نبود تسلط به ادبیات عرب و فارسی، سبب خطا در ترجمه‌های قرآن می‌شود
گروه ادب: عضو شورای واحد تحقیق مرکز طبع و نشر قرآن گفت: ناآشنایی و نداشتن تسلط و تبحر در ادبیات عرب و انطباق آن با زبان فارسی سبب خطا در ترجمه‌های قرآن شده است.
مرتضی توکلی، عضو شورای واحد تحقیق مرکز طبع و نشر قرآن در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به معیارهای ترجمه قرآن خوب گفت: از دو جنبه می‌توان ترجمه‌های قرآن را مورد بحث قرار داد که یکی از این موارد، فهم مترجم از آیات قرآن بوده و میزان تسلط بر علومی که نیاز دارد با استفاده از آن، متن عربی قرآن را درک کند که در این حوزه باید در رشته‌های ادبیات عرب، لغت‌شناسی، مراجعه به تفاسیر و بحث‌های نحوی و بلاغی ذیل آیه تخصص داشته باشد.
فهم و دقت؛ دو اصل مهم در ترجمه‌های قرآن
وی با اشاره به موضوعات گفته شده در بحث فهم افزود: این موضوع به آن معنی است که مترجم چه فهمی از آیات قرآن دارد و این موضوع، 50 درصد کار را تشکیل می‌دهد و بحث دیگر در مورد دقت ترجمه است که جنبه دیگر ترجمه‌های قرآن را شامل می‌شود. در این دو منظر عوامل مهمی دخیل هستند تا یک ترجمه، اثری خوب تلقی شود.
توکلی در مورد خطا و لغزش‌های ترجمه‌های قرآن اظهار کرد: همه مترجمان زحمات زیادی را متحمل شده و کار طاقت‌فرسایی انجام داده و آثار خوبی هم ارائه کرده‌اند، اما شاید در حوزه ادبیات، نقد آشکاری به برخی از این ترجمه‌ها وارد است که آن هم به دلیل عدم آشنایی و تسلط و تبحر و استعمال واژگان در ادبیات عرب و از سوی دیگر انطباق آن با زبان فارسی است که سبب خطا در ترجمه‌های قرآن شده.
بهترین ترجمه قرآن، همان ترجمه معیار است
این مترجم قرآن درباره انتقال پیام قرآن تصریح کرد: ترجمه، سبک‌های گوناگونی دارد؛ از این رو ممکن است به صورت لفظ به لفظ، آزاد یا معیار باشد و به نظر می‌رسد بهترین ترجمه قرآن، همان ترجمه معیار باشد؛ چرا که ترجمه آزاد، ترجمه نبوده و از حوزه متن خارج است. ترجمه تحت‌اللفظی یا لفظ به لفظ هم پاسخگوی نیاز مخاطبان نیست، زیرا کسی این ادعا را ندارد که بهترین ترجمه، این سبک از ترجمه است.
وی ادامه داد: اگر وارد ترجمه معیار شویم می‌توانیم منظور و دریافت خود را در ترجمه بیاوریم، اما باید پایبند به لفظ هم باشیم؛ اگر کسی بخواهد پیام‌های قرآن را در ترجمه مورد نظر قرار دهد، دیگر ترجمه معنایی نخواهد داشت؛ چرا که ممکن است از یک آیه قرآن ده‌ها پیام استخراج شود.
ترجمه‌های گروهی را عملی نمی‌دانم
توکلی در ادامه تصریح کرد: اگر بخواهیم پیام قرآن را به تنهایی در ترجمه‌های قرآن مورد توجه قرار دهیم، باید ترجمه را رها کنیم و آنچه در حوزه ترجمه مطرح می‌شود در این زمینه بی‌اثر و لغو خواهد بود.
عضو شورای واحد تحقیق مرکز طبع و نشر قرآن درباره ترجمه‌های گروهی گفت: ترجمه‌های گروهی و ملی خوب است، اما تعلیق به محال است؛ چرا که نمی‌توان گروهی را یافت که همگی در زمینه علوم قرآن تخصص داشته و در رشته ادبیات فارسی صاحبنظر باشند و همه به نظر واحدی برسند و یک ترجمه مشترک از این گروه خارج شود؛ زیرا هر کدام باید یک قرن وقت مشترک بگذارند تا ترجمه به نتیجه برسد، از این رو ترجمه‌های گروهی را عملی نمی‌دانم.
