خوانشی نو از روحانیت شیعه؛ روایت طباطبایی از اندیشههای مرحوم خسروشاهی
کتاب «حبیب و طبیب حوزه» تازهترین اثر سیدهادی طباطبایی است که به واکاوی مواضع، نقدها و گفتوگوهای سیدهادی خسروشاهی درباره ساختار روحانیت، مرجعیت، جریانهای فکری حوزه و تحولات سیاسی–اجتماعی معاصر میپردازد؛ اثری که با استفاده از اسناد، گفتوگوها و گزارشهای کمتر دیدهشده، چهرهای جامع از نسبت خسروشاهی با حوزه ترسیم میکند.
به گزارش ایکنا، کتاب «حبیب و طبیب حوزه» با تمرکز بر اندیشهها و مواجهات سیدهادی خسروشاهی، یکی از چهرههای تأثیرگذار در تحلیل ساختار روحانیت شیعه، توسط نشر نگاه معاصر منتشر شده است.
این کتاب روایتی مستند و تحلیلی از حضور خسروشاهی در متن تحولات حوزوی، گفتوگو با جریانهای نوظهور، نقدهای او به ساختارهای سنتی و بررسی نسبت او با نوگرایی دینی ارائه میدهد.
طباطبایی با رویکردی پژوهشمحور، تلاش کرده لایههای کمتر دیده شده از این مواجهات را در قالب چهار فصل گردآوری کند و تصویری روشن از جایگاه خسروشاهی در تاریخ معاصر ایران بهدست دهد.
کتاب در چهار فصل تنظیم شده و از «حبیبانه» و «طبیبانه» بودن مواجهات خسروشاهی با حوزه سخن میگوید؛ دو سویهای که از نگاه نویسنده، هویت اصلی کنش فکری او را شکل داده است.
فصل نخست با موضوع «قدم در طریقت روحانیت» به سیر ورود خسروشاهی به حوزه، زمینه خانوادگی او، تجربه زیست روحانی، جایگاه مرجعیت، روابط حوزوی و نظام اجازات میپردازد. طباطبایی تلاش کرده از خلال این مباحث، ساختار سنتی «تهیه و تربیت» روحانی را بازسازی کند.
فصل دوم «نهاد روحانیت» را در بستر اجتماعی و تاریخی بررسی میکند. مباحثی چون نقدهای خسروشاهی به فضای حوزه، مسئله شهریه، سیاستورزی روحانیت، تفاوتهای حوزه قم و نجف، جریانهایی که مهمل شدند، نواندیشی حوزوی، بازخوانی مفاهیم اسلامی بر اساس اقتضائات زمان و فاصلهگیری از گفتمان عوامزده، محورهای اصلی این فصل را تشکیل میدهد. در این بخش، طباطبایی نشان میدهد خسروشاهی چگونه میان سنتگرایی و اصلاحطلبی مرزی دقیق ترسیم میکرد.
فصل سوم گستردهترین بخش کتاب است و به معرفی و تحلیل «نسبت خسروشاهی با شخصیتهای مؤثر حوزه و جریانهای فکری معاصر» اختصاص دارد؛ از امام خمینی(ره) و آیتالله شریعتمداری گرفته تا سیدمحسن صدر، سیدابوالقاسم کاشانی، نواب صفوی، سیدمحمود طالقانی، محمدتقی فلسفی، محمدحسین طباطبایی، شهید مرتضی مطهری، سید محمدباقر صدر، محمد مفتح، و نیز گروهها و جریانهایی مانند حزب خلق مسلمان و دارالتبلیغ، همچنین بررسی واقعه ۱۵ خرداد و بازتاب آن در حوزه نیز در ادامه این فصل آمده است. این فصل بهویژه برای مخاطبانی که به جریانشناسی حوزه علاقهمندند حاوی اطلاعات بدیعی از مواضع خسروشاهی در قبال این شخصیتهاست.
فصل چهارم با عنوان «مذاق حوزوی» جمعبندی کتاب است. نویسنده در این بخش کوشیده سلوک فکری و رفتاری خسروشاهی را از خلال اسناد و گفتارهای او تحلیل کند و تصویری از «نحوه حوزوی بودن» او ارائه دهد؛ تصویری که هم جنبه اخلاقی و هم جنبه اصلاحگرانه دارد.
کتاب «حبیب و طبیب حوزه» با ۲۱۷ صفحه و شمار قابل توجهی از گزارشها، نامهها و تحلیلهای تاریخی، مجموعهای خواندنی برای پژوهشگران مطالعات اسلامی، تاریخ معاصر، جامعهشناسی دین و همچنین طلاب و دانشجویانی است که به فهم لایههای درونی ساختار روحانیت علاقه دارند.
انتهای پیام
