رجاء؛ حلقه مفقوده سیاست دینی
معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم گفت: خیلی از کشورهای اسلامی و مدعیان اسلام و مسلمانی حتی حاضر نیستند که پیامبر(ص) را اسوه قرار دهند؛ زیرا در مواجهه با ظالمان و مستکبرای چون اسرائیل و آمریکا هیچ اقدامی نمی‌کنند.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین نجف لکزایی؛ معاون پژوهش دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 29 شهریورماه در نشست علمی«دوراهی‌های حکمرانی در قرآن» با اشاره به آیه 104 نساء «وَلَا تَهِنُوا فِي ابْتِغَاءِ الْقَوْمِ ۖ إِنْ تَكُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ يَأْلَمُونَ كَمَا تَأْلَمُونَ ۖ وَتَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ مَا لَا يَرْجُونَ ۗ وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا» گفت: آیه فرموده است که در تعقیب مشرکان دچار سستی و سختی نشوید؛ زیرا اگر شما مجروح و کشته دادید و گرفتار مشقت و زحمت شدید آن‌ها هم همین گونه هستند ولی شما با آنان یک فرقی دارید که نصیب آنان نشده است. شما نسبت به خداوند امیدهایی دارید که همان نصرت، لطف، رحمت، عفو، قدرت و توجه الهی است که آن‌ها ندارند. آنان امیدی به غیب برای کمک خداوند ندارند؛ بنابراین یک لشکر و سپاه مؤمن در جنگ با مشرکین و کفار از مزیتی برخوردار است که امید به رحمت خدا در دنیا و بهشت و رضوان الهی در آخرت است.
لکزایی، با بیان اینکه در آیه 106سوره توبه «وَآخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَإِمَّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ» هم به گروه مرجون اشاره کرده است، افزود: مرجون در این آیه دو نوع تفسیر شده است؛ یکی کسانی که امور را به تاخیر می‌اندازند و همه چیز را حواله به آخرت می‌دهند و می‌گویند ما نمی‌توانیم بین ملت‌ها داوری کنیم، مانند کسانی که در قبال جنایات اسرائیل به غزه واکنشی ندارند و می‌گویند خدا می‌داند چه کسی حق است؛ بنی‌امیه مروج این تفکر در طول تاریخ سلطه بر مسلمین بودند و تفسیر دوم هم کسانی هستند که امید به رحمت و لطف الهی دارند.
وی بیان کرد: آیه هفتم سوره مبارکه یونس هم فرموده است: «إِنَّ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا وَرَضُوا بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاطْمَأَنُّوا بِهَا وَالَّذِينَ هُمْ عَنْ آيَاتِنَا غَافِلُونَ»؛ در این آیه اوصاف غیرمؤمنان مانند مشرکین را بیان کرده است و می‌فرماید؛ این افراد هیچ امیدی به لقای خدا ندارد و می‌گویند هر چه هست همین زندگی دنیاست و به آن اطمینان و اعتقاد راسخ هم دارند و از آیات پروردگار غافل هستند. اینجا رجا به معنای امید به کار رفته است.
استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه در آیه 11 سوره یونس «وَلَوْ يُعَجِّلُ اللَّهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجَالَهُمْ بِالْخَيْرِ لَقُضِيَ إِلَيْهِمْ أَجَلُهُمْ ۖ فَنَذَرُ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ» هم مجددا تعبیر لایرجون لقاءنا به کار رفته است؛ خدا فرموده است ما کسانی را که امیدی به لقای ما ندارند در گمراهی و طغیانشان رها می‌کنیم. در آیه دیگری در همین سوره هم فرموده است: «قَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَيْرِ هَٰذَا أَوْ بَدِّلْهُ ۚ قُلْ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أُبَدِّلَهُ مِنْ تِلْقَاءِ نَفْسِي». وقتی پیامبر(ص) وحی را خطاب به عموم مردم از جمله مشرکین تلاوت فرمودند دارد که کسانی که به لقای ما امید نداشتند از برخی آیات خوششان نمی‌آمد؛ لذا به پیامبر می‌گفتند نمی‌شود قرآن دیگری برای ما بیاورید؟ اکنون نیز هم وقتی قصد داریم نظرات قرآن را در برخی مراکز علمی بیان کنیم می‌گویند؛ چرا از قرآن سخن می‌گویید به خصوص این موضوع در اسلامی‌سازی علوم وجود دارد.
رویکرد مخالفان قرآنی کردن علوم انسانی
لکزایی تأکید کرد: این افراد یا با قرآن به صورت کلی مخالفند و یا با برخی آیات مشکل دارند. حتی مشرکین هم با برخی آیات قرآن مشکلی نداشتند؛ امروز هم برخی با حکمرانی قرآنی مشکل دارند و زیر بار قرآن نمی‌روند یا اهل التقاط و گزینش هستند.
استاد حوزه، با بیان اینکه خداوند فرموده است که به این افراد بگو من نمی‌توانم از ناحیه خودم آیات را تغییر دهم، زیرا من فقط چیزی را که به من وحی می‌شود بیان می‌کنم، ادامه داد: در آیه 57 اسراء فرموده است: «أُولَٰئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَىٰ رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُ ۚ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًا»؛ این آیه هم فرموده است کسانی که به لقای ما امید دارند از آخرت می‌ترسند. آیه بعدی هم 110 سوره کهف است: «قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا». این آیه هم فرموده است که فرق من با شما در این است که به من وحی می‌شود و کسانی که به لقای خدا امید دارند باید عمل صالح انجام دهند و هیچ شریکی برای خدا نیاورند. توحید عبادی هم داشته باشند.
امید به خدا بدون عمل بی‌ثمر است
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) با تأکید بر اینکه این امید به خدا نباید بی‌مایه و بدون عمل باشد، اظهار کرد: آیه فرموده است اگر کسی امید به لقای خدا و رحمت و لطف او دارد باید عمل صالح انجام دهد و شرک نورزد. متأسفانه گاهی ممکن است کسی اهل منبر و سخنرانی باشد ولی سخن از جهنم و عذاب الهی نگوید و صرفا بر کریم بودن خدا تأکید دارد و اینکه خدا قصد ندارد کسی جهنم برود؛ بله خدا کریم است ولی اینکه برخی بدون دلیل به بهشت بروند با عدل و حکمت الهی ناسازگار است.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: در آیه21 فرقان هم باز به این بحث اشاره دارد؛ «وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْمَلَائِكَةُ أَوْ نَرَىٰ رَبَّنَا ۗ لَقَدِ اسْتَكْبَرُوا فِي أَنْفُسِهِمْ وَعَتَوْا عُتُوًّا كَبِيرًا». در همه این آیات تأکید دارد که امیدواران به لقا و ملاقات خدا اهل عمل صالح هستند ولی گروه دیگری از کنشگران حکمرانی و مدیریت فرهنگی و اقتصادی و سیاسی و ... امیدی ندارند؛ لذا دائما بهانه می‌آورند از جمله در مورد پیامبر(ص) می‌گفتند چطور است که وحی بر تو نازل می‌شود ولی بر ما نازل نمی‌شود و این افراد به نظر قرآن دچار استکبار شده‌اند و در برابر خدا سرکشی بزرگ و کبیری می‌کنند.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه در آیه چهلم سوره فرقان هم باز به این بحث می‌پردازد، افزود: در آیه پنجم و 36 عنکبوت، هم بحث می‌کند و در داستان حضرت شعیب(ع) فرموده است «وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ». در آیه اسوه حسنه در سوره احزاب هم می‌فرماید که رسول خدا تحقیقا برای شما مردم اسوه حسنه است و البته برای کسانی که به خدا و روز قیامت امید دارند.
کشورهای مدعی مسلمانی
لکزایی تصریح کرد: خیلی از مدعیان اسلام و مسلمانی حتی حاضر نیستند که پیامبر(ص) را اسوه قرار دهند؛ لذا پیامبر با یهودیان بنی مصطلق ... جنگیدند و امروز هم بسیاری از کشورهای اسلامی در اجلاسیه قطر دور هم جمع می‌شوند ولی در مواجهه با ظالمان و مستکبران هیچ اقدامی نمی‌کنند زیرا فقط ادعای مسلیمانی و تبعیت از پیامبر(ص) را دارند.
لکزایی به آیه «إِنَّ الَّذِينَ يَتْلُونَ كِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِيَةً يَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ» گفت: براساس این آیه کسانی به تجارت بدون زیان و پرسود امید دارند که اولا کتاب خدا را تلاوت می‌کنند؛ تلاوت با قرائت تفاوت زیادی دارد؛ قرآن هم فرموده است که هر مقدار که می‌توانید قرآن بخوانید تا با آن مانوس باشید و تلاوت یعنی قرائت توام با عمل. کسانی که قرآن را تلاوت کرده و اقامه نماز می‌کنند ولو در جمع خانه و اداره و محیطی که در آن مسئولیت دارند این‌ها تجارت پرسودی دارند.
وی تاکید کرد: البته مهم بردن کارهای خوب به قیامت است زیرا انسان کارهای خوب زیادی ممکن است بکند ولی گاهی همه را ضایع می‌کند لذا مطرح است که فرشتگان در هنگام مرگ فرد می‌گویند چه چیزی آورده است و مردم زنده می‌گویند چه چیزی باقی گذاشته است.
استاد دانشگاه باقرالعلوم با اشاره به آیه: «وَهَٰذَا كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ» اشاره و اظهار کرد: آیه فرموده است اگر می‌خواهید مشمول رحمت خدا شوید از قرآن تبعیت کنید و تقوا داشته باشید و یا در آیه «وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ». در هنگام خواندن قرآن، سکوت کنید؛ که باز دو معنا دارد؛ یکی همین سکوتی که عمدتا به ذهن متبادر می‌شود ولی معنای بالاتر آن است که در برابر نظر خدا سکوت کنید و گوش دهید و تبعیت کنید نه اینکه با بهانه عمل نکنید و نظر خودتان را ترجیح ندهید.
لکزایی، با بیان اینکه ما اگر بخواهیم بدانیم حکمرانی جهانی، سیاسی و فرهنگی و اقتصادی ما چگونه باید باشد باید در برابر سخن قرآن زانو بزنیم، ادامه داد: کسی که به قرآن گوش می‌دهد و عمل می‌کند امید به رحمت الهی دارد؛ بنابراین اگر دیدیم که زندگی شخصی و خانوادگی و اجتماعی ما به سامان نیست باید ببینیم که آیا به حرف قرآن عمل می‌کنیم؟ آیا زکات و خمس می‌دهیم؟ آیا گوش به فرمان رهبر الهی هستیم؟ در آیه دهم سوره حجرات هم فرموده است که مؤمنین با هم برادرند پس بین آنان اصلاح کنید و آشتی برقرار کنید و تقوا هم داشته باشید تا مورد رحمت خدا قرار بگیرید. بنابراین اگر امید به رحمت الهی داریم باید انسجام و اخوت و برادری خود را حفظ کنیم.
انتهای پیام
