علی رجبلو، جامعه شناس در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) به نقش رسانهها در ایجاد وحدت بین مسلمانان اشاره و عنوان کرد: رسانهها رکن پنجم دموکراسی هستند و افکار عمومی براساس نقش رسانهها شکل میگیرند.
افکار عمومی منتج از روابط درازمدت مناسبات درونی فرهنگ
وی با اشاره به اینکه افکار عمومی منتج از روابط دراز مدت مناسبات درونی فرهنگ، همچون سنتها، آداب و رسوم، دین و مناسبت اخلاقی جامعه هستند اظهار کرد: گسترش رسانههای گروهی اعم از مکتوب و غیرمکتوب و شبکههای مجازی سبب ارتباط بیشتر انسانها با یکدیگر شده است.
رجبلو به نظریه تبدیل جهان به یک دهکده کوچک بر اثر فعالیت رسانهها اشاره و عنوان کرد: اقبال تودههای مردم از دسترسی به رسانه قابل توجه است. در کشورهای اروپایی حجم استفاده از رسانههای صوتی و تصویری و مجازی بین پنج تا هشت ساعت و رسانههای مکتوب یک تا سه ساعت ارزیابی شده است. در ایران میانگین دستیابی به رسانهها سه ساعت است.
استاد دانشگاه الزهرا(س) در گروه جامعه شناسی با تأکید بر اینکه افکار عمومی توسط رسانهها ساماندهی میشوند و یکی از ابزارهای مهم قدرت سیاسی و اجتماعی هستند، تصریح کرد: وحدت بین مسلمانان یکی از مطامع مربوط به سیاستهای فرهنگی دولتها است که میتوان با استفاده از ظرفیتهای رسانهها به این مهم دست یافت.
رسانهها از یک خط مشی و تفکر واحد پیروی نمیکنند
این جامعهشناس با بیان اینکه رسانهها از یک خط مشی و تفکر واحد پیروی نمیکنند اظهار کرد: برخی رسانهها از چپترین چپها تا راستترین راستها را پوشش میدهند، برخی نیز خنثی و برخی مربوط به حزب و دسته خاصی هستند و ما یک مجموعه یک دستی از رسانهها را در ایران نداریم که بخواهند محور وحدت ملی باشند.
وی وحدت بین مسلمانان را از دو جنبه «نظام سیاسی» و «ایجاد ساختار دموکراتیک در دو حوزه قدرت سیاسی و اجتماعی» قابل احراز دانست و گفت: اگر وحدت ملی و همچنین وحدت بین مسلمانان از طریق قدرت سیاسی دنبال شود در چارچوب سیاستگذاریهای فرهنگی قرار میگیرد و نظامهای سیاسی سعی میکنند سیاست خود را در ارتباط با فرهنگ از طریق بسیاری پازلها از جمله رسانه دنبال کنند.
استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه الزهرا(س) ایجاد چنین شرایطی را نیازمند یک نظام سیاسی تمرکزگرا دانست که با اقتدار اهداف نظام سیاسی را در قالب فرمولهای مشخص به رسانهها منتقل کند و آنان نیز با استفاده از این خط مشی واحد در چارچوب وحدت ملی تلاش کنند.
وی ادامه داد: در این شرایط وحدت ملی نماد وحدت سیاسی بین حکومت و تودههای مردم میشود.
وی ایجاد وحدت ملی به صورت طبیعی را نیازمند ترویج از طریق فرهنگ سیاسی که همان ارزشها و باورهای توده مردم نسبت به قدرت سیاسی است، دانست و گفت: اگر توده مردم کشور در باور به ارزشهای نظام سیاسی به سمتی بروند که ساختارحکومت را بر مبنای یک نظام دارای سه رکن مشروعیت، مقبولیت و کارآمدی ببینند در این صورت باورهای آنان از باورهای نظام سیاسی حمایت میکند.
دستیابی به وحدت ملی با حل دو استراتژی
رجبلو در پایان سخنان خود با تأکید بر اینکه رسانههای داخلی در حال حاضر از هر دوی این فضاها به طور کامل بهره نمیبرند، یادآور شد: در حال حاضر دستهای از رسانهها متکی به باور سیاسی مبتنی بر سیاست فرهنگی هستند و از خط مشی قدرت سیاسی تبعیت میکنند و نوع اول وحدت ملی را به نمایش میگذارند و دسته دوم رسانههایی هستند که از منظر فرهنگ سیاسی به باور تودهها در حوزه وحدت ملی توجه میکنند ولی نه به طور کامل. دستیابی به وحدت ملی و وحدت میان مسلمانان از طریق رسانهها مستلزم حل شدن این دو استراتژی است.