معنويت نقطه تفاوت سند الگو با الگوهای توسعه غربی است

به گزارش ایکنا، به نقل از دفتر ارتباطات سند الگوی اسلامی ايرانی پيشرفت، دکتر سیدحسین سیدی در گفت‌و‌گويی گفت: یکی از آرمان‌های سند الگو، تربیت معنوی و خودسازی درونی است. از این رو، در مبانی انسان‌شناختی سند آمده است: «انسان، آمادگی دستیابی به کمال و سعادت اختیاری را دارد و با انتخاب‌های صحیح و در چارچوب هدایت الهی و رشد عقلانی و پای‌بندی به شریعت اسلامی و کسب فضیلت‌های اخلاقی و معنوی، می‌تواند به جایگاه عالی دست یابد».

وی ادامه داد: یکی از راهبردهای اساسی تربیت معنوی، مدیریت بر خویشتن است به شرطی که این خود مدیریتی بر اساس آموزه‌های ارزشمند اسلام باشد. تربیتی که نه‌تنها هدف الگوی پیشرفت است بلکه مقدمه آن نیز هست به گونه‌ای که الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در مرحله اجرا، چه در رده مسئولان و چه در رده عموم، به حرکتِ خودانگیخته، درونی و مداوم جامعه در مسیر دستیابی به اهدافش نیاز دارد. امام علی(ع) در نهج‌البلاغه، رهنمودهای ارزشمندی برای مدیریت بر خویشتن عرضه می‌کنند که تمسک جامعه امروز به آنها، نه‌تنها تربیت معنوی را ممکن می‌کند بلکه نیل به اهداف الگوی پیشرفت را تسهیل می‌کند.

استادیار دانشگاه صنعتی شاهرود ادامه داد: از نظر ایشان، مدیریت بر خویشتن، دارای سه بخش اساسی کنترل نفس، تربیت نفس و رفتار و اخلاق عملی است که هر یک از این سه، به یکدیگر وابسته است و در یکدیگر اثرگذار است. کنترل نفس، ناظر به سه عامل اصلی مؤثر در نفس انسان یعنی قوای شهوت، قوای غضب و آرزوها و خیال‌هاست که هر سه مورد باید تحت تسلط انسان قرار گیرد و خروج آنها از تسلط انسان باعث سقوط وی خواهد شد. در اینجا با توجه به اصل تقدم دوری از گناهان بر فعل خیر، کنترل نفس بر تربیت نفس، تقدم دارد. بخش دوم، تربیت نفس انسان است که شامل دو بخش تربیت درونی و بیرونی است. تربیت درونی، ناظر به ابعاد نامشهود انسان همانند عقاید، افکار، احساسات، ارزش‌هاست از این رو، راهکارهای آن نیز متناسب با ابعاد درونی انسان همچون خداترسی، عبادت، کسب دانش و ... است.

سيدی ادامه داد: تربیت بیرونی، ناظر به ابعاد مشهود و رفتاری انسان است. در سخنان امام علی(ع) برای تربیت رفتاری انسان، راهکارهایی همچون تنبیه نفس، شوق پاداش و ترس از کیفر الهی آمده است. در نهایت، کنترل و تربیت نفس، نتایج خود را بر رفتار و اخلاق انسان خواهد گذاشت به عبارت دیگر تغییر درونی، پیامدهای بیرونی خواهد داشت که این پیامدها در رفتار و اخلاق انسان به صورت فردی مانند اعتدال در پوشش، آراستگی و نشاط نمودار می‌شود. این پیامدها در رفتار با دیگران نیز به صورت تواضع، صداقت، میانه‌روی و ... نمودار می‌شود.

وی تصريح كرد: همان طور که گفته شد این سه بخش، نه‌تنها هدف الگوست بلکه در آغاز اجرا نیز بدان نیاز است اما کاربست این راهکارها در کارگزاران جامعه اسلامی حائز اهمیت بیشتری است زیرا همان‌گونه که حضرت علی(ع) می‌فرمایند «انسان قبل از رهبری دیگران باید خود را تعلیم دهد.»