حرکت به‌سوی اجتهاد پویا؛ تشریح برنامه پنج‌ساله تحلیل مکتب فقهی امام خمینی(ره)
در آستانه برگزاری همایش ملی «مکتب اجتهادی امام خمینی(ره)» در دهه فجر ۱۴۰۵، مسئولان مؤسسه آموزش عالی حوزوی ائمه اطهار(ع) از اجرای طرحی پنج‌ساله برای بازخوانی منسجم مبانی، روش‌ها و نوآوری‌های فقهی امام(ره) خبر دادند؛ طرحی که به گفته برگزارکنندگان، با ده‌ها نشست و پیش‌همایش علمی آغاز شده و قرار است مسیر اجتهاد معاصر را با رویکردی نظام‌مند و روزآمد بازتعریف کند.
به گزارش ایکنا، به نقل از روابط عمومی مجتمع فقهی ائمه اطهار(ع) حجت‌الاسلام والمسلمین محسن افضل‌آبادی؛ مدیر مؤسسه آموزش عالی حوزوی ائمه اطهار(ع) و حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالفضل ناجی فروتن؛ دبیر اجرایی همایش، توضیحاتی پیرامون این همایش ارائه کردند.افضل‌آبادی با اشاره به ضرورت بازخوانی مبانی فقهی و اصولی حضرت امام(ره)، از تدوین و اجرای طرحی پنج‌ساله با هدف تحلیل نظام‌مند مکتب اجتهادی ایشان در مؤسسه آموزش عالی حوزوی ائمه اطهار(ع) مشهد خبر داد.
وی با تبیین ضرورت‌های علمی و راهبردی برگزاری این همایش اظهار کرد: با توجه به اینکه دیدگاه‌های اجتهادی امام راحل و آرای شاخص ایشان در عرصه فقه و اصول، متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است و با عنایت به دغدغه آیت‌الله فاضل لنکرانی مبنی بر محوریت اندیشه‌های اجتهادی امام، مؤسسه آموزش عالی حوزوی ائمه اطهار(ع) در مشهد از سال ۱۴۰۱ طرحی با عنوان مکتب اجتهادی امام راحل را تدوین و در دستور کار خود قرار داده است.
وی افزود: ثمره این طرح تا کنون برگزاری یک مدرسۀ تابستانه، حدود پنجاه نشست علمی و دو پیش‌همایش بوده است. با توجه به روش اجتهادی حضرت امام در پیوند دادن فقه با عرصه‌های نظری و عملی، بر آن شدیم تا با نگاهی جامع و نظام‌مند، به استخراج مبانی و نوآوری‌های فقهی و روش اجتهادی ایشان در تولید نظریات فقهی و سیاسی بپردازیم.
افضل‌آبادی با اشاره به نقش شاگردان برجسته امام خمینی (ره) در تبیین مکتب اجتهادی امام گفت: این مسیر علمی مرهون تلاش‌های ارزشمند شاگردان مبرز امام از جمله مرحوم آیت‌الله‌العظمی فاضل لنکرانی(ره) است که متن درسی امام را دستمایه تدریس خود قرار داده و با نگارش اثر گران‌سنگ تفصیل‌الشریعه فی شرح تحریر الوسیله سهمی ماندگار در این عرصه داشتند.
وی با اشاره به ابعاد علمی و اجتماعی این طرح یادآوری کرد: برنامه مکتب اجتهادی امام راحل در قالب طرحی پنج‌ساله طراحی شده است تا با رویکردی نظام‌مند، ابعاد کلیدی و مغفول مکتب اجتهادی امام مورد واکاوی قرار گیرد. سال نخست این طرح به نظریه خطابات قانونی اختصاص یافته است و پرداختن به آن در گام آغازین، زمینه‌ساز تحلیل‌های عمیق‌تر در سال‌های آینده خواهد بود.
افضل‌آبادی ادامه داد: در سال‌های آینده، مباحثی همچون مصلحت، نظریه الإسلام هو الحکومة، روش‌شناسی مکتب اجتهادی امام و در نهایت تبیین جامع این مکتب دنبال خواهد شد. هدف نهایی این طرح، دستیابی به تحلیلی جامع از نظام فکری و اجتهادی امام خمینی(ره) است.
وی ادامه داد: بر این اساس، در هر مرحله سه رکن اصلی مکتب یعنی مبانی، روش‌ها و پیامدها مورد بررسی و تحلیل دقیق قرار می‌گیرد تا در پایان، تصویری روشن و ساختارمند از این مکتب فکری به‌دست آید.
وی با تأکید بر ضرورت تولید اندیشه‌های نو در پاسخ به نیازهای فکری روز جامعه گفت: در شرایط کنونی، بیش از هر زمان دیگری نیازمند تولید اندیشه عالمانه و روزآمد در حوزه‌های علمیه هستیم. برگزاری چنین همایش‌هایی می‌تواند نقشی مؤثری در تحقق «حوزه پیشرو و سرآمد» داشته باشد.
افضل‌آبادی در پایان درباره چشم‌اندازهای آتی این طرح تصریح کرد: «در ادامه مسیر، قطعاً به دنبال استخراج و تبیین اندیشه فقاهتی مقام معظم رهبری(حفظه‌الله) نیز خواهیم بود؛ با دو محور اساسی: ۱. نوآوری در مسائل فقهی و ارائه نظریات بدیع متناسب با نیازهای زمان؛ ۲. نوآوری در روش‌شناسی و زاویۀ نگاه به مسائل فقهی. اگر بتوانیم بر دیدگاه‌های اختصاصی و ابداعی حضرت امام و رهبر معظم انقلاب تمرکز کنیم، مسیر اجتهاد را می‌توانیم منضبط‌تر، پویا‌تر و کارآمدتر سازیم و مکتب فقهی و اصولی ایشان را به‌درستی به حوزه‌ها معرفی کنیم تا حوزه‌های علمیه در مسیری آگاهانه‌تر و روزآمدتر گام بردارند.
همچنین، حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالفضل فروتن با تشریح ابعاد اجرایی و ساختار برنامه، اعلام کرد: تاریخ برگزاری همایش، دهه فجر 1405 در مشهد خواهد بود و فراخوان ارسال مقالات از آذر در اختیار اساتید، محققان و طلاب فاضل قرار می‌گیرد.
دبیر اجرایی همایش اعلام کرد که محورهای اصلی فراخوان، شامل موضوعاتی همچون تحلیل نظریه خطابات و تقریرات مختلف از آن، نقدهای مطرح بر نظریه و پاسخ‌های آن، تبار و جایگاه‌شناسی نظریه خطابات در دانش اصول فقه است.
وی افزود: انتظار داریم اساتید و پژوهشگران حوزه‌های علمیه داخل و خارج کشور با مشارکت فعال خود به غنای علمی این همایش بیفزایند.
در پایان این نشست، از لوگوی رسمی، پوستر و پایگاه اطلاع‌رسانی همایش رونمایی شد. پایگاه رسمی همایش با آدرس https://iksi.markazfeqhi.com حاوی اطلاعات مربوط به اهداف، محورهای علمی، شرایط ارسال مقاله، زمان‌بندی برنامه‌ها و فرم ثبت‌نام است.
انتهای پیام مطالب مرتبط
