پیام امام(ره) برگرفته از قرآن و جهان‌شمول است

به گزارش ایکنا، عبدالعزیز عبدالحسین ساشادینا ( متولد ۱۹۴۲) روز گذشته در ۸۳ سالگی درگذشت.

وی از برجسته‌ترین پژوهشگران مسلمان در حوزه مطالعات اسلامی تطبیقی، الهیات شیعه، اخلاق زیستی و حقوق بشر است. او در خانواده‌ای شیعی با ریشه‌های هندی در تانزانیا در شرق آفریقا به دنیا آمد و تحصیلات اولیه خود را در همان منطقه گذراند. این زمینه چندفرهنگی از همان آغاز، ذهن او را به روی پرسش‌های هویتی، دیگرپذیری و گفت‌وگوی دینی گشود؛ دغدغه‌ای که در تمام زندگی علمی او استمرار یافت.

در ادامه متن مصاحبه ایشان با ایکنا را که در سال 1394 انجام شده می‌خوانید.

پروفسور ساشادینا که در همایش بین‌المللی «قرآن کریم در سیره و اندیشه امام خمینی(ره)» در تهران حضور یافته بود در گفت‌وگو با ایکنا درباره هدف خود از شرکت در این همایش گفت: من برای ارائه مقاله‌ای درباره رابطه میان رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران و قرآن کریم به این همایش دعوت شده‌ام. به باور من این همایش یک رویداد بسیار پرمعناست چون ما در دوره‌ای به سر می‌بریم که در آن باید به امام خمینی(ره) و قرآن رجوع کنیم تا دریابیم دقیقا چه چیزی در قرآن وجود دارد که امام خمینی از آن در انقلاب خود بهره گرفت و آن را در آرمان خود برای ملت ایران و مسلمانان جهان منظور کرد.

ساشادینا توضیح داد: از منظر امام راحل، قرآن به عنوان منبع الهام‌بخش از درجه اهمیت بسیاری برخوردار است و پیام امام که از قرآن منشاً گرفته است، جهان‌شمول بوده و همه مسلمانان در اقصی نقاط عالم را مخاطب قرار داده است. من می‌توانم پا را فراتر گذاشته و بگویم که اگر کسی در دنیای امروز به بعد معنوی وجود انسان و پیامی که قرآن درباره معنویت ارائه داده فکر کند، می‌تواند به پیام امام خمینی که برگرفته از قرآن است گوش جان بسپارد.      

استاد دانشگاه ویرجینیا در تبیین منظور خود از «پیام جهانی» امام خمینی(ره) در عصر کنونی اظهار کرد: مهم‌ترین مسئله‌ای که جامعه جهانی و امت اسلامی با آن مواجه است عبارت است از حفظ آن چه که «معنا و ماهیت نیکی و بدی» نامیده می‌شود. ما در جستجوی به دست آوردن تعادل هستیم، تعادلی میان دو سر افراط‌گرایی که امروز با آن مواجهیم؛ افراط در مادی‌گرایی و افراط و خشونت در دین و اعتقاداتی همانند داعش و نمونه‌های بسیار دیگری از این دست.

وی گفت: امروز جوامع بسیاری در مسیر افراط قرار دارند و از همین رو ضرورت دارد به جای افراط در مادی‌گرایی، افراط در تلقی نادرست از معنویت، افراط در امور فردی، خانوادگی، قومی، اجتماعی، ملی و بین‌المللی حد وسط را برگزید. در چنین شرایطی ممکن است یک نفر پیدا شود که بتواند بر فرد، گروه، جامعه، ملت و جامعه جهانی تأثیرگذار باشد. بنابراین می‌توان از فرد شروع کرد و به ملتی رسید که امام خمینی آن را بنیان نهاد.

امام(ره) توجه به انسان به عنوان جوهر خلقت را به ما یاد داد

ساشادینا افزود: با کوله باری از تجربه در ۷۳ سالگی و زندگی در نقاط مختلف دنیا، می‌توانم امروز بر آن چه که امام خمینی سال‌ها پیش به ما آموخت افتخار کنم. چیزی که امام به ما آموخت جهان‌شمول بود. او به ما یاد داد که توجه خود را بر انسان به عنوان جوهر خلقت خداوند معطوف کنیم. این انسان است که اهمیت دارد چرا که او جانشین خداوند بر روی زمین است و روح خداوند در او جاری است.

این مورخ و محقق علوم اسلامی در ادامه به شعر معروف سعدی شاعر پرآوازه ایرانی اشاره کرد که:
بنی آدم اعضای یک پیکرند       

که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار  

دگر عضوها را نماند قرار
توکز محنت دیگران بی غمی       

نشاید که نامت نهند آدمی

وی در این باره گفت: این شعر سعدی در سیره و سنت پیامبر اسلام (ص) به روشنی قابل مشاهده است. امام خمینی(ره) نیز تأکید داشت که بخشی از مسئولیت دینی و معنوی انسان شامل فکر کردن و رسیدگی به اوضاع دیگران است. از دیدگاه امام، اگر کسی نسبت به دیگران بی‌تفاوت باشد دچار خودپرستی و تن آسایی می‌شود و آن قدر سقوط می‌کند که دیگر متوجه وظیفه اخلاقی خود نیست و این یک مشکل بزرگ است. در دنیای به هم تنیده امروز که وسایل ارتباطی انسان‌ها را از حال هم آگاه کرده ما حق نداریم در برابر یکدیگر بی‌تفاوت باشیم. این همان چیزی بود که امام خمینی به ما آموخت. 

ساشادینا با اشاره به آیه ۷۰ سوره مبارکه «اسراء» که می‌فرماید: «وَلَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِی آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى کَثِیرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِیلًا: و به راستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتیم و آنان را در خشکى و دریا [بر مرکبها] برنشاندیم و از چیزهاى پاکیزه به ایشان روزى دادیم و آنها را بر بسیارى از آفریده‏‌هاى خود برترى آشکار دادیم»، گفت: خداوند به همه انسان‌ها فارغ از جنسیت، نژاد، قومیت، عقیده و غیره عزت و احترام عطا کرده است. واژه «آدم» در قرآن بیانگر اسم عام برای انسان است. این همان روح قرآن است که در پیام امام خمینی(ره) نیز یافت می‌شود.