به گزارش ایکنا، نشست علمی «نسبت ایمان و دلبستگی ایمن در ادبیات کودک و نوجوان» از سلسله نشستهای همایش ملی «کودک، عرفان و سلامت معنوی»، شامگاه ۱۹ آبانماه در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
در آغاز این نشست، حجتالاسلام والمسلمین علی فضلی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه، با اشاره به برگزاری همایش ملی «کودک، عرفان و سلامت معنوی» گفت: این همایش با محورهای متنوع به بررسی موضوع «سلامت معنوی کودکان» میپردازد و علاقهمندان میتوانند برای اطلاعات بیشتر به نشانی https://iict.ac.ir/erfanandchild/ مراجعه کنند.
وی با بیان اینکه مقصود از «کودک» در این طرح، گروه سنی ۳ تا ۱۴ سال است، افزود: هدف ما عارفکردن کودکان نیست؛ بلکه حفظ و شکوفایی فطرت پاک آنان و تقویت هوش معنویشان است.
در ادامه، غلامرضا حیدری ابهری، نویسنده حوزه کودک و نوجوان، به بیان دیدگاههای خود درباره «نسبت ایمان و دلبستگی ایمن» پرداخت و گفت: آنچه اهمیت دارد، نه فقط چگونگی تبیین توحید، بلکه چرایی آن برای کودکان است؛ باید بدانیم چرا پرداختن به این موضوع حیاتی است.
او در ادامه با اشاره به سه «چرایی» بنیادین در تربیت دینی گفت: نخست، بر پایه دیدگاه علامه طباطبایی ذیل آیه «إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّا إِلَیهِ رَاجِعُونَ» سه نوع تربیت وجود دارد؛ تربیت بر اساس منافع دنیوی، منافع اخروی و تربیت بر پایه توحید.
دوم، بر اساس نظر آیتالله مجتبی تهرانی در کتاب «حیا»، تربیت بر مبنای حیا است و والاترین نوع آن، حیای از خداوند است؛ سازوکار پیدایش حیا نیز با سازوکار پیدایش ایمان در پیوند است. سوم، نظریه «دلبستگی ایمن» از روانشناسی غربی که بر پیوند عاطفی مادر و کودک تأکید دارد. بر اساس این نظریه، رابطه عاطفی سالم با مادر موجب شکلگیری دلبستگی ایمن، تقویت اراده و رشد اجتماعی و شناختی کودک میشود.
حیدری ابهری با اشاره به تأیید این نظریه در متون دینی گفت: روایات متعددی ما را به همنشینی و همزبانی با کودک فرا میخوانند. حضرت علی(ع) با کودکان بازی میکردند تا احساس تنهایی نکنند. همچنین در احادیث، مهربانی با کودک، خنداندن و شاد کردن او، وفای به وعده، و حتی شیردادن مادر، عبادتی ارزشمند شمرده شده است.
وی افزود: «کودک، والدین خود را مصداق «رازق» میداند؛ بنابراین خلف وعده، تصویر او از خدا را خدشهدار میکند. قرآن نیز در سوره اسراء میفرماید: «وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا» که ناظر به احترام به کسانی است که نقش واسطه لطف الهی را برای انسان ایفا میکنند.
او با تأکید بر احترام، عدالت، پرهیز از خشم و رفتار خشن با کودکان گفت: پیامبر اکرم(ص) نهتنها به کودکان سلام میدادند، بلکه در نماز خویش نیز بهخاطر گریه کودک، نماز را کوتاهتر میخواندند. این سیره الهی، موجب تقویت حس ارتباط و پاسخگویی الهی در ذهن کودک میشود.
در پایان، حیدری ابهری خاطرنشان کرد: کودک در ابتدا والدین خود را خدای خویش میپندارد، اما با رشد فکری در مییابد که آنان نیز به خداوند پناه میبرند و بدینگونه دلبستگی او به خداوند شکل میگیرد. بنابراین، آموزش دینی باید متناسب با مراحل رشد کودک تنظیم شود.در مقابل، در فضای سکولار که از خدا جداست، دلبستگی ایمن پایدار نمیماند و در مواجهه با بحرانها دچار فروپاشی میشود.