مجید معارف، مدرس دانشکده الهیات دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، درباره آثار دینی که گاه به صورت کممحتوا و با مطالبی برگرفته از آثار پیشین منتشر میشوند، عنوان کرد: درباره کتابسازی مطلب از دو زاویه قابل بررسی است که بخشی از آن به برگرفتن مطلب از آثار گذشتگان مربوط میشود.
وی در ادامه افزود: قطعاً مفسران، محدثان، متکلمان، ادیبان و دانشمندان اسلامی که فهم نظرات و بیان آنها به زبان امروز و برای نسل جدید یک رسالت به شمار میآید، زحمات بسیاری را ضمن تحقیق و بررسی مباحث علمی کشیدهاند.
فهم و انتقال مطالب پیشینیان به نسل امروز یک رسالت است
معارف اظهار کرد: بر این اساس ممکن است نویسندگان امروز جامعه ما روایتگر آثار گذشتگان باشند که تلاش کنند مفهوم مطالب پیشینیان را به درستی درک کنند و برای جامعه امروز، توضیح صحیحی از آنها داشته باشند.
وی با بیان اینکه استفاده از منابع گذشتگان در این حد را فارغ از مسئله کتابسازی میبیند، ادامه داد: اعتقاد دارم که وقتی آرای گذشتگان را مطالعه میکنیم، باید بتوانیم آن را تحلیل کرده و این مطلب را بازگو کنیم که در این حد مشکلی وجود ندارد.
کتابسازی یا سرقت ادبی
معارف یادآور شد: کتابسازی در معنای منفی و بلیغش میتواند در مبحث سرقت ادبی دیده شود؛ یعنی نویسندگان امروز بخشی از آثار گذشتگان را در کتاب خود بدون ذکر منبع و مأخد بیاورند که این اقدام غیراخلاقی است.
این مدرس دانشگاه، یکی از دلایل انجام این اقدام را شتابزدگی علمی برشمرد و عنوان کرد: این اقدام گاه بر این اساس است که نگارش کتاب محوری برای امتیازبخشی به مؤلف اثر باشد و بر همین اساس نویسنده درصدد است که سریعتر اثری را خلق کند.
نویسندگان بافضیلت نیازی به کتابسازی ندارند
معارف تصریح کرد: در چنین وضعیتی، نویسنده اصول و مراحل تحقیق و پژوهش را رعایت نمیکند و گاه تحقیقات و نتیجه دسترنج دیگران را بدون ذکر منبع و رفرنس در کتاب خود میآورد.
وی با تأکید بر اینکه کتابسازی اقدامی غیراخلاقی است و چنین کاری اصولاً حاصل کار یک نویسنده حرفهای نیست، گفت: نویسندگان بافضیلت نیازی ندارند که چنین کاری انجام دهند. این اقدام مختص افرادی است که خواستار رشد سریع هستند و میخواهند یک شبه به مقصد برسند، بر این اساس دست به کتابسازی میزنند.