عبادت براساس دوستی و محبت، بهترين عبادات است

به گزارش خبرگزاری بين‌المللی قرآن(ايكنا)از خوزستان، آیت‌الله سيد علی شفیعی در جلسه هشتم از تفسیر سوره حمد که شب گذشته 27 تیرماه برگزار شد، در ادامه تفسیر سوره به آیه «مالک یوم‌الدین» پرداخت و گفت: این آیه به «دارنده و صاحب روز قیامت» ترجمه می‌شود. کلمه مالک به معنی صاحب و دارنده است. در قرائت قرآن برخی آن را «مالک» و برخی «مَلِک» می‌خوانند.

وی اظهار كرد: خواندن هر دو قرائت در نماز صحیح است. ولی مالک ارجح است؛ به علت این مالک «مَلِک» را نیز در اختیار دارد و به عبارتی هر مالکی، مَلِک نیز هست و کسی که مالک چیزی باشد، اختیار همه جانبه آن را نیز دارد.این است که گفته‌اند مالک ارجح است.

آيت‌الله شفيعی ادامه داد: كلمه «یوم» به معنای روز است. در زبان عربی یوم دو معنا دارد؛ یکی روز و دیگر معنای آن قطعه‌ای از زمان(چه کوچک و چه بزرگ) است. در قرآن مبارک نیز به این معنا آمده است: «يَوْمٍ كَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ» (روزى كه مقدارش پنجاه هزار سال است).بنابراین وقتی می‌گوییم «مالک یوم‌الدین» این یوم به معنای روز(فاصله زمانی طلوع تا غروب) نیست؛ بلكه ممکن است شامل آن پنجاه هزار سال شود، بستگی به اراده پروردگار متعال دارد. پس در اینجا یوم به معنای قطعه‌ای از زمان است.

مؤلف كتاب بيان و تبيان در علوم قرآن در بيان معنای کلمه «دین» گفت: اين كلمه به معنای جزا و پاداش است و «مالک یوم‌الدین» یعنی خداوند دارنده و پادشاه روز قیامت است و هر عملی که جزای آن در دنیا داده نشده در قیامت جزا داده می‌شود، خاصیت قیامت این است.

وی با بيان اينكه قیامت مظهر عدل خداوند است، اظهار كرد: اگر خداوند انتقام ظلم‌هایی که در دنیا انسان‌ها نسبت به هم روا داشته‌اند نگیرد، خلاف عدل است. جزای خیلی از اعمال در دنیا داده نمی‌شود و خداوند در روز قیامت جزا و پاداش همه اعمال را می‌دهد. بنابراین تنها کسی که مالک یوم دین است، خداوند است.

اين عالم دينی با اشاره به آیه «إیاک نعبد و إیاک نستعین» گفت: آيه می‌فرمايد: خدایا ما فقط تو را عبادت می‌کنیم و تنها از تو یاری می‌خواهیم. اگر در کنار خدا کس دیگری را عبادت کردیم مشرک هستیم. یکی از اقسام چهارگانه توحید، توحید در عبادت است؛ یعنی فقط باید خدا را بپرستیم لذا نمی‌گوییم «نعبک و نستعینک» بلکه می‌گوییم «ایاک نعبد و ایاک نستعین» يعنی‌ فقط تو را عبادت می‌کنیم.

آيت‌الله شفيعی در ادامه به بيان اقسام عبادت پرداخت و گفت: عبادت کردن هم سه قسم است؛ یک قسم عبادت تجار است؛ تاجر برای پول درآوردن زحمت می‌کشد، کسی که خدا را به قصد ثواب و بهشت عبادت می‌کند، عبادت او مثل عبادت تجار است. برخی عبادت‌ها نيز عبادت غلامان است؛ غلامان از ترس آقا و مولایشان از آنها اطاعت می‌کنند؛ این عبادت خالص نیست بلکه از روی ترس است.

وی افزود: عبادت نوع سوم، عبادت کسی است که چون خدا را دوست دارد، او را عبادت می‌کند؛ چه به او مزد بدهد چه ندهد چه از او بترسد چه نترسد و این عبادت آزادگان است. بهترین عبادت، عبادت نوع سوم است که انسان به خاطر دوستی و محبت نسبت به خدا او را عبادت کند.

مؤلف كتاب بيان و تبيان در علوم قرآن در بيان معنای بخش دوم آيه؛ «ایاک نستعین» اظهار كرد: آيه می‌فرمايد: فقط از تو یاری می‌خواهیم. اهل سنت به ما شیعیان اشکال می‌کنند که شما از اهل‌بیت(ع) یاری می‌خواهید. جواب این اشکال این است که ما از پیامبر(ص) و ائمه(ع) یاری نمی‌خواهیم؛ شفاعت می‌خواهیم. ما تنها از خدا یاری می‌طلبیم؛ چرا که کمک و یاری خواستن تنها از خدا است، اگر به درگاه ائمه(ع) می‌رویم و دعا می‌كنیم برای این است که آنها ما را پيش خدا شفاعت كنند و اين اصلی‌ است كه در دنيا متداول اس، كسی كه دستش به فردی نمی‌رسد، واسطه‌ای پيدا می‌كند كه بتواند به وسيله آن واسطه خود را به او نزديك كند.

آيت‌الله شفيعی در پايان خاطرنشان كرد: لذا شيعه بايد مراقب باشند كه حاجت خود را از امام نخواهند؛ بلکه امام را همیشه وسیله و واسطه قرار دهند. بنابراین معنای آيه اين است كه خدایا ما تنها از تو یاری می‌جوییم نه از غیر تو البته شفاعت و وساطت اشکالی ندارد.