اهمیت رصد بانک‌های ناتراز و جلوگیری از تکرار فاجعه بانک آینده
حجت‌الاسلام والمسلمین ابوترابی‌فرد در خطبه دوم نماز جمعه تهران با تأکید بر رصد بانک‌های ناتراز و اعمال نظارت دقیق برای جلوگیری از تکرار رویداد تلخ و پرآسیب بانک آینده، گفت: اگر فرایند گزیر و فیصله و ادغام بانک آینده در بانک ملی با سیاست هوشمندانه و تقویت نظارت بانکی همراه شود می‌تواند به نقطه آغازی برای اصلاح جدی شبکه بانکی کشور و الگوی موفقی برای خروج بانک‌های ناتراز بینجامد.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدحسن ابوترابی‌فرد، خطیب نماز جمعه تهران در خطبه اول نماز جمعه 16 آبان ماه، با توصیه خویشتن و نمازگزاران به رعایت تقوای الهی، گفت: برای رسیدن به مدارج عالی تقوا و آراستگی به کمالات انسانی، خدای متعال سه گوهر گرانبها را در اختیار بشر و جامعه انسانی قرار داده است. اگر این سه گوهر را بشناسیم، نسبت به این سه مشعل پر فروغ معرفت پیدا کنیم و در پرتوی انوار آن حرکت کنیم، بدون تردید عالی ترین مدارج کمال و سعادت برای انسان و جامعه بشری رقم زده خواهد شد.
وی افزود: نخستین گوهر گرانبها که انسان در سایه آراستگی به آن نورانیت به کمال دست پیدا می‌کند، مشعل پر فروغ عقل است. این نعمت گرانبها وجه تمایز انسان از سایر پدیده‌هاست. در کنار برخورداری از نفسی که در قرآن کریم در کنار مشعل پرفروغ عقل و این ستاره پرفروغی که مسیر سعادت را می‌نمایاند، نفس انسانی به گونه‌ای آفریده شده است که گرایشات و تمایلات حیوانی دارد. همانطور که در قرآن می‌خوانیم «وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا، فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا».
حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد ادامه داد: انسان می‌تواند در سایه مشعل پرفروغ عقل حرکت کند. چراکه حرکت عقلانی، حیات انسانی است. رسالت انبیای الهی ان است که راه را برای حرکت انسان به سمت حیات عقلانی هموار کنند و این گوهر پرفروغ را در اختیار بشر قرار دهند تا آراسته به این نورانیت سعادتبخش شود.
امام جمعه موقت تهران گفت: در کنار گوهر گرانبهای عقل، خدای متعال گوهر دوم، کتب آسمانی را وسیله تعالی و سعادت بشر قرار داده است. به تعبیر حضرت علی (ع) «جامعه اسلامی، شما پرچم برافراشته شده، به نام قرآن دارید. این کتاب آسمانی را بدست بگیرید و در پرتوی انوار پرفروغ آن حرکت کند». ثمر آراستگی انسان به عقل حضور در مدرسه وحی است. این انسان عاقل است که پیامبر خدا را می‌شناسد. این انسان خردمند است که کتب آسمانی را در دست می‌گیرد و قرآن را به عنوان خورشید پرفروغ هدایت و سعادت نقشه راه حیات خود قرار می‌دهد.
وی اظهار کرد: نعمت و گوهر سومی که خداوند به جامعه بشری عنایت کرده است شخصیت‌هایی هستند که تجسم عینی کتاب خدا هستند، یعنی قرآن مجسم هستند. همسر پیامبر اعظم (ص) در پاسخ به این سؤال که اخلاق پیامبر (ص) چگونه بود، پاسخ زیبا، کامل و در عین حال کوتاهی را بیان کرد: «کان خلقه قرآن».
امام جمعه موقت تهران افزود: پیامبر تجسم قرآن کریم بود لذا قرآن بود که مسیر حرکت بشر را تبیین می‌کرد. در قرآن آمده است «یَـٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ أَطِیعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِیعُواْ ٱلرَّسُولَ» اطاعت از پیامبر، اطاعت از خداست و علی (ع) نفس پیامبر (ص) است و فاطمه (س) صدیقه است. روایت «فاطمه زهرا (س) مادر رسول الله (ص) است» قله کمال حضرت فاطمه (س) را مطرح می‌کند و انسان از فهم آن عاجز است. پیامبر اکرم (ص) این تجلیل را از این بانوی فرزانه می‌کند.
حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد گفت: در روایات متعددی از طریق شیعه و اهل‌سنت آمده است که «فاطمه زهرا (س) سیده نساء اهل بهشت است». این یکی از بالاترین نعمات الهی برای انسان است که در کنار قرآن، قرآن ناطق را برای هدایت بشر و تربیت انسان‌ها و حضور در مدرسه آنها معرفی نموده است؛ یعنی ای جامعه بشری به حضرت صدیقه کبری (س) به سیده نساء عالم، سیده نساء اهل بهشت، حسن و حسین (ع) اقتدا کنید و در این مدرسه حضور پیدا کنید. سید جوانان اهل بهشت، حضرت حسن و حسین (ع) هستند و فرمودند حضرت علی (ع) را به عنوان ولی برگزینید.
وی ادامه داد: در روایات فریقین آمده است قرآن مجسم علی بن ابیطالب (ع) است. حق بر مدار علی (ع) حرکت می‌کند همانطور که علی (ع) بر مدار حق است و ایشان تجسم حق است. این نعمت بزرگ برای آن است که ما در مدرسه قرآن ناطق حاضر شویم؛ قرآنی که با ما سخن می‌گوید و با ما زندگی می‌کند و راه بهتر زیستن را به ما می‌آموزد.
امام جمعه موقت تهران گفت: جامعه زنان و مردان باید این بانوی بزرگ را در همه ویژگی‌ها و کمالات در عبودیت و بندگی خداوندمتعال، الگو قرار دهند. ایشان به اندازه‌ای بر پا‌های مبارک برای عبودیت در محضر حق می‌ایستاد که آثار درد در پا‌های مبارکشان نمایان می‌شد.
حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد اظهار کرد: ایشان مدیر خانه بود. خانه‌ای که خداوند اذن داده است و این خانه به اذن خداوند به آسمان اوج گرفته است. ایشان این خانه را ساخت و این فرزندان را تربیت کرد. ایشان همسر و مادر استثنایی بود. ایشان نماد عبودیت، وفاداری، شجاعات، تقوا و عالی‌ترین و کامل‌ترین پوشش بودند. در مسجد پیامبر (ص) با آن عظمت حضور یافتند، پرده‌ای آویختند و با شخص حاکم آنچنان با صراحت سخن گفتند. این مدرسه، مدرسه‌ای است که جامعه‌ای تربیت می‌کند که به حق وفادار است و در مقابل استکبار ایستاده است و می‌بینید حزب‌الله و دلیرمردان یمن و دلیرمردان کشورمان در جنگ تحمیلی هشت ساله و ۱۲ روزه چگونه ایستادند.
وی در پایان خطبه اول نماز جمعه این هفته تهران تصریح کرد: آنها با اینگونه وظیفه‌شناسی قدرت‌های شیطانی را مورد تهاجم قرار دادند و جهان اسلام را به جامعه پویا، پرتلاش و مقتدر تبدیل کردند. این ثمره مدرسه قرآن، اهل‌بیت (ع)، عاشورا و فاطمه زهرا (س) است.
بنابراین گزارش، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوترابی‌فرد در خطبه دوم نماز جمعه این هفته تهران، ضمن توصیه خویشتن و نمازگزاران به تقوای الهی، ضمن گرامیداشت یاد دانشمند عالی قدر و بلندآوازه، پدر صنعت موشکی ایران، سردار طهرانی مقدم و فرمانده هوافضای سپاه انقلاب اسلامی، شهید سردار حاجی زاده و همرزمان شجاع و مردان دلیری که برای ملت ایران و اسلام و محور مقاومت و غزه مقاوم، قدرت آفریدند، گفت: اینان مسیر عزت و اقتدار ملت ایران راهموار کردند. امیدوارم، این ستاره‌های پرفروغ که در مدرسه عاشورا، پیامبر اعظم (س) و اهل بیت (ع) تربیت شدند، همیشه الهام بخش امت اسلام باشند.
وی اظهار کرد: با توجه به انحلال دیرهنگام بانک آینده و نقش محوری نظام بانکی سالم، شفاف، کارا در رشد اقتصادی و پیشرفت کشور، در این حوزه در حوصله وقت نکاتی را بیان می‌کنم.
حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد با بیان اینکه ناترازی یعنی کمتر بودن ارزش دارایی از بدهی، افزود: اگر دارایی انسان از بدهی او کمتر بود این اقتصاد تراز است. بانک آینده، بانکی است که بدهی او بیشتر از دارایی اوست. ناترازی در شبکه بانکی را می‌توان یکی از مهمترین عوامل فقدان ثبات در اقتصاد کلان معرفی کرد. اگر شبکه بانکی، ناتراز بود این اقتصاد از ثبات و پایداری برخوردار نیست؛ لذا ساماندهی و یا حذف چند بانک شدیدا ناسالم، می‌تواند مانع رقابت ناسالم در بازار پول شده و اثر جانبی مؤثری بر اصلاح شبکه بانکی داشته باشد.
