وقف؛ کلید توسعه علمی و اقتصادی ایران
رئیس سازمان اوقاف با اشاره به نقش وقف در حمایت از دانش‌بنیان‌ها، خدمات درمانی و رفاه عمومی، آن را عاملی مؤثر برای پیشرفت جامعه اسلامی و افزایش اعتماد اجتماعی معرفی کرد.
به گزارش خبرنگار ایکنا، همایش ملی تجلیل از نام‌آوران علم و وقف امروز، ۲۵ شهریورماه با حضور حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی، رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه و سایر مسئولان حاضر در محل هتل ارم تهران برگزار شد.
در این مراسم، حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی، رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه نیز طی سخنانی بیان کرد: انسان‌هایی که جان خود را با خدا معامله کرده‌اند، تجارت پرسودی دارند و در عرصه مالی نیز همواره باید توجه داشت که پس از رحلت، رابطه انسان با مالش قطع می‌شود و مال بر او تسلطی ندارد. در این راستا، اسلام اجازه می‌دهد هر فردی برای پس از مرگ تا یک سوم اموال خود را به وصیت اختصاص دهد و اگر کسی مال دیگری ندارد، می‌تواند اموال خود را با نیت‌های خیر و هدفمند وقف کند، اعم از درمان، آموزش، پیشرفت علمی و تکنولوژی یا خدمت به جامعه.
وی افزود: در قرآن کریم آمده است: «أَمْوَالُکُمْ وَأَوْلَادُکُمْ فِتْنَةٌ وَاللَّهُ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ»، این آیه به ما یادآوری می‌کند که اموال و فرزندان انسان آزمایش‌هایی هستند و هرگونه استفاده صحیح از مال با نیت الهی نزد خداوند پاداش عظیمی دارد.
خاموشی گفت: واقفان اطمینان دارند که چون با خدا معامله کرده‌اند، کسی که خارج از نیت آن‌ها تصرف کند، خیر واقعی نخواهد دید. این حکم هم مورد قبول عموم است و هم حکم شرعی است، زیرا معطوف کردن اموال به هدف خاص در اسلام معنا دارد و شارع مقدس آن را تأیید کرده است. رهبر معظم انقلاب نیز تأکید کرده‌اند ایمان و علم، دو عنصر کلیدی در مسیر جامعه اسلامی هستند. اسلامی که خالی از معنا و ارزش باشد، نه تنها برای جامعه، بلکه برای جهان نیز هیچ اثری ندارد.
وی ادامه داد: در شرایط کنونی جهانی، شاهد هستیم که سازمان‌های بین‌المللی و دولت‌ها گاه اقدامات متناقضی انجام می‌دهند و حتی علیه دوستان خود عمل می‌کنند، اما مسلمانانی که ایمان و پایبندی به اصول دارند، با مقاومت و صبر، مسیر پیشرفت و امنیت را حفظ می‌کنند.
رئیس سازمان اوقاف بیان کرد: در عرصه امنیت ملی و دفاعی، شهدای عزیز ما با جانفشانی، ارزش‌های والای اسلامی را پاس داشته‌اند. قرآن کریم می‌فرماید: «قُومٌ یَعْلَمُونَ بِمَا غَفَرَ اللّهُ سَبِیلَ اللّهِ أَمْوَاتٌ أَحْیَاء»، این آیه نشان می‌دهد که شهدا همواره بشارت‌دهندگان راه خدا هستند و مسیر آنان الگویی برای پایداری و ایستادگی در برابر دشمنان است.
وی افزود: همچنین، رهبر معظم انقلاب اهمیت وقف‌های فرهنگی و دینی را یادآوری کرده‌اند. نمونه بارز آن، وقف‌های مرتبط با اهل بیت (ع) و برگزاری مراسم اربعین است. امسال بیش از ۳۵۰ پروژه در داخل کشور با هدف خدمت به زائران و عزاداران اجرا و هزینه‌های آن به شکل شفاف و برای نیت الهی صرف شد. وقف‌های این‌چنینی، توسعه معارف اهل بیت (ع)، ارتقای فرهنگ اسلامی و خدمت به جامعه را تضمین می‌کند و نشان می‌دهد که نیت صادقانه، ثمرات ماندگاری دارد.
خاموشی گفت: جنبه زندگی مادی، رفاه عمومی، بهداشت و درمان، پل‌ها، کاروانسراها و رفاه زائرین از جمله موضوعات مهم است که نیازمند طی کردن مسیر مشخص برای ارتقای کیفیت و بهینه‌سازی سرویس‌ها است. برای تأمین خدمات درمانی، باید راهکار‌های بهتری اندیشیده شود؛ به عنوان نمونه، بنده در زمینه برخی دارو‌ها هزینه‌های بالایی پرداخت می‌کنم و برخی دیگر می‌توانند روش درمان را اصلاح و بهینه کنند و هزینه‌ها را کاهش دهند. اگرچه ممکن است ما دانش کافی نداشته باشیم، اما با آموزش و مشارکت می‌توانیم این مسیر را توسعه دهیم.
