حشمتالله فلاحتپیشه، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، در گفتوگو با ایکنا درباره اهداف طرح ترامپ مبنی بر کوچاندن اهالی غزه به کشورهای عربی همسایه پرداخت و گفت: این طرحی ایدئولوژیک مرتبط با آرمان صهیونیسم بینالملل است. آوارگی و به عبارتی آواره کردن کلیدواژه اساسی در این ایدئولوژی به حساب میآید. همواره افراطیون صهیونیسم مدعی هستند کسانی که قوم بنیاسرائیل را کوچاندند باید درد آوارگی را بچشند و به ویژه مردان غیر یهودی از سرزمین موعود اسرائیل باید کوچانده شوند.
وی ادامه داد: این کار در عمل در سیاستهایی چون شهرکسازی و کوچاندن روستاهای فلسطینی اعمال میشد اما اینک برای اولین بار است که به صورت طرحی بزرگ از سوی یک قدرت به اسم آمریکا به عنوان کوچاندن کل مردم غزه و تبدیل این مکان به یک منطقه توریستی مطرح میشود.
بیشتر بخوانید:
رئیس اسبق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به قیاس تاریخی طرحهای شکل گرفته در این منطقه تا پیش از طرح کوچاندن اجباری اهالی غزه پرداخت و اظهار کرد: طرح ترامپ شبیه و قابل قیاس با بیانیه بالفور در سال 1917 میلادی است؛ یعنی زمانی که انگلیسیها اعلام کردند دولت اسرائیل باید در این منطقه شکل بگیرد. مبنای طرح بالفور شکلگیری دولت اسرائیل بود اما مبنای طرح جدید ترامپ مبنای از بین بردن همیشگی موجودیتی به نام فلسطین است لذا این یک طرح ایدئولوژیک است.
وی تصریح کرد: معمولاً طرحهای ایدئولوژیک از این نوع با خونریزیهای فراوانی شکل میگیرند. اگر ترامپ در این مسیر گام بردارد اولا این طرح در نهایت به شکست میخورد، ثانیاً تا مرحله شکست یک هولوکاست انتقامی در غرب آسیا شکل میگیرد که قرار است بسیاری از مسلمانان منطقه در قالب چنین طرحهای ایدئولوژیکی از بین بروند.
عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: برخلاف کسانی که فکر میکنند طرح ترامپ یک راهحل است اما، طرح ترامپ ـ نتانیاهو یک طرح انتقامی خطرناک از فلسطین است که در بلندمدت غرب آسیا را دچار چالش میکند.
وی در پاسخ به این سؤال که اجرای طرح کوچاندن اجباری اهل غزه چه نتایجی را در پی خواهد داشت، گفت: اینک زمینه فراهم است تا کشورهایی مثل کشورهای مسلمان به هم نزدیک شوند، به ویژه ایران و برخی از کشورهای عربی که دو مسیر مجزا را از دهه 1970 میلادی در پیش گرفتند در قالب ساز و کار همکاری منطقهای میتوانند به یکدیگر نزدیک شوند تا در قالب این ساز و کار، امکان شکلگیری هولوکاست ضد اسلامی در منطقه از بین برود و هم سایر بحرانها که ایران نیز بخشی از آن است در قالب همگرایی منطقهای حل و فصل شود.
فلاحتپیشه در پاسخ به این سؤال که آمریکا با این طرح چه میزان در نظر دارد تا عادیسازی روابط اعراب و اسرائیل را با سرعت پی بگیرد، گفت: کشورهای عربی عقبنشینیهای زیادی در طرحهای مربوط به فلسطین داشتند اما عبور از اصل دو دولتی عقبنشینی کشورهای عربی تا لبه پرتگاه است و اگر بیش از این عقبنشینی کنند با مردمان خود مواجه میشوند. به عبارتی از بین رفتن طرح دو دولتی انتقال بحران به کشورهای عربی است که اولین آن انتقال جمعیت فلسطینی و پخش کردن آنها در کشورهای عربی است کما اینکه بحرانهای دیگری نیز پس از آن شکل خواهد گرفت.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تأکید کرد: به همین دلیل میتوان گفت تحولات غرب آسیا به مرحله نهایی رسیده است. در این مرحله نهایی، سخت است این موضوع را تصور کنیم که عملاً در منطقه، کشوری مثل فلسطین وجود نداشته باشد اما رابطه آرامی بین کشورهای مسلمان منطقه با اسرائیل به وجود بیاید؟!
وی به تحلیل نوع رفتار و سیاستورزیهای ترامپ در نظام بینالملل پرداخت و گفت: ترامپ یک بازیگر به شدت ملیگراست و تمام سیاستهای او به گونهای است که سودی را برای آمریکا در پی داشته باشد. آمریکا اخیرا محموله 1800 عددی از بمبهای یک تنی را تحویل اسرائیل داد بنابراین تأمین منافع ملی آمریکا برای ترامپ حائز اهمیت است.
نماینده ادوار مجلس با تأکید بر اینکه ترامپ در مقابل اوکراین نیز در حال انجام همین کار است، تصریح کرد: در منطقه نیز ترامپ سعی میکند بحران ایدئولوژیک را به گونهای شکل دهد که از ظرفیتهای ایدئولوژیک موجود و جنگطلبی نتانیاهو استفاده کند اما در عین حال آمریکا بدون اینکه وارد جنگ شود ثمرات این تحولات را بچیند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی تأکید کرد: این موضوع ناشی از نادیده گرفتن واقعیات منطقه است. به نظرم طرحهای ترامپ در منطقه نتیجهای در پی نخواهد داشت.
فلاحتپیشه در پاسخ به این سؤال که تهدیدات ترامپ درباه بریکس و شانگهای چه میزان برای حفظ هژمونی دلار و خارج کردن این نهادها از ریل اصلی خود است، گفت: فعلا با مواضع ترامپ و موضوعاتی که مطرح کرده، برخوردهای محافظهکارانه صورت میگیرد. به عنوان نمونه، شاهد هستیم که روسیه، بازیگر اصلی بریکس در موضوع پول بریکس از موضع خود عدول کرد چون مسئله اصلی برای روسیه، اوکراین است و امیدوار است در قالب طرح ترامپ مسئله اوکراین خاتمه پیدا کند.
وی ادامه داد: چین نیز برای اینکه جنگ تعرفهای بین آمریکا و چین شروع نشود یا به اولویت همه جنگها تبدیل نشود، محافظهکارانه عمل میکند و هند نیز به دنبال سرمایهگذاریهای مشترک با آمریکا است و این یدان معناست که سه بازیگر اصلی بریکس فعلا در این مرحله در مقابل ترامپ سکوت اختیار کردهاند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه، مرحله محافظهکاری بریکس میگذرد و بعد از آن کشورهای بریکس میدانند اگر به صورت کاملا ملی تحولات را ببیند صرفا به سود آمریکا عمل کردهاند، گفت: پس از اینکه طرحهای خوشبینانه ترامپ به نتیجه نرسد آن موقع واکنشهای همگرایانهای در مقابل ترامپ به وجود خواهد آمد.
فلاحتپیشه در پایان گفت: بازیگران زرنگ، بازیگرانی هستند که کشور خود را به سیبل انرژیهای خطرناک موجود در دنیای امروز تبدیل نکنند لذا تمام کشورها سعی میکنند تا تبدیل به تنها چالش عمده با آمریکا نشوند این موضوعی است که باید مد نظر مسئولان کشور قرار گیرد.
گفتوگو از سمیرا انصاری
انتهای پیام