در ایام عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) با تسلیت فرارسیدن ماه محرم و ایام شهادت‌ امام حسین(ع) و شهادت جمعی از هموطنان در پی حمله رژیم صهیونیستی بیان کرد: ماه محرم و عزاداری امام حسین(ع) و عزاداری ائمه(ع) دیگر همیشه محور همبستگی و وحدت است. محرم و امام حسین(ع) به خودی خود عامل همبستگی هستند؛ چون معمولاً مردم در این روزها حول یک محور و پرچم گرد هم می‌آیند و برای یک شخص عزاداری می‌کنند. سلایق گوناگون از هر سنخ و گرایش از هر قوم و قبیله‌ای با هر گرایش فرهنگی، سیاسی، نژادی و حتی تفاوت دینی و آیینی در ماه محرم در خیمه عزای امام حسین(ع) گرد هم می‌آیند و عزاداری و فعالیت می‌کنند.

 

وی ادامه داد: هرساله که محرم فرامی‌رسد حتی هم‌وطنان مسیحی، زرتشتی و کلیمی ما همراه با دیگر ایرانیان برای امام حسین(ع) و بقیه اهل‌بیت(ع) عزاداری می‌کنند. یک نمونه منحصر به فرد را هم که در کشور همسایه عراق رخ می‌دهد پیاده‌روی اربعین است. ما در آنجا می‌بینیم مردم با سلایق، اندیشه‌ها، آرا و نظرات مختلف حضور پیدا می‌کنند و همه یک هدف را دنبال می‌کنند که عزاداری امام حسین(ع) و زنده نگه داشتن نام مبارک امام حسین(ع) و دیگر اهل‌بیت(ع) است. به طور کلی می‌توان گفت اهل‌ بیت(ع) عامل وحدت و همبستگی هستند و مردم را ذیل کلمه واحده جمع می‌کنند. 

صادقی افزود: اهل‌ بیت(ع) عموماً و امام حسین(ع) خصوصاً منادیان توحید هستند و خاصیت توحید، وحدت و همبستگی و یکی شدن است. معتقدیم که هر اندیشه‌ای که از وحدت سیراب شده باشد ماندگار، پویا و زنده است و آنچه به توحید و وحدت متصل نباشد ضلالت و گمراهی است. اهل‌ بیت(ع) به دلیل اتصال به توحید و اینکه خودشان منادی توحید هستند این خاصیت را دارند. امام حسین(ع) در روز عاشورا نه فقط شیعیان و ارادتمندان به خود را بلکه همه انسان‌ها و آزادگان را منادا قرار می‌دهند و به سوی توحید و خود دعوت می‌کنند. اهل‌ بیت(ع) مظهر توحید و الله هستند و اگر امام حسین(ع) به خود دعوت می‌کند در حقیقت به خدا دعوت می‌کند. آنها ذره‌ای منیت نداشتند و هرچه بود جلوه الهی بود و به خدا دعوت می‌کردند. 

 

وی اظهار کرد: وقتی می‌گفتند به طرف من بیایید یا دست خود را به من دهید و دعوت می‌کردند که بیایید از حرم رسول‌الله(ص) حمایت کنید و در این راه خون دهید و ناصر باشید در حقیقت نصرت الهی بود و مردم را به نصرت الهی دعوت می‌کردند. همه مردمان ذیل پرچم اهل‌بیت(ع) جمع می‌شوند و آن حرارتی که امام حسین(ع) درون انسان‌ها ایجاد می‌کند خود به خود مردم را ذیل این پرچم جمع می‌کند و باعث همبستگی می‌شود و این سرمایه را در اختیار ما قرار می‌دهد. 

عضو هیئت‌ علمی پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی درباره چگونگی حفظ این سرمایه همبستگی و همدلی و وحدتی در ماه محرم گفت: امام حسین(ع) به حکم حدیث نبوی «حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ» مانند پیامبر(ص)، رحمت‌ للعالمین است. پیامبر اکرم(ص) این تعبیر را حتی درباره امام حسن(ع) به کار نبردند البته نه به این معنا که بین آنها فرقی باشد بلکه به معنای این است که امام حسین(ع) تجلی خود پیامبر(ع) است یعنی همه ویژگی‌هایی که پیامبر(ص) داشت را امام حسین(ع) هم دارد؛ اگر پیامبر(ص) «كَافَّةً لِلنَّاسِ» و «رحمت للعالمین» بود؛ امام حسین(ع) نیز اینگونه بود. امام حسین(ع) این همبستگی را در ماه محرم برای ما به وجود آورده و ما باید این محصول ماه محرم را حفظ کنیم. 