وی بیان کرد: منابع جهانی کشور‌ها از لحاظ مالی رتبه‌بندی شده‌اند؛ روسیه با بیش از ۷۰ تریلیون دلار در رتبه اول، آمریکا دوم، عربستان حدود ۴۰ تریلیون دلار، کانادا ۳۳ تریلیون و ایران پنجم با ۲۳ تریلیون اعلام شده است. مهم‌ترین سرمایه هر کشور، تنها خاک، آب و منابع طبیعی نیست؛ دانش‌بنیان‌ها می‌توانند مهم‌ترین منبع درآمدزایی کشور باشند. اولویت اصلی، تدبیر هزینه‌های کشور، تأمین دفاع، آسایش عمومی و ارزآوری است.
خاموشی اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب بیش از دو دهه بر توسعه دانشگاه‌ها و تولید علم تأکید داشته‌اند. اولین مدیریت دانش هسته‌ای کشور نیز با هدایت ایشان کلید خورده است و تأکید بر توسعه علم و فناوری، نقشه جامع علمی کشور و مسیر رشد علمی را هدایت می‌کند. مهم‌ترین سرمایه کشور نیروی انسانی است که مرز نمی‌شناسد و باید بومی‌سازی و توسعه یابد. علم با ترور از بین نمی‌رود و اقدامات نادرست نمی‌تواند مسیر توسعه علمی را متوقف کند.
وی گفت: یکی از شاخه‌هایی که سازمان اوقاف می‌تواند در آن فعالیت کند، مدیریت اقتصادی و درآمدزایی وقف است. این شامل سه بخش اصلی است، حفظ عیان موقوفات، افزایش منافع و اجرای نیت واقف. افزایش درآمد صرفاً به خرید زمین و ساخت ساختمان محدود نمی‌شود؛ تنوع سرمایه‌گذاری شامل سهام، مشارکت در کارخانه‌ها و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است. این اقدامات، افق‌های جدیدی را پیش روی وقف باز می‌کند.
خاموشی اظهار کرد: به عنوان مثال در حوزه درمان ژنتیک، دانشمندان معتقدند آینده طبابت در این علم است. سازمان اوقاف می‌تواند با فراهم کردن فضا و حمایت به توسعه این علوم و تبدیل آن به فناوری کاربردی کمک کند. استفاده از هوش مصنوعی نیز می‌تواند در این مسیر نقش بسیار مؤثری ایفا کند.
وی بیان کرد: در زمینه مشارکت فناوری، سامانه‌های مزایده و ابزار‌های فناورانه به سازمان کمک می‌کنند تا مشکلات را حل و فصل کند. همچنین، اقدامات برون‌رفت از درآمد نفتی، توسعه کشاورزی، کاشت چوب، تولید انرژی و صنایع پایین‌دستی و بالادستی از دیگر برنامه‌های سازمان است. همکاری با استان‌های هرمزگان، بوشهر و خوزستان نمونه‌ای از این تلاش‌هاست و نتایج آن در طول زمان، علمی و فنی ارائه خواهد شد.
وی تصریح کرد: در زمینه مسکن، اولویت با نخبگان، دانشمندان، اهل علم و دانشجویان است و اقدامات لازم با همکاری وزارت مسکن و نهاد‌های مربوطه انجام می‌شود تا نیاز‌های مسکن جامعه علمی و عمومی تأمین شود.
خاموشی افزود: در مورد آبرسانی که در سطح تهران مطرح بود، همزمان به بیش از ۱۰۰ آبادی و ۱۶ شهر و شهرک در استان قزوین باید انجام می‌شد. این طرح در دولت قبلی مطرح شد و حدود ۸ هزار میلیارد تومان هزینه برآورد شده بود؛ اکنون این رقم به بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. با توجه به اینکه منابع مالی در دولت تصویب نشده بود، ما به دولت مراجعه کردیم و پیشنهاد دادیم که با استفاده از امکانات موجود، شهرک‌سازی و مجوز‌های لازم را انجام دهند و سهم دولت به جریان این آبرسانی اختصاص یابد. استقبال از این پیشنهاد بسیار خوب بود و خوشبختانه تصویب‌های نهایی انجام شد و در هفته‌های پیش رو نظر مردم نیز اعلام خواهد شد. این اقدام نشان می‌دهد که وقت توانسته است بدون تبادل مستقیم پول، سهم دولت را به همان محل مورد نظر دولت اختصاص دهد؛ این یک مدل پیشرفته و نوین است که می‌تواند در سایر مناطق با نیاز‌های متنوع دولت نیز اعمال شود و بدون انتقال از خزانه مرکزی، پیشرفت نقطه‌ای و توسعه را تسهیل کند.
