محمد رضوی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد تهران مرکز، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، درباره معضل کتابسازی اظهار کرد: متأسفانه این آسیب در حوزه کتابهایی که با موضوع قرآن کریم منتشر میشوند، بیشتر روی میدهد.
وی با بیان این مطلب افزود: شاکله آثاری که در این حوزه به نگارش درمیآیند، از یک کتابهای دیگر گرفته شده و صدر و ذیل کلام مطالب کتاب اصلی تغییر یافته است و چارچوب و قسمت اصلی محتوای کتاب متأسفانه با آثاری که پیش از این به چاپ رسیدهاند، همانند است.
وضعیت پایاننامهها وخیمتر است
رضوی اظهار کرد: متأسفانه علاوه بر حوزه نشر، در مقالات نیز این رویکرد وجود دارد و در پایاننامهها که در آینده در قالب کتاب منتشر میشوند نیز وضعیت از اوضاع مقالات وخیمتر است؛ به گونهای است که این گونه پایاننامهها پیش از این در دانشگاههای دیگری نوشته شدهاند و دانشجو عنوان پایاننامه را تغییر میدهد و به اصطلاح پایاننامه جدیدی ارائه میکند.
دلزدگی نویسندگان و بیاعتمادی مخاطبان
این کارشناس حوزه علوم قرآنی درباره تبعات این مسئله گفت: کتابسازی در واقع باعث بیرغبتی و دلزدگی نویسندگان و بیاعتمادی مخاطبان درباره کتاب میشود.
وی درباره دلایل بروز چنین آسیبهایی عنوان کرد: بخشی از این اقدام به راحتطلبی دانشجویان و نویسندگان مربوط میشود که تلاش میکنند مطالبی را از طرق مختلف به دست میآورند، با اندکی جرح و تعدیل و تغییر در قالب اثر ارائه کنند.
دسترسی آسان به مطالب و کتابسازی
رضوی یادآور شد: مشهور بود که در گذشته برای پیدا کردن یک حدیث از یک شهر به شهر دیگر میرفتند، ولی اکنون به دلیل در دسترس بودن تمامی مطالب از طریق اینترنت و دسترسی لحظهای و آنلاین به آنها میتوان اطلاعات بسیاری را به راحتی به دست آورد.
وی در توضیح بیشتر گفت: رویکرد مونتاژ که در دیگر کارها اتفاق میافتد، متأسفانه در نگارش کتاب و پایاننامه نیز روی میدهد و نگارش مونتاژی به چشم میخورد. از این رویکرد میتوان به عنوان یک معضل اپیدمی یاد کرد.
سکوت مسئولان فرهنگی
این مدرس دانشگاه از مونتاژ مطالبی که به راحتی در دسترس هستند، به عنوان یک بیماری رایج بهویژه در محیطهای دانشگاهی یاد کرد و ادامه داد: متأسفانه از این رویکرد بسیاری از کارشناسان، صاحبنظران و مسئولان فرهنگی و دانشگاهی اطلاع دارند، ولی بنا به مصالحی سکوت کردهاند.
رضوی درباره نظارت بر آثاری که در این حوزه منتشر میشوند، اظهار کرد: با نظارت دقیق میتوان این مشکل را برطرف کرد و این موضوع در حیطه اختیارات دو وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی و علوم، تحقیقات و فناوری است.
لزوم نظارت دقیق
وی گفت: وظیفه نظارت برعهده مسئولانی است که مجوز چاپ کتاب را صادر میکنند و افرادی که مسئولیت تصویب مقالات را برای انتشار برعهده دارند.
رضوی با بیان اینکه مسئولان یادشده که متصدی صدور اجازه چاپ این آثار هستند نیز از کتابسازی اطلاع دارند، یادآور شد: این حوزه نیازمند نظارت دقیقتر مسئولان وزارت ارشاد و دانشگاههاست، ولی اینکه تا چه میزان نظارت بر آثار این حوزه صورت میگیرد، موضوعی است که باید از مسئولان درباره آن سؤال شود.