Quranda qorxudan çəkinmək və emosional intizam
Qurani-Kərim Allaha və Onun iradəsinə münasibətdə hər cür duyğuları necə çıxarmağın yolunu bilir. Eyni şey qorxu və digər mənfi emosiyalar üçün də keçərlidir. Emosional nizam-intizam əldə etmək üçün öz hiylələri ilə insanın qəlbinə və ruhuna saldığı qorxudan qurtulmaq üçün şeytanın vilayətindən çıxmaq lazımdır. Qurani-Kərim buyurur: “Həqiqətən öz dostlarını (şayələrlə düşməndən) qorxudan yalnız Şeytandır. Odur ki, əgər möminsinizsə onlardan qorxmayın, Məndən qorxun!” (Ali-İmran, 175).
Əsasən, insanları yoxsulluqdan qorxutmaqla şeytanın işi irəliləyir və insana çirkin işlər görməyi əmr edir: “Şeytan (hər dəfə mallarınızı Allah yolunda xərclədiyiniz zaman) sizə yoxsulluq vəd edir və (xəsislik və sairə kimi) pis işləri əmr edir” (Bəqərə, 268). Şeytandan qurtulmaq, Allahdan başqa hər kəsdən qorxmaqdan qurtulmaq və Allaha iman və təvəkkül kölgəsində əldə edilən azadlığa və hakimiyyətə çatmaq üçün müqəddimədir. Bu səbəbdən, Allah Öz qorxusundan başqa hər hansı bir qorxunu haram etmiş və bunu layiq bilmişdir: “Əgər imanınız varsa, Allah qorxulmağa daha layiqdir” (Tövbə, 13). Çünki Allah qorxusu və ona qarşı çıxmaq varlıq aləmində yeganə mənbə və təsir mənbəyidir.
Qurani-Kərimdə şeytan və onun əmrlərinə tabe olmaqdan əlavə, insanlardan qorxmaq və onlara əsaslanan hərəkətlər də qadağan edilmişdir. Qurani-Kərim bəzi yəhudi alimlərinin camaatdan qorxması barədə buyurur: “Həqiqətən Biz onda hidayət və nur olan Tövratı nazil etdik. (Musanın zamanından İsanın zamanına qədər Musanın dininə) təslim olan peyğəmbərlər onun əsasında yəhudilər üçün hökm çıxarırdılar. Həmçinin rəbbani (Allahpərəst) alimlər və (Tövratşünas) bilik sahibləri onlardan Allahın kitabının qorunması istənildiyi və onlar onun (qalması və toxunulmazlığına) şahid olduqları üçün (onun əsasında hökm çıxarırdılar). Odur ki, (ey yəhudi alimləri,) insanlardan qorxmayın, Məndən qorxun və Mənim ayələrim(i təhrif etmək) vasitəsilə az bir qazanc əldə etməyin! Allahın nazil etdiyinin əsasında hökm etməyənlər – məhz onlardır kafirlər!” (Maidə, 44). Çünki insanlardan qorxmaq ilahi ayələrin və Allahın hökmlərinin ifadəsinə mane olur; Ona görə də deyir ki, doğru bildiyiniz kimi davranın və heç bir günahkarın qınamasından qorxmayın. Çünki qorxmağa yalnız Allah layiqdir və Allahdan başqasından qorxmaq halal deyil.
Əsasən, başqalarının fikrinə diqqət yetirmək və onların sözlərindən və onların qınaqlarından qorxmaq insanı çaşqın və iradəsiz edər. Ağıl və təfəkkür gücünü ondan alıb, onu heyrət və zəlalət vadisinə aparar. Əksinə Allah qorxusu O, insanı lider, azad və varlığın yeganə yaradıcısı və sahibinə müti edir və onun boynundan hər cür zillət zəncirini çıxardır.
