شناخت مرزها؛ از ضروریات انتقاد/ نقد سازنده را با غیبت اشتباه نگیرید
خبرنگاران افتخاری/ سمانه رحمانی‌خجسته: حجتالاسلام والمسلمین حسین‌پور گفت: گاهی می‌خواهند کار کسی را نقد کنند ولی وارد حوزه شخصی و حتی خانوادگی وی شده و پس از غیبت‌های متعدد وی را تخریب می‌کنند؛ پس شناخت مرزها از لوازم ضروری انتقاد در یک جامعه قرآنی است.
حجتالاسلام والمسلمین علیرضا حسین‌پور، قائم مقام دانشکده اصول‌الدین دزفول در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در زمینه معنای لغوی نقد، گفت: نقد در لغت به شناختن محاسن و معایب معنا شده و در اصطلاح، نقد به مفهوم داوری و قضاوت دو جانبه در مورد یک گزاره است. انتقاد اگر چه معادل این واژه نیست و تفاوت‌هایی مفهومی با آن دارد، اما همواره همراه این واژه بوده است.
وی در پاسخ به این پرسش که «با توجه به اینکه جامعه موفق در گرو مدیران نقدپذیر شکل می‌گیرد آیا مدیران در جامعه قرآنی ما نقدپذیر هستند یا خیر؟»، گفت: مدیران در جامعه قرآنی ما اگر در چهارچوب مورد نقد و بررسی قرار بگیرند حتماً برای رشد و تعالی حوزه کاری خود مفید خواهند بود.
حجتالاسلام حسین‌پور عنوان کرد: نقد و نقدپذیری جایگاهی بس رفیع در آموزه‌های دین مبین اسلام دارد، زیرا هدف بعثت انبیاء خصوصاً نبی مکرم اسلام(ص) تکامل شخصیت انسان هم از بعد فردی و هم اجتماعی بوده که دستورات الهی در چهارچوب بایدها و نبایدها از طریق کتب آسمانی و قرآن شریف بر انبیاء عظام نازل شده که این اوامر الهی به نوعی نقد عالمانه از جانب قادر متعال است برای رسیدن به هدف نهایی و غایی خلقت که انسانیت انسان است.
وی ادامه داد: جامعه اسلامی ایران نیز با توجه به جوان بودن و عدم استخراج بعضی از علوم اجتماعی و روانشناختی از منابع اسلامی در حوزه نقد، هنوز تا رسیدن به جایگاه واقعی فاصله بسیار دارد زیرا هنوز مرز بین نقد سازنده و غیبت بیان نشده و به طور روزمره در جامعه این اتفاق می‌افتد که می‌خواهند کار کسی را نقد کنند ولی وارد حوزه شخصی و حتی خانوادگی وی شده و پس از غیبت‌های متعدد وی را تخریب می‌کنند. پس شناخت مرزها از لوازم ضروری انتقاد در یک جامعه قرآنی است که محاسن و معایب کار بررسی شده و وارد حریم خصوصی افراد نشویم.
علما، اساتید و نخبگان قرآنی می‌توانند بهترین نقادان جوامع قرآنی باشند
قائم مقام دانشکده اصول‌الدین دزفول در پاسخ به این پرسش که «نقد آگاهانه در جامعه قرآنی به چه صورت و توسط چه افرادی باید صورت بگیرد؟»، بیان کرد: شناخت محاسن و معایب هر کاری نیاز به تبحر و تخصص در آن کار دارد، علما، اساتید و نخبگان قرآنی می‌توانند بهترین نقادان جوامع قرآنی باشند که می‌تواند به صورت نوشتن مقالات و جلسات نقد و بررسی تخصصی ارائه شود.
وی یادآور شد: وسایل ارتباط جمعی نیز با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله سریال‌ها، فیلم‌ها و نقش‌هایی که بازیگران برعهده می‌گیرند می‌تواند موجب ترویج این فرهنگ در جامعه شود همچنین نقش مسئولان در این زمینه کلیدی است به طور مثال اخیراً در سریال «سرزمین کهن» جملات توهین‌آمیزی به قومی خاص پخش شد و موجبات انتقاد شدید عده‌ای از مردم شد و رئیس رسانه ملی با پذیرفتن این انتقادات از مردم عذرخواهی کرد.
حجتالاسلام حسین‌پور با اشاره به اینکه شکل‌گیری شخصیت افراد وابستگی بسیار نزدیکی به دو نهاد خانواده و مدرسه دارد، گفت: اگر انسانی در فضایی منتقدانه تربیت یابد لاجرم انسانی نقاد و نقدپذیر خواهد بود و اگر در فضایی مستبدانه شخصیتش شگل گرفته انسانی خودرأی و غیرمنطقی به بار خواهد آمد.
این مقام مسئول در پایان یادآور شد: بهترین راهکار و فضای مناسب نقد در جامعه اسلامی را قرآن شریف ارائه کرده است که سراسر حکمت و هدایت در آن نهفته است که می‌فرماید «الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِکَ الَّذِینَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُوْلَئِکَ هُمْ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ؛ جامعه اسلامی تکامل یافته و خردمند آن جامعه‌ای است که به سخن گوش می‌دهند و از بهترین آن پیروی می‌کنند، ایشانند کسانی که خدا هدایتشان کرده و اینان خردمندانند».
