Ramazan ayından sonra orucun yaxşı əhval-ruhiyyəsini necə saxlamaq olar? (2)
İnsanın yaxşı işə alışması üçün bir illik proqram lazımdır. Bu o deməkdir ki, insan qısa da olsa, bir il davamlı olaraq həmin hərəkəti yerinə yetirməlidir. Ən yaxşı fürsət həm də bu Ramazan ayından növbəti Ramazan ayına qədər bir illik proqramdır. İmam Sadiq (ə) bir xütbədə buyurur: “Hər kim bir yaxşı iş görmək istəyirsə, bir il bu işi davam etdirsin və onu kəsməsin”.
Bəs Ramazanda qazandığımız xoş əhval-ruhiyyəni vərdişə çevirmək üçün bu bir illik müddət ərzində nə etməliyik?
Biz “mənəvi hal” dedikdə, bu yəni “indiki anda” baş verən bir şey deməkdir; Onun nə keçmişi, nə də gələcəyi var. Ona görə də biz sadəcə olaraq “yaxşı mənəvi vəziyyətə” çatmaq istəmirik, əksinə, “yaxşı mənəvi məqama” çatmaq istəyirik. Vəziyyətlə məqamın fərqi odur ki, insan bir anlıq gəlib-getməkdənsə, orada “yaşayır”. Əlbəttə, mənəvi hal da yaxşıdır, lakin biz “mənəvi məqam” ardınca olmalıyıq. İstəmirik ki, bircə meteor ürəyimizin səmasından keçib onu bir anlıq işıqlandırsın. Daha doğrusu, biz onu daim ulduzlar və günəşlə işıqlandırmaq istəyirik.
İndi insan mənəvi xoşbəxtliyə necə çata bilər? Adət etməklə. Ramazan ayından sonra bu fürsətdən maksimum yararlanmaq istəyiriksə, başlamaq və adət etmək lazımdır. “Adət etmək” üçün ən yaxşı vaxt Ramazan ayından sonradır, çünki heç vaxt bu qədər mənəvi gücümüz olmayıb, o qədər də pak deyilik, o qədər də yaxın deyilik. Ona görə də biz bu fürsətdən istifadə edib, buna öyrəşməliyik. Bu, düzgün davranışa, düzgün danışmağa alışmaq, nəfs istəkləri ilə mübarizə aparmaq, günahdan uzaqlaşmaq, ibadətə bağlı qalmaq deməkdir. Əlbəttə ki, bunlar çox vaxt davranış xarakteri daşıyır, lakin bu eyni davranışlarla biz ürəklərimizi adət verdirə və o xoşbəxt mənəvi məqama çata bilərik.