وی افزود: آخرین نکته اینکه سازمان اوقاف وجه شرعی و اصلی دارد که متولیان باید به آن عمل کنند و اعتماد اجتماعی بزرگترین سرمایه ماست. هرچه شفاف‌سازی و خدمت‌رسانی بیشتر انجام شود و سرویس‌های این‌چنینی بهتر تدبیر شود، اعتماد عمومی افزایش خواهد یافت. در زمینه دانش‌بنیان‌ها یادآوری می‌کنم که جبهه مقاومت نمونه‌ای از این مشارکت‌هاست که برای جبهه مقاومت در برنامه قرآنی محفل ۱۷ میلیارد تومان، برای دانش‌بنیان‌ها قریب چهار میلیارد تومان و برای قرآن شش میلیارد تومان وقف شد. به عنوان مثال، یک برنامه محفل قرآنی نیز به این ترتیب حمایت شد و پول‌های دریافت شده به صندوق فناوری و نوآوری واریز شد تا اصل سرمایه حفظ شود، تورم کنترل شود و منافع به نیت مردم معطوف شود.
خاموشی تصریح کرد: از همه کسانی که غرفه‌ها را آراسته و در برگزاری نمایشگاه دستاورد‌های حوزه وقف زحمت کشیدند، به ویژه دانش‌بنیان‌ها و همکاران استان‌ها تشکر می‌کنم. همچنین، از میهمانان گرامی که حضور یافتند و نمایشگاه را مزین کردند و از رسانه ملی، رادیو و تلویزیون که اطلاع‌رسانی ویژه در هفته وقف داشتند، سپاسگزاری می‌کنم.
همچنین در این مراسم، حجت‌الاسلام غلامرضا عادل، معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه بیان کرد: وقف و اوقاف برآمده از عمق معارف اسلامی ماندگار است؛ معارفی که پیامبر اکرم (ص) اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و عالمان و نیکوکاران در طول قرون به آن جان بخشیدند. به حقیقت واقفان و نیکوکاران معماران تمدن هستند؛ زیرا وقف پیوند میان دنیا و آخرت است. این سنت الهی، ترجمان علمی آیات شریف قرآن است که عقلانیت اقتصادی را با معنویت عبادی در هم می‌آمیزد، سرمایه را از مصرف زودگذر می‌رهاند و آن را در مسیر خدمت به علم، عدالت و کرامت انسانی جاودانه می‌کند.
وی افزود: اگر تاریخ را بنگریم، بسیاری از مدارس، کتابخانه‌ها، بیمارستان‌ها و کاروانسراها، سرمایه‌های مادی و معنوی را موتور محرک پیشرفت جامعه اسلامی نامیده‌اند. ای واقفان و خیرین بزرگوار؛ شما با انتخاب این مسیر در شمار مصلحان اجتماعی قرار گرفته‌اید. هر مدرسه‌ای که با همت شما چراغ دانشی افروخت، هر درمانگاهی که از تلاش شما جان گرفت، هر خدمتی که در سایه نیت شما جاری شد، نامتان را در کتاب تاریخ ماندگار ساخت.
عادل بیان کرد: امروز، در هفته وقف نه تنها سپاسگزار کرامت شما هستیم، بلکه یادآور می‌شویم که این سنت الهی، راهی است برای ساختن آینده‌ای روشن‌تر، جامعه‌ای توانمندتر و تمدنی بالنده‌تر.
وی گفت: در این روز‌های پایانی هفته، اتفاقات ویژه‌ای در سطح کشور رخ داده است. در همین هفته، تعداد قابل توجهی وقف‌های جدید در موضوعات مختلف توسط واقفان و خیرین انجام گرفته و بیش از هزار برنامه، عمدتاً افتتاح پروژه‌ها و طرح‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، در سراسر کشور به ثمر رسیده است. در کنار این برنامه‌ها، همایش یاوران وقف امسال با عنوان تجلیل از نام‌آوران علم و وقف برگزار شد که نشان می‌دهد سیاست‌گذاری‌ها و جهت‌دهی‌ها، خیرین را به عرصه‌هایی هدایت می‌کند که بیشترین نیاز در جامعه برای آن وجود دارد.
عادل بیان کرد: همچنین افتتاحیه پنجمین نمایشگاه دستاورد‌های وقف در حضور مسئولان و مدعوین برگزار شد و تا روز جمعه ادامه خواهد داشت. در این نمایشگاه، حدود ۴۷ غرفه از شرکت‌های دانش‌بنیان، فعالیت‌های حقوقی، اجرایی، قرآنی، خیریه و اقتصادی حضور دارند و محصولات و دستاورد‌های آن‌ها در خدمت جامعه ارائه می‌شود. این فعالیت‌ها امید و انگیزه ما را برای ادامه مسیر وقف افزایش می‌دهد و ظرفیت‌های عظیم این حوزه را بیش از پیش آشکار می‌کند.
وی اظهار کرد: برنامه‌های امروز و نمایشگاه وقف تقدیم به پیشگاه همه شهدا به ویژه شهدای اخیر و شهید بزرگوار تهرانچی است و اجر و ثواب این اقدامات به ایشان و تمامی واقفان و خیرین نیکوکار تعلق دارد.
یادآور می‌شود، در پایان برگزاری این مراسم، ضمن تجلیل از نام‌آوران حوزه علم و وقف با حضور مسئولان سازمان اوقاف و امور خیریه از مجموعه کتاب‌های حوزه وقف و طرح ویژه شرکت درمان‌گستر رناپ رونمایی شد.
انتهای پیام
