Şeyx Zəkzəkinin oğlu: “Nigeriya rejimi şeyxin altı övladını öldürüb”
IQNA (Beynəlxalq Quran Xəbər Agentliyi) Deyerler.org-a istinadla xəbər verir ki, Məhəmməd Zəkzəki müsahibədə Nigeriya rejiminin Şeyx Zəkzəkinin altı övladını öldürdüyünü və övladlarından yalnız üçünün hələ də sağ olduğunu bildirib.
Atasının bir İranla mənəvi əlaqəsi olduğunu vurğulayan Məhəmməd İbrahim Zəkzəki, belə danışıb: “O, (Şeyx Zəkzəki) bir şiə olaraq əslində dünyanın bütün ölkələrində mövcud olan dini icmanın bir hissəsidir. 12 şiə imamından biri (İmam Rza (ə)) İranın Məşhəd şəhərində dəfn olunub. Ziyarət edilməsinin mühüm əhəmiyyəti var. Beləliklə, atam İrana getdi. Bütün şiələr İrana səyahət etməyi sevirlər. İranla mənəvi, kollektiv və ideoloji əlaqələr mövcuddur.
Bütün yəhudilər, xristianlar və müsəlmanları hamı üçün vacib olan bir şəhər olan Qüds birləşdirir. Katoliklər İtaliyanın Roması ilə əlaqələndirilir. Protestantlar Bern, İsveçrə ilə, ingilislər İngiltərənin Kenterberi şəhəri ilə əlaqələndirilir. Müsəlman olaraq, hazırda Səudiyyə rejimi, İordaniya, İraq, Suriya, Fələstin və İranda baş verənlərlə bir əlaqəm var. Şiələrin dünyadakı yerlər və icmalarla bir çox mənəvi əlaqələri mövcuddur. Bu cinayət deyil və heç vaxt cinayət olmayıb. Məsələ burasındadır ki, pərdə arxasında atamın nəyin bahasına olursa-olsun İran xarici siyasətində görkəmli şəxsiyyət kimi göstərilməsi üçün səy göstərilib”.
Məhəmməd İbrahim atasının məhkəmə işinin gedişatı barədə isə bunları deyib: “Keçən il (2019) məhkəmədə hakim seçki məsələlərini həll etmək məsuliyyətinə görə işdən uzaqlaşdırılmışdı. Bu dövrdə vəkillərimiz atamın Hindistanda müalicə olunması üçün tibbi məzuniyyət alınması üçün müraciət etdi. Valideynlərim Hindistandan qayıtdıqdan sonra hakim Gideon Kudafa yenidən hakim oldu.
İlk məhkəmə iclası vaxtı vəkillər hakimə müvəkkilləri ilə görüşlərinin məhdudlaşdırılmasına etiraz etdilər.
Bu səbəbdən, hakim Nigeriya Təhlükəsizlik Xidmətinə (DSS) ata-anamın həbsxana məmurlarına təhvil verilməsini əmr etdi və göstəriş sürətlə yerinə yetirildi. Hal-hazırda, KOVİD-19-un başlaması ilə əlaqədar məhkəmə bu işdə hakimin etdiyi bütün rəsmi tələbləri diqqətə almır”.
Kaduna Ali Məhkəməsinin Şeyx Zəkzəki və həyat yoldaşı Malama Zinətin şəxsi həkimlərinə müraciət etmələrinə icazə verməsi ilə bağlı qərarını Məhəmməd İbrahim belə izah edib: “İlk aylarda ştatdakı dövlət müfəttişləri maneələr yaratsa da, nəticədə həkimin tələblərinə cavab verə bildik və həkimlərin xəstəxanaya köçürülməsini tələb etdikdə bu edildi. Koronavirusun yayılması ilə əlaqədar həkimlər xəstəxanaya köçürülmənin bir müddət dayandırılmasını məsləhət gördülər.
Məhəmməd İbrahim atası ilə sonuncu görüşünü belə izah edir: “Mən onunla bir neçə həftə əvvəl Kaduna həbsxanasında görüşdüm. Xarici dünyanın xəbərlərinə çıxışı olmadığı üçün cari proseslər barədə məlumat verdim və o, şəxsi, sağlamlığı və tibbi ehtiyacları haqqında danışdı. Mən ailədə və yaxınlarımızda yeni doğulanlar və ölümlər barədə danışdım. Eyni anda onunla və anamla görüşməyə icazə vermədilər.
2015-ci ilin dekabrında Nigeriya ordusu bizə hücum edəndə valideynlərim müxtəlif güllə yaraları aldılar. Atam bir gözünü itirdi, digər gözü ciddi şəkildə zədələndi, görmə qabiliyyətinə o dərəcədə təsir etdi ki, indi araşdırma üçün böyüdücü eynək kimi 10-dan çox qalınlığı olan eynəklərə ehtiyacı var. O, Nigeriya Təhlükəsizlik Xidmətində olarkən iki insult keçirib və üzərində müayinə keçirən həkimlərin dediyinə görə qanında qurğuşun və kadium zəhərlənməsi izləri tapıldı. Bunlar başındakı və əlindəki qəlpələrin nəticələridir.
Əslində onu kor hesab etmək olar. Digər gözündəki son əməliyyatdan sonra görmə qabiliyyəti pisləşdi. O dövrdə Nigeriya təhlükəsizlik xidməti onların tibbi nəticələrini əldə etməyimizə imkan vermədi, lakin bir neçə ay davam edən səylərdən sonra, atamın həkimlə görüşməsinə icazə verdilər və nəticədə bir oftalmoloq atamı ziyarət edib nəticələrini göstərə bildi. Dedi ki, digər gözündə də qara su var. Gözünün təzyiqi də dəyişkən idi. Hər iki şərt (yüksək göz təzyiqi və qlaukoma) düzəldilməz ziyana səbəb ola biləcək yüksək risklər yaratdı və nəticədə atamın korluğuna səbəb oldu. Hazırda fiziki vəziyyətini sabitləşdirmək üçün tibbi müalicə alır, lakin görmə qabiliyyəti yaxşılaşmayıb.
Anama ən azı 5 dəfə atəş açılıb və qarın nahiyəsində çoxlu güllə qəlpələrinin olduğu üçün uzun müddətdir ki, qarın nahiyəsində şiddətli ağrılardan əziyyət çəkir.
Həm də şiddətli oynaq ağrılarından əziyyət çəkir və ən az 3 il əvvəl diz dəyişdirmə əməliyyatı keçirməli idi. Nigeriya təhlükəsizlik xidmətinin bunu etməkdən imtina etməsi, anamın yerimə qabiliyyətini demək olar sıradan çıxartdı. Hələ də dayana biləcəyi bir möcüzədir, ancaq əlil arabasından istifadə etməklə demək olar ki, məhdudlaşıb”.
Müsahibənin növbəti hissəsində Məhəmməd İbrahim atasının Hindistanda müalicəsini davam etdirməkdən niyə imtina etməsini izah edib: “Tibbi məzuniyyət istəyimizdən əvvəl xarici həkimlərdən ibarət bir qrup Nigeriyaya gəldi və valideynlərimi hərtərəfli müayinə etdilər və müayinələri bitirdikdən sonra tövsiyələr ilə tam bir hesabat yazdılar. Hindistanlı dörd həkimdən üçü həkim olduğundan Hindistana tibbi prosedurlardan keçməyi məsləhət gördülər. Hindistanın bir sıra xəstəxanalarını da təklif etdilər.
Tibbi hesabatlar və tövsiyələr məhkəməyə təqdim olundu, valideynlərimə tibbi məzuniyyətə getməyə icazə verildi və bildirildi ki, hökumət onlarla birlikdə müşahidəçi kimi nümayəndələr göndərməlidir. Lakin Hindistana gəldikdən sonra onları qəbul etmək məsələsində çox düşməncəsinə davrandılar. Əvvəlcə Hindistan polisinin silahlı müdafiəsi altında bir xəstəxanaya aparıldılar. Müalicəni izləmək üçün Nyu-Dehliyə gedən həkimlərin valideynlərimlə görüşə icazə vermədilər. Onlar (Şeyx Zəkzəki və həyat yoldaşı) ən sadə məxfilik ehtiyaclarından belə məhrum idilər. Bütün səhiyyə xidmətləri məhdudlaşdırılmışdı”.
Məhəmməd İbrahim Hindistan xəstəxanasının tibb işçilərinin etibarsızlığı barədə valideynlərinə danışdığını deyib: “Bundan başqa, müalicə heyəti, müayinədən keçmədən, dərman təyin etmək istədi və təbii ki, valideynlərim şübhələndi”.
Daha sonra Şeyx Zəkzəkinin oğlu Nigeriyadakı Hindistan səfirliyinin şübhəli hərəkətlərinə toxunaraq, bunları qeyd etdi: “Nigeriya səfirliyinin əvvəllər aldığımız biletləri sifariş etmək əvəzinə valideynlərimə geri dönüş biletini təcili almağa qərar verməsi bizi təəccübləndirdi və sonda hesab edirəm ki, hökumət səfəri qəsdən bu şəkildə tərtib etmişdi”.
Məhəmməd İbrahim Hindistandakı müalicənin şübhəli vəziyyətindən də danışıb: “Adətən, xəstəxanaya gedəndə həkimlərin soruşmadan dərman və şprislə gələcəyini gözləmirsiniz. Xüsusi həkimlərin nəzarətinə icazə verməmək bir xəstəxananın standartlarına da ziddir. Bu həkimlər Nigeriyaya gələndə yerli xəstəxanalara getdilər və Nigeriyanın yerli həkimlərinin nəzarəti altında yerli avadanlıqlardan istifadə etdilər, amma Hindistan xəstəxanasında hind həkimlərinə valideynlərimin yerləşdirildiyi xəstəxananın ərazilərinə girməyə belə icazə verilmədi”.
Şeyx Zəkzəkinin oğlu Nigeriya rejiminin Nigeriya İslam Hərəkatını terrorçu kimi göstərmək cəhdlərindən də danışıb: “Bu rejim təqiblər qarşısında törətdiyi ən ağır vəhşiliklərdən biridir. Şiələr özbaşına həbslərə və təzyiqlərə məruz qalmaqda davam edirlər və rejimin son 5 ildə minlərlə İslam Hərəkatının üzvlərinə basqın etməsinə, icmalarının talan edilməsinə və dağıdılmasına baxmayaraq, Nigeriya İslam Hərəkatının üzvü tərəfindən törədilmiş bircə cinayəti belə sübut edə bilmədilər”.
O, Nigeriya İslam Hərəkatı üzvlərinin təhlükəli, ekstremist, separatçı və hətta anarxist olması ilə bağlı iddiaların rejimin vəhşiliklərini əsaslandırmaq və cəmiyyətə təcavüz etməyə davam etmək istəməsindən qaynaqlandığını izah edir: “Atanı təsvir etmək əslində çox sadədir. O, mənim atamdır. O, terrorun qurbanı olanda bu çox ağır olur. Bacılarım və mən gənc olduğumuzdan bəri, o, həmişə həyatımızda böyük rol oynayıb və bütün qayğı proseslərimizdə anama kömək edirdi. Həmişə bilik və sərbəst düşüncə arxasında durmağın vacibliyini vurğulayıb. Bildiyi şeylər barədə fikirlərini bölüşməkdən çəkindiyi qədər söylədiklərinə əsaslanaraq, davranışlarımıza təsir edirdi”.
Şeyx Zəkzəkinin oğlu atası üçün elmin, biliyin və İslamşünaslığın nə kimi əhəmiyyət kəsb etdiyindən də danışıb: “Demək olar ki, hər zaman məşğul olsa da, həmişə islamşünaslıqdan fiqhə ilahiyyatdan və tarixə qədər hər şeyi öyrətməyə vaxt ayırırdı. Hətta bizə maraqlı ola biləcək bir çox tədris, tarixi və əyləncəli kitablar, eləcə də maarifləndirici kompyuter proqramları və oyunları da təqdim edirdi”.
Məhəmməd İbrahim ailəsinin üzvlərinin sayı barədə isə bunları deyib: “Həyat yoldaşını və uşaqlarını nəzərə alaraq, deməliyəm ki, onunla birlikdə həbsdə olan İbrahim Zinət (anamız) ilə evləndi. 15 övladı var. Bunlardan doqquzu onun qan övladları, qalanları isə onlara qayğı göstərən və dostların və qohumlarının böyütdüyü övladlarıdır”.
O, Nigeriya rejiminin qardaşlarına qarşı sui-qəsd etməsi barədə də danışıb: “2014-cü ildə arxadan bir karvan Fələstin tələblərimizi dəstəkləmək üçün Beynəlxalq Qüds günü dinc yürüşünə hücum etdi ... Daha sonra ikincisi polkovnik olan bir adamın rəhbərlik etdiyi karvan ardıcıl olaraq atəş açmağa başladı. Qardaşlarımdan biri Mahmud hadisə yerində öldürülənlər arasında idi. Hadisə yerinə girib vəziyyəti düzəltmək üçün əsgərlərə yaxınlaşmağa çalışan üç qardaşım Əhməd, Həmid və Əli dərhal başqaları tərəfindən vuruldu və əsgərlər onları maşınlarına mindirib Bazava kazarmasına apardılar. Orada Həmid süngü ilə hücuma məruz qaldı və Əhməd qan içində öldü. Bir neçə saatdan sonra öldürülən iki nəfəri, o cümlədən Əli ilə birlikdə bir nəfəri Əhmədi Belo Universiteti Xəstəxanasının qarşısında buraxdılar”.
Məhəmməd İbrahim atasının həbsi və Nigeriya rejiminin vəhşicəsinə davranışlarına işarə edərək, bunları deyib: “Deyə bilərəm ki, bu aqressiv dava və qəsdən törədilmiş kütləvi qətl hadisəsi idi. Bu rejim 6 qardaşımı öldürdü. Nigeriya ordusu Əhməd, Həmid və Mahmudu öldürsələr də, heç olmasa onları dəfn edə bildik. Bu Nigeriya ordusunun 2015-ci ilin dekabr ayında qətliam törətməsindən və evlərimizi talan edərək, yandırmasından əvvəl idi. Ordu məzarlarını dağıdıb kitabxanamızı və sənədlərimizi, o cümlədən əlyazmalardan ibarət incə bir kolleksiyanı məhv etdi. Bu Quran toplularından ən qiymətlisi əcdadımız tərəfindən yazılmışdı. Bu kitablar dünya üçün çox qiymətlidir. Onların dəyəri hesablana bilməz”.
Şeyx Zəkzəkinin oğlu valideynlərinin həbsindən sonra ailəsinin dolanışığından danışıb: “Hal-hazırda Şeyx Zəkzəkinin doqquz övladından yalnız üçü qətliamdan sağ qalıb. 2012-ci ildə Nigeriyaya qayıtdıqdan sonra işə başladım və heç vaxt qayğıya ehtiyacım yox idi. Məndən iki yaş kiçik bacım iki ölkədə işləmiş həkimdir. İşləməyən yeganə uşaq universitetdə oxuyan kiçik bacımızdır”.
Nigeriya prezidenti Məhəmməd Buxari ilə görüşdüyü təqdirdə nə edəcəyi soruşulub: “Hal-hazırda bir şey deyəcəyinə əmin deyiləm. Prezident səsvermə hüququndan istifadə edən Nigeriya əhalisinin əksər hissəsinin xoşməramlı və sonsuz səyləri ilə hakimiyyətə gəldi. Prezidentliyinin əvvəlindən etibarən onu hakimiyyətə gətirənlərə ümidsizlik, yoxsulluq, məhv olmaq və ölümdən başqa bir şey gətirmədi. Artan yoxsulluq, etibarsızlıq və aclıq hallarının ən pis olduğu ştatlar Buxarinin ən çox səs aldığı ştatlardır”.
Qəzet Şeyx Zəkzəkinin oğlundan atasının azadlığa buraxılmasını təmin etmək üçün güzəştə getməyə hazır olub olmadığnı soruşub: “Əgər atam haqqında danışırsınızsa, bilməlisiniz ki, atam Nigeriya konstitusiyasında heç bir qanun pozmamışdır. Birlikləri və ünsiyyətlərini ifadə etmə azadlığı bu ölkənin vətəndaşı olaraq istifadə etdiyi bir hüququdur və mülkiyyət və yaşamaq hüququ ilə təmin edilir”.
Məhəmməd İbrahim Nigeriya ordusu və rejiminin konstitusiyanı pozduğunu vurğulayıb: “Biz Nigeriya ordusunun qətliamını qurbanıyıq ... Rejim konstitusiyanı pozdu ... Buxari məhkəmə sisteminə tabe olmaq istəmir ... Nigeriya polisi və təhlükəsizlik xidmətləri, habelə Nigeriya xalqını təhdid edən, qorxudan, qaçıran və öldürən çoxlu sayda silahlı tərəfindən pozulur. Buxari ilə ətrafı və rejimində iştirak edənlərin hamısı konstitusiyanı pozanlardır”.
