سایه سنگین ناله‌های دردناک غزه بر عید فطر جهان اسلام
گروه بین‌الملل: بیشتر کشورهای عربی و اسلامی در حالی امسال عید سعید فطر را جشن می‌گیرند، که ناله‌های دردناک غزه و وحشی‌گری‌های داعش حلاوت این جشن بزرگ را بر کام مسلمانان تلخ کرده است.
خداوند مهربان که شریعت مقدس اسلام را بر مبنای عشق و حب بندگان بنا نهادند و در جای جای تعالیم اسلام بندگان را مورد لطف و عنایت خویش قرار دادند، از سر لطف و عنایت، شادی را برای بندگان مباح دانسته ومسلمانان را از نعمت شادی کردن و بازی و نزهت محروم ندانسته‌اند.
عید سعید فطر نیز در شریعت اسلامی نماد شادی مسلمانان است تا بتوانند نصیب خود را در شاد زیستن که ظرفیتی الهی در ذات بشر است، را از این دنیا داشته باشند.
عید فطر موهبتی الهی به مسلمانان است تا در سایه تعالیم و آموزه‌های پاک باری تعالی به بزم و شادی بپردازند بدون آنکه در این شادی‌ها به ابتذال و انحطاط کشانده شوند بنابراین خداوند چارچوب این شادی را تعیین کرده است.
این عید بزرگ الهی یک مناسبت واحد است، اما با توجه به این‌که فرهنگ جوامع اسلامی با هم متفاوت است به اشکال گوناگونی مورد استقبال مردم سایر کشورهای اسلامی قرار می‌گیرد و به تعداد جوامع اسلامی فرهنگ‌های احیای عید فطر وجود دارند.
اما امسال کشورهای عربی و اسلامی متفاوت‌تر از سال‌های گذشته عید سعید فطر را جشن می‌گیرند، چرا که این روزها از گوشه و کنار نوار غزه صدای ناله کودکان و زنانی شنیده می‌شود، که بی هیچ گناهی مورد حملات موشکی رژیم غاصب و وحشی اسرائیل قرار گرفته‌اند.
از سوی دیگر، عناصر تکفیری و تروریستی داعش که ساخته دست آمریکا و صهیونیست‌ها است، بر بخشی دیگر از پیکره جهان اسلام نفوذ کرده‌اند و حلاوت این عید بزرگ را بر کام مردم عراق و سوریه تلخ کرده‌اند.
پایگاه اطلاع‌رسانی «نون بست» در گزارشی با عنوان «غزة .. عید الفطر برائحة الموت!»(غزه..عید فطر با طعم مرگ) به حال و هوای غزه در روزهای آخر ماه مبارک رمضان پرداخته و در این گزارش آمده است: «اینجا غزه است، به هیچ جای دنیا شبیه نیست. دقیقاً زمانی که یک میلیارد و 500 میلیون مسلمان در سراسر جهان در انتظار رؤیت هلال عید فطر نشسته‌اند تقریباً نزدیک دو میلیون شهروند فلسطینی با زبان روزه در انتظار مرگ هستند».
«اهالی غزه با دفن کودکان و عزیزان خود که در زیر آتش دشمن به تکه‌هایی از گوشت و خون تبدیل شده‌اند به استقبال عید فطر میروند. خیابان‌های و کوچه‌هایی که در سال‌های گذشته در سراسر ماه رمضان و در روزهای پیش از عید فطر مملو از مردمی بود که برای خرید و شادی کردن در آنها قدم می‌زنند اکنون جز شبح مرگ کسی در آنها قدم نمی‌گذارد».
«اینجا غزه است، به هیچ جای دیگری شبیه نیست؛ زیرا در این باریکه کوچک مردم با صدای بمب و انفجار و جیغ کودکان در حال مرگ روزه می‌گیرند و با همان صداهای دلخراش افطار می‌کنند». «دوربین‌های خبرنگاران در روزهای اخیر مردی را نشانه رفته‌اند که به تنهایی در مقبره‌ای در غزه در حال دفن دختربچه خردسالش بود. دختربچه‌ای که پس از بمباران خانه‌اش در «الشجاعیة» کسی از خانواده‌اش نماند تا برای دفنش پدر را همراهی کند».
«عید فطر 2014 باریکه غره به هیچ عید فطری شبیه نیست؛ زیرا در اینجا مردم روزه شکست وسستی گرفتند و می‌خواهند تا با شهادت یا کرامت، عزت و پیروزی افطار کنند و روزه خود را به سر ببرند».
در این نوشتار به سنت‌های عید سعید فطر در شماری از کشورهای عربی از جمله فلسطین، عربستان، سودان ویمن و چگونگی احیای را بررسی می‌کنیم.
برگزاری نماز عید سعید فطر در مسجدالاقصی
علی رغم این‌که فلسطین در شرایط نامناسبی به سر می‌برد و با وجود موانع و مشکلات موجود در مسیر مسلمانان برای به جا آوردن شعایر دینی، شهروندان فلسطینی همه ساله نماز عید فطر را در مسجدالأقصی برگزار می‌کنند، زیرا به جا آوردن نماز عید در مسجدالأقصی به بخشی از عادات مردم فلسطین در این عید بزرگ تبدیل شده است.
مردم فلسطین معمولاً شیرینی‌های عید را از بیرون تهیه نمی‌کنند، بلکه زنان فلسطینی که استادان ماهری در تهیه انواع شیرینی‌ها به حساب می‌آیند به تهیه آن در خانه می‌پردازند که معمولاً این کار را به صورت دسته جمعی انجام می‌دهند بنابراین زنان در فضای کار دسته جمعی عید را قبل از حلول آن گرامی می‌دارند.
کودکان فلسطینی نیز در آخرین روز از ماه مبارک رمضان شعرهای ویژه عید را با هم می‌خوانند و در انتظار عید فطر می‌نشینند. همچنین برخی اشعار را که ویژه روز عید است را در روز عید می‌خوانند.
دید و بازدید عربستانی‌ها پس از برگزاری نماز عید فطر
آمادگی برای عید فطر در عربستان مانند سایر کشورهای عربی از روزها قبل شروع می‌شود و مردم از قبل از عید فطر به خرید البسه و شیرینی‌جات و خانه تکانی می‌پردازند.
اما عید فطر به طور رسمی بعد از ادای نماز عید شروع می‌شود و بعد از نماز که معمولاً در هر محله به صورت جداگانه برگزار می‌شود، عید را به هم تبریک گفته و برای دید و بازدید به خانه‌های هم میروند.
پس از دید و بازدید خویشاوندان و دوستان که چند روز طول می‌کشد اعضای خانواده گسترده که شامل پدر بزرگ و عموها و پدر و فرزندان می‌شود برای خوشگذرانی به مناسبت عید فطر به استراحت‌گاه‌های بیرون شهر میروند و در آنجا علاوه بر صرف انواع خوراکی‌هایی که در ماه رمضان از آنها محروم بوده‌اند، تمام اعضای بزرگ و کوچک خانواده به بازی و شادی می‌پردازند.
سنت بخشش پس از نماز عید فطر در سودان
مسلمانان سودان برای استقبال از عید فطر شیرینی‌های این عید را در خانه آماده می‌کنند. نماز عید سودان معمولاً در خیابان‌های اطراف مساجد برگزار می‌شود؛ زیرا مساجد ظرفیت استقبال از تمام نمازگزاران را ندارند.
بعد از نماز، که معمولاً همه در آن شرکت می‌کنند، نوبت به بخشش همدیگر می‌رسد، افراد بعد از نماز با هم روبوسی می‌کنند و اعلام می‌کنند که همدیگر را بخشیده و صفحه‌ای نو در روابط با هم ایجاد خواهند کرد.
از دیگر عادات سودانی‌ها در این عید بزرگ زیارت ریش‌سفیدان و افراد بیمار قبل از خویشاوندان است. در این حالت اهالی یک محله بعد از ادای نماز عید، صبحانه خود را حمل کرده و به خانه ریش‌سفید روستا یا محله میروند و پس از صرف صبحانه با همدیگر به اتفاق ریش‌سفید برای عیادت از افراد بیمار محله و نیز افراد مسن میروند. زنان و کودکان نیز در این مراسم مردان را همراهی می‌کنند و معمولاً پس از اتمام بازدید از این گونه افراد، برای تبریک عید به خویشاوندان و خانواده و دوستان نزدیک میروند
آتش‌زدن هیزم؛ سنتی رایج در عید فطر در یمن
یمن دارای فرهنگ غنی و بسیار متنوعی است اما آنچه در یمن رایج است را اشاره خواهیم کرد.
در یمن آمادگی برای استقبال از عید فطر همزمان با حلول ماه مبارک رمضان آغاز می‌شود زمانی که خانواده‌ها از ابتدای ماه مبارک به جمع کردن هیزم عید میروند.
آنها در طول ماه این هیزم‌ها را جمع می‌کنند و تا آخر ماه رمضان کوه‌های عظیمی از هیزم را جمع می‌کنند و به منظور نشان دادن شادی و خوشحالی خود از حلول عید فطر این هیزم‌های فراوان را آتش می‌زنند و در اطراف آن آتش‌های عظیم به شادی می‌پردازند.
آنها در این عید بسیار قربانی می‌کنند و گوشت‌های این قربانیها را در بین همسایه‌ها و دوستان تقسیم می‌کنند.
یمنی‌ها روزهای بعدی عید را در قهوه‌خانه‌های روستا و آبادی می‌گذرانند و برای کودکان داستان‌های قدیمی می‌گویند.
همچنین از دیگر عادات مردم یمن در این عید تهیه غذای محلی به نام «السلته» است که خود این غذا با فرهنگی جدا همراه است به گونه‌ای که یمنی‌ها برای استقبال از عید فطر این غذا را درست می‌کنند و آن را در میدان‌های مرکزی روستا‌ها و آبادی‌ها در مراسم‌هایی که به مناسبت عید برگزار می‌شود، توزیع می‌کنند و به بهانه آن