Ustad Menşavinin Quran oxuma üslubunun xüsusiyyətləri
Ustad Məhəmməd Siddiq Menşavi Qurani-Kərimi oxumağın müxtəlif üslublarını mənimsəyən və bacarıqlı olduğu halda qiraət üçün sadəliyi seçən misirli qarilərdəndir. Lakin bu sadəliyin özünəməxsus çərçivəsi və qaydaları var idi. Bu sadəlik pis deyil və həmin üslubu digər üslublardan fərqləndirən və üslubun tutarlılığını artıran çərçivə müəyyən edir.
Başqa bir məqam onun səsinin vahid tonlu olması idi. Yəni, bəm səsindən zil səsinə qədər tamamilə vahiddir. Qarilər bəm səsdə daha zəif, zil səsdə isə daha yaxşıdır. Amma ustad Menşavi bütün bu dərəcələrdə səsinə eyni səviyyədə hakimdir, bu çox qəribədir.
Həmçinin, mərhum Menşavi heç vaxt həyacanlanmadı. Hakim olduğu dərəcədə təqdim edərdi və tez təqdim etməzdi. Buna səbəb onun aramlığıdır. Menşavinin qiraətlərinin səs və ahəng baxımından strateji xüsusiyyətləri bunlardır.
Çox gözəl səslər var idi ki, təlaşlı və həyəcanlı oxuyurdular. Amma Menşavi çox aram oxuyurdu; Yəni tamaşaçını həyəcanlandırmağa tələsmirdi.
Menşavinin qiraət məktəbi atası ilə də fərqlidir. Siddiq Seyyid Menşavinin qiraətlərinə qulaq assanız görərsiniz ki, onun tonal üslubu özündən əvvəlki ustadlara və müasirlərinə tamamilə bənzəyir. Lakin Menşavinin tonal üslubu ustad Kamil Yusif və Səlamənin üslubuna bənzəyir və bir qədər klassik və status yönümldür.
Onun üslubu sadə olsa da, ifadəli tonda ən yüksək diqqətə malikdir. Təsəvvür edirik ki, Menşavi xətti tərzdə qiraət edir və ya xətti tərzdə oxuyanların ifadə tonunun zəif olduğunu deyirlər. Ekspressiv ton onun üzərindəki musiqini dəyişən məzmunlu cümlələrdir. Yəni bu cümlə bitəndə musiqinin tonu da dəyişir. Daha sadə üslublarda bu çox çətindir. Lakin Menşavi yüksək dərəcədə zərafətlə oxuyur. Bu onun üslubunun mühüm xüsusiyyətlərindən biridir.
Menşavinin qiraətləri asan və təmkinlidir. Çünki o, zil səslə asanlıqla oxuyur. Onun zil oxumadığını təsəvvür edirik. Onu təqlid edib onun kimi oxumaq istəyəndə bunu başa düşürük və bunu oxuya bilmədiyimizi görürük. Ona görə də asan və təmkinli olmaq Ustad Menşavinin qiraət tərzi üçün çox düzgün ifadədir.
Ustad Menşavinin qiraətinin asan və təmkinli olması bizi qiraətçilərə işlərinin əvvəlində onu təqlid etmələrini tövsiyə etməyimizə səbəb olur. Çünki Menşavini təqlid etmək insanda səs yaranmasına səbəb olur. Həmçinin, kimsə əvvəldən axıra kimi onun qiraət tərzini təqlid etsə, sürətlə irəliləyər. Bu, başqalarından daha çox inkişaf etməsinə səbəb olar.
