4 باور نادرست درباره بیمه

13 آذرماه، روز بیمه، نماد توجه به نقش بی‌بدیل این صنعت در تأمین آرامش و امنیت زندگی فردی و اجتماعی است. توسعه فراگیر و عادلانه بیمه در جامعه، شاخصی مهم و کلیدی برای دستیابی به توسعه پایدار و عدالت اجتماعی است. هرچه دامنه پوشش‌های بیمه‌ای گسترده‌تر و دسترسی به آن برای آحاد جامعه سهل‌تر شود، تاب‌آوری جامعه در برابر حوادث و بلایا افزایش یافته و روند سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های اقتصادی شتاب می‌گیرد. بنابراین، توسعه بیمه فقط یک هدف صنعتی نیست، بلکه ضرورتی انسانی و اقتصادی است که تحقق آرمان‌های «توسعه متوازن» و «عدالت بیمه‌ای» را ممکن می‌کند و بستری برای ساختن آینده‌ای امن و پیش‌رو برای تمامی شهروندان فراهم می‌آورد.

اما نکته مهم این است که باورهای غلطی در میان عامه مردم در رابطه با بیمه اختیاری وجود دارد که مجید ملکی، رئیس اداره بیمه مشاغل آزاد و اختیاری سازمان تأمین اجتماعی به تشریح آن برای مخاطبان ایکنا پرداخته است، که در ادامه می‌خوانیم.

یکی از باورها این است که فرد می‌گوید؛ من جوان و سالمم و به بیمه اختیاری نیاز ندارم؛ این تصور از پایه با فلسفه بیمه‌های اجتماعی مغایرت دارد. مبنای این بیمه‌ها «تعهدات کوتاه‌مدت و بلندمدت در برابر ریسک‌های آینده» است؛ نه وضعیت امروز فرد. بازنشستگی، ازکارافتادگی، فوت و حتی بیماری‌های پرهزینه، خطرهایی هستند که با افزایش سن قابل‌ اجتناب نیستند. اگر فرد در دوره جوانی و سلامت، سابقه‌پردازی را آغاز نکند، در سال‌های بعد امکان دستیابی به حد نصاب سابقه برای مستمری کامل را از دست می‌دهد.

بیمه‌هایی با ماهیت اختیاری به همین دلیل طراحی شده‌اند تا فرد قبل از ورود به دوره مخاطره، سابقه مطمئن و مستمر ایجاد کند.

«بیمه اختیاری هزینه اضافی است؛ چون ممکن است هیچ‌وقت از آن استفاده نکنم»؛ بیمه در منطق تأمین اجتماعی «خدمت خریدنی» نیست؛ بلکه مکانیسم توزیع ریسک است. فردی که سابقه کامل بازنشستگی دارد، دهه‌ها بعد از پایان پرداخت حق بیمه از مستمری، خدمات درمانی و تعهدات مربوطه استفاده می‌کند. به همین دلیل هزینه امروز، سرمایه‌گذاری برای دوره‌ای است که درآمد فرد کاهش یافته و نیازش افزایش یافته است.

در بیمه‌های با ماهیت اختیاری، حتی اگر فرد هیچ‌گاه از مزایای کوتاه‌مدت استفاده نکند، حق برخورداری از مستمری بازنشستگی و ازکارافتادگی ارزش اقتصادی و امنیتی بسیار بالایی دارد.

باور نادرست دیگر این است که «بیمه اختیاری فقط برای افراد ثروتمند است»، ساختار بیمه‌های با ماهیت اختیاری طوری طراحی شده که تمام اقشار فاقد کارفرما بتوانند سابقه‌پردازی پایدار داشته باشند. در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد، نرخ‌های ۱۲، ۱۴ و ۱۸ درصد دقیقاً برای همین هدف پیش‌بینی شده‌اند. یعنی فرد با توجه به نوع پوشش مورد نظر و توان مالی خود می‌تواند مناسب‌ترین نرخ را انتخاب کند.

در بیمه اختیاری هم نرخ ثابت ۲۷ درصد در ازای دریافت جامع‌ترین بسته تعهدات در نظر گرفته شده است و این نرخ ارتباطی با ثروتمند بودن یا نبودن ندارد، بلکه معادل هزینه واقعی تعهدات است.

باور غلط دیگر زمان‌بر و پیچیده بودن فرآیند دریافت خدمات و حمایت‌هاست؛ در حالی که این تصور بیشتر ناشی از اطلاعات قدیمی است. در سال‌های اخیر بخش قابل توجهی از خدمات سازمان تأمین اجتماعی از ثبت‌نام و انعقاد قرارداد گرفته تا پرداخت حق بیمه، خدمات درمانی، درخواست بازنشستگی، استعلام سابقه و… به‌صورت متمرکز، الکترونیکی و بدون مراجعه حضوری ارائه می‌شود.

همچنین در تعهدات بلندمدت، مانند بازنشستگی یا ازکارافتادگی، فرآیند رسیدگی براساس مقررات روشن و واحد انجام می‌شود و ارتباطی با ماهیت اختیاری بودن بیمه ندارد.

سامانه خدمات غیرحضوری سازمان تأمین اجتماعی به نشانی es.tamin.ir است و علاقه‌مندان می‌توانند برای آشنایی با این خدمات به این نشانی مراجعه کنند.