وی تصریح کرد: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در تاریخ چهارم مهر ۱۴۰۲، حدود دو سال قبل با پایش وضعیت ثبات بانک آینده شرایط بسیار نامطلوب این بانک را گزارش داده و می‌نویسد «شاخص و نماگر‌های بانک آینده مانند اضافه برداشت ۸۰ هزار میلیارد تومانی تا انتهای خرداد ۱۴۰۲، سهم بالای مطالبات مشکوک الوصول (مطالباتی که وصول نمی‌شود و سرمایه منجمد شده است)، نسبت کفایت سرمایه منفی ۱۴۰ درصدی در سال ۱۴۰۱ نشان دهنده ساختار معیوب درآمد هزینه‌ای و ناترازی دارایی بانک آینده است». در ادامه این گزارش می‌نویسد «اقدام‌هایی همانند تجدید ارزیابی، بهبودی ایجاد نخواهد کرد. روند نزولی و بحرانی این بانک در شاخص‌های مختلف نشان می‌دهد مرور زمان هزینه‌های حل و فصل ناترازی این بانک را افزایش می‌دهد» و بعد در بخش دیگر این گزارش توصیه «به اقدام فوری قضایی و انتظامی با هدف توقف روند بی انضباطی بانک آینده» می کند.
خطیب جمعه تهران با تأکید بر اینکه به دلیل موانعی از جمله خلأهای قانونی امکان برخورد سریع با این بانک وجود نداشت که خوشبختانه با تصویب قانون جدید بانک مرکزی، ابزار‌های اجرایی لازم برای برخورد با بانک‌های ناتراز در اختیار بانک مرکزی قرار گرفت، اظهار کرد: طبق اعلام رئیس کل بانک مرکزی، ۴۲ درصد از ناترازی کل نظام بانکی کشور و ۴۲ درصد اضافه برداشت از بانک مرکزی مربوط به بانک آینده است. این خیلی مهم است و واقعا جای نگرانی دارد؛ با خودم فکر می‌کردم آیا تحریم در شکل گیری این تخلف بزرگ تأثیری داشت؟! یا تحریم باید اراده ما را برای دفاع از سرمایه ملت ایران جدی‌تر می‌کرد؟!
امام جمعه موقت تهران تصریح کرد: این بانک در سال‌های اخیر به دلیل انباشت بالای زیان، بدهی گسترده و اضافه برداشت بی سابقه از بانک مرکزی به کانون ناترازی در شبکه بانکی تبدیل شده بود. به دلیل پرداخت سود‌های غیرمنطقی به سپرده‌ها و تسهیلات کلان به شرکت‌های درون گروهی و اشخاص وابسته به بانک، سپرده گذاری پررسیک و غیر مولد و بی توجهی به نسبت کفایت سرمایه و عدم همکاری با برنامه‌های اصلاحی بانک مرکزی در فرایند فیصله و ادغام در بانک ملی قرار گرفت.
حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد ضمن تشکر از سران قوا و به ویژه ریاست قوه قضائیه، نمایندگان دغدغه‌مند که با تذکر به مسئولان زیربط امکان اجرای این فرایند توسط بانک مرکزی فراهم کردند، گفت: تجربه جهانی حکایت از آن دارد که مهار تورم و فراهم آوردن زمینه رشد اقتصادی بالا و پایدار با شبکه بانکی ناتراز غیر ممکن است. اولین گام از مهمترین اقدامات اصلاح نظام بانکی، شبکه بانکی کشور است. این واقعیت ضرورت اصلاح را نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه حمایت از بخش خصوصی مولد و کارا در گرو فعالیت سالم شبکه بانکی است، ادامه داد: منابع به سمت تولید آن هم تولید با بالاترین ارزش افزوده هدایت شوند نه اینکه ثروت ملت ایران به حوزه‌هایی هدایت شود که متأسفانه زیان‌هایی برای اقتصاد و چالش‌هایی را برای شبکه بانکی خلق کند.
امام جمعه موقت تهران با تأکید بر توجه به سیاست‌های مالی، ناترازی بودجه و کسری بودجه، گفت: اطلاع دارم امروز مدیران سازمان برنامه و بودجه و رئیس جمهور مصمم هستند که برای اصلاح بودجه در راستای پاسخ به رهنمود و مطالبه جدی مقام معظم رهبری گام بردارند با وجود اینکه کار سختی است. دولت، مجلس، دستگاه‌های قضایی و تمام نهاد‌ها باید تلاش کنند.
حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد به ذکر بیان یکی از معاونان سازمان برنامه و بودجه طی دیداری که با وی داشت اشاره کرد و افزود: ایشان اخیرا برای من بیان می‌کند که تنها مدیری که با او جلسه گذاردم، گزارش دادم و تبیین کردم و بعد از توضیح من فرمود من در این حوزه کمال همکاری می‌کنم، رئیس فعلی دانشگاه تهران بود. امروز ضرورت مدیریت هزینه‌ها وجود دارد. هر چه می‌توانیم باید مانع افزایش هزینه‌های غیر ضروری شویم. امروز مسئله اساسی ارتقای بهره وری از منابع است. چرا مدیران کشور همراهی نمی‌کنند؟! مدیران محترم، خدا شاهد است که امروز مطالبه شهدای جنگ ۱۲ روزه این است که بهره وری را افزایش دهید نه بودجه خود را؟! هر چه می‌توانید از منابعی که در اختیار دارید بهتر استفاده کنید. مصرف از بیت‌المال را کاهش دهید و امکان خلق ثروت را فراهم کنید.
وی با تأکید بر اینکه ناترازی بودجه یکی از مسائل اساسی و مشکل نظام بانکی ماست، گفت: کسری بودجه را از شبکه بانکی تأمین می‌کنند، از ذخایر بانک مرکزی تامین می‌کنند و این یعنی رشد تورم. دست اندازی مستمر دستگاه‌های اجرایی به منابع بانک‌ها و بانک مرکزی، بی انضباطی پولی را نهادینه می‌کند و این شبکه بانکی ما را ناکارآمد می‌کند.
امام جمعه افزود: به نظر می‌رسد سیاست گذاری صحیح پولی، فراهم آوردن زمینه‌های امن سیاست پولی، نظارت کارامد بر عملیات شبکه پولی بانکی و کاهش سلطه دولت متوقف بر اصلاح‌های نهادی بانک مرکزی در دو حوزه سیاست پولی و نظارت بانکی و رعایت اصول شفافیت در سیاست گذاری است و این مهم یعنی تحول در بانک مرکزی کشور که مرهون استقلال بانک مرکزی است. بانک مرکزی باید از استقلال برخوردار باشد. او باید برای حفظ ارزش پول ملی، هدف‌گذاری کند اما اگر استقلال نداشت نمی‌تواند هدف‌گذاری کند. بانک مرکزی باید برنامه ریزی کند و برنامه خود را شفاف اعلام کند. او باید پاسخگو باشد و اگر استقلال نداشته باشد، پاسخگو نیست.
حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد گفت: استقلال بانک مرکزی، امکان اصلاح نهادهای سیاسی و سیاستی و سیاست گذاری بر اقتصاد را فراهم می‌آرود. تبیین رسالت محوری بانک مرکزی در حفظ ارزش پول ملی و توضیح دقیق اولویت‌ها وشفافیت عملیاتی و نهایتا پاسخگویی بانک مرکزی در قبال تصمیمات و عملکرد‌های آن، رویکرد دیگر جایگاه ویژه بانک مرکزی در استقلال بانک مرکزی است.
وی تأکید کرد: این مهم باید محقق شود؛ در گام اول دست اندازی منابع بانکی به بانک مرکزی به سرعت متوقف شود چراکه شبکه بانکی از منابع بانک مرکزی بی قاعده استفاده می‌کند، آنچه در بانک آینده رخ داد بسیار تاسف بار است. باید در قدم اول دست اندازی شبکه بانکی به بانک مرکزی متوقف شود و گام دوم، برنامه ریزی درست جهت کاهش و قطع دست اندازی دولت به منابع بانک مرکزی است. این در سایه اصلاح نظام بودجه ریزی، بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد‌های مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی و افزایش پایه‌های مالیاتی بدست می‌آید.
حجت‌الاسلام در پایان خطبه دوم نماز جمعه امروز تهران بر ضرورت و اهمیت رصد بانک‌های ناتراز و اعمال نظارت دقیق برای جلوگیری از تکرار رویداد تلخ و پر آسیب بانک آینده، گفت: از نگاه ناظران اگر فرایند گزیر و فیصله و ادغام بانک آینده در بانک ملی با سیاست هوشمندانه و تقویت نظارت بانکی همراه شود می‌تواند به نقطه آغازی برای اصلاح جدی شبکه بانکی کشور و الگوی موفقی برای خروج بانک‌های ناتراز بینجامد.
انتهای پیام