 

وی ادامه داد: امام خمینی(ره) اگر فرمودند «این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است» بخش مهمی از این جمله به همین مسئله توجه دارد. امام حسین(ع) همان توحید است نه اینکه مثل یا شبیه آن باشد. روایتی از ائمه(ع) وجود دارد که فرموده‌اند «خداوند بر یهود غضب کرد وقتی که آنها گفتند «عزیر» فرزند خداست؛ همینطور بر مسیحیان غضب کرد زمانی که گفتند مسیح فرزند خداست و خداوند زمانی بر مسلمانان غضب کرد که فرزند دختر پیامبر(س) خود را کشتند.» یعنی امام حسین(ع) در این روایت مساوی توحید قرار داده شده است و هنگامی که توحید ذبح شد؛ خداوند بر مسلمانان غضب کرد و امام حسین(ع) خود توحید و کلمة‌الله و عامل وحدت است. خاصیت امام حسین(ع) این است که باعث ایجاد وحدت، همبستگی، همدلی و همراهی همه کسانی می‌شود که محبت او را درون خود دارند. 

صادقی تأکید کرد: آحاد مردم باید در پی حفظ همدلی و همبستگی باشند و چون امام حسین(ع) رحمت خاصه الهی است مردم باید امام حسین را الگوی خود قرار دهند و با هم مهربان باشند و این محبتی که نسبت به امام حسین(ع) دارند را در سطح جامعه گسترش دهند. اگر فردی در جامعه کاری را انجام می‌دهد را به عنوان کسی که محبت امام حسین(ع) در درونش است تلقی کند. مردم ما نسبت به وظایف خود بسیار آگاه هستند و نیاز به این ندارند که کسی به آنها به این موضوعات را یادآوری کند. 

 

وی تصریح کرد: در این جنگ ۱۲ روزه که جنایت بزرگی در حق مردم ما اتفاق افتاد دیدیم که چگونه مردم با یکدیگر همدلی و همبستگی داشتند و شاهد جلوه‌های مهربانی‌ بودیم؛ مثل بعضی از شهرستان‌ها که مردم به آن هجوم آورده بودند مردم خانه‌های خود را رایگان در اختیار دیگران قرار دادند. ما این تجربه را در زمان جنگ هشت ساله دفاع مقدس هم دیده بودیم و این جلوه‌ها را دوباره ما در این ۱۲ روز دیدیم. مردم در سطح عموم به وظایف خود آشنا هستند و انجام می‌دهند اما در سطح نخبگان و خواص جامعه باید تقسیم‌بندی کنیم زیرا نخبگان سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ما وظایف خاص خود را دارند. 

عضو هیئت‌ علمی پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی با بیان اینکه گفته شده است «الناس بأمرائهم أشبه منهم بآبائهم» یعنی مردم به سران و بزرگان خود شبیه‌ترند تا به پدرانشان بیان کرد: همه ما می‌دانیم که جامعه ایرانی یک جامعه متکثر، پراستعداد، با هوش و فهیم است و آگاهی، دانش و بینش در سطح جامعه ما در سطح بسیار بالایی است و این مسئله برای نخبگان سیاسی فرصت گران‌بهایی است. جامعه ایرانی قیم نمی‌خواهد و نمی‌پذیرد و اینکه سرپرستی که بخواهد راه و چاه را به او بشناساند را نمی‌پذیرد بلکه خود راه و چاه را می‌شناسد و خوب و بد را در سطح بالایی تشخیص می‌دهد و در برهه‌های بسیار حساس هم نشان داده است که این موضوع را خوب می‌فهمد. نخبگان سیاسی در چنین جامعه‌ای به جای بازی‌های سیاسی یا سیاست‌بازی باید سیاست ورزی کنند. 

 

وی ادامه داد: سیاست‌ورزی در این جامعه به معنای ایجاد شفافیت و برخورد صادقانه با مردم است. مردم ما از دعواهای سیاسی خسته‌اند و این دعواها را هم خیلی خوب می‌شناسند و آنها را نمی‌پذیرند. سیاستمداری در جامعه ایرانی پیروز است که صادق باشد. نخبگان سیاسی باید با مردم صادقانه برخورد کنند؛ یعنی باید اعتماد آنها را جلب کنند. همه معصومان(ع) اینگونه بودند؛ زیرا آنها سیاستمداران بزرگی بودند. بزرگان ما مثل امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری سیاست‌ورز هستند اما سیاست‌بازی نمی‌کنند. نخبگان سیاسی اگر بتوانند به این نکته توجه داشته باشند که صادقانه برخورد کنند و در تمام ایام سال همین گونه باشند مطمئناً این اعتماد از بین نمی‌رود. 

 

صادقی در پایان تأکید کرد: این اعتماد که اکنون در بین مردم است باید همینگونه حفظ شود و نباید دوباره دچار بازی‌های سیاسی و جناحی شویم که بعضی از افراد را منکوب کنیم. باید اجازه دهیم تا کسی که خدمت صادقانه انجام می‌دهد کار خود را انجام دهد. مردم خودشان تشخیص می‌دهند که چه کسی صادق است و چه کسی صادق نیست. سیاستمداران اگر بتوانند این روند را ادامه دهند مردم هم این همبستگی و همدلی و همراهی را با آنها ادامه خواهند داد ولی اگر خدای ناکرده این موضوع دچار خدشه شود در همدلی و همبستگی مردم هم خدشه ایجاد خواهد شد. آنچه مهم است حفظ این همبستگی و وحدت است. ائمه منادی وحدت هستند خود به خود این ظرفیت را دارند که در جامعه وحدت ایجاد کنند.