Uca Allahın hüzurunda üzr istəmək, peşman olmaq və həqiqi tövbə etmək ən böyük inkişaf amillərindəndir. Allahdan üzr istəyəndə böyüyünün yanına peşmançılıqla gedib bağışlanma diləyən uşaq kimiyik; O, kərimdir və bağışlayandır.
Ramazan ayının iyirmi yeddinci gününün duasında Allahdan diləyirik:
اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ فَضْلَ لَیلَةِ القَدْرِ وصَیرْ أموری فیهِ من العُسْرِ الی الیسْرِ واقْبَلْ مَعاذیری وحُطّ عنّی الذّنب والوِزْرِ یا رؤوفاً بِعبادِهِ الصّالِحین
"İlahi, bu gün mənə Qədr gecəsinin fəzilətini nəsib et! Bu gün mənim işlərimi çətinlikdən asanlığa doğru yönəlt! Üzrümü qəbul et, günah yükünü üstümdən götür! Ey saleh bəndələrinə qarşı mehriban olan Allah!"
Qədr gecəsinin fəzilətindən bəhrələnmək
Qədr surəsində oxuyuruq; Qədr gecəsi min aydan daha xeyirlidir. Bu fürsətdən istifadə etməliyik. Çünki bu mübarək gecədə Allahın ziyafət ayında bizim üçün çox müstəsna bir fürsət yaradılmışdır ki, bu fürsətdən diqqət və səyimizlə yararlana bilərik.
Çətinlikləri asanlıqla həll etmək
Qurana görə, hər çətinlikdə asanlıq var; Burada incə məqam var ki, onu başa düşmək "İnşirah" surəsinin bütün ayələrini nəql etməyə bağlıdır:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ * أَلَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ * وَوَضَعْنَا عَنکَ وِزْرَکَ * الَّذِی أَنقَضَ ظَهْرَکَ * وَرَفَعْنَا لَکَ ذِکْرَکَ * فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً * إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً *فَإِذَا فَرَغْتَ فَانْصَبْ وَ إِلَی رَبِّکَ فَارغَب
"(Ya Peyğəmbər!) Məgər Biz (haqqı bilmək, elm və hikmət dəryası etmək üçün) sənin köksünü (qəlbini) açıb genişlətmədikmi?! Ağır yükünü səndən götürmədikmi?! )Elə bir yük ki) sənin belini bükürdü. Sənin ad-sanını (şan-şöhrətini) ucaltmadıqmı?! Şübhəsiz ki, hər çətinlikdən sonra bir asanlıq gələr! (Asanlıq yalnız çətinliklə hasil olar!) Həqiqətən, hər çətinlikdən sonra bir asanlıq gələr! (Buna görə də çətinliklərə səbirlə dözmək lazımdır!) (Ya Peyğəmbər!) Elə ki (risaləti təbliğ etməkdən və ya dünya işlərindən) azad oldun, qalx (namaz qıl, dua et)! (Axirət üçün çalış-vuruş!) Və ancaq Rəbbinə yalvar!"
Allah Həzrət Peyğəmbərlə (s) söhbət edir. Bu surə o həzrətə məxsusdur. Bu ayələr Peyğəmbəri (s) müsibətdən incimiş kimi mehriban və xüsusi bir ahənglə sığallayır. Allahın onun ağır yükünü çiyinlərindən necə çıxarıb çətinliyini asanlaşdırdığına işarə edir.
Gələcək xəttini də eyni əsasda müəyyənləşdirir və deyir: boş vaxtınız olanda çox çalışın; Yəni asanlıq yorğunluq və iztirab mədəsinə yerləşdirildiyi üçün boş vaxtınız olanda özünüzü yenidən işə qoyun və səyinizi bərpa edin. Bu xüsusiyyət canlılara, xüsusən də insanlara aiddir ki, məşəqqət və bəlalar kamillik və tərəqqinin başlanğıcıdır.
Allahdan üzr istəmək ən böyük inkişaf faktorudur
Mənəvi yüksəliş üçün nəfsi yüksəldən amilləri bilməli, onları yaradaraq öz yüksəlişimizi, xoşbəxtliyimizi və kamilliyimizi bərqərar etməliyik. Bu arada, Allah-Təalanın hüzurunda üzr istəmək, peşmançılıq və həqiqi tövbə etmək ən böyük böyümə amillərindən sayılır. O dərəcədə ki, Qurani-Kərim tövbəni insanın nicat amillərindən biri kimi təqdim edir və buyurur:
«تُوبُوا إِلَی اللهِ جَمِیعاً اَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»
“Ey möminlər, Allaha birlikdə tövbə edin ki, bəlkə nicat tapasınız”.
Bu ayədə tövbə nicat vasitəsi kimi təqdim edilir, çünki tövbə elə bir qapıdır ki, ona daxil olmaqla qayıdış yolunu getmək olar. Beləliklə, kamillik və səadətə çata bilər.
Allahın saleh bəndələrə şəfqəti
Rəfət lüğətdə mərhəmətin ən yüksək dərəcəsini və ondan da şiddətli mənasını ifadə edir. Şəfqət və mərhəmət inadla Allaha asi olanları və Onun əmrlərinə qarşı çıxanları deyil, Allahın saleh bəndələrini əhatə edir. Çünki Allah-Taala saleh əməl edənlərin mükafatını verir.
* Höccətül-islam Ruhullah Bidramın yazdığı "Oruc tutanların Pıçıltıları" kitabından götürülmüşdür.
3970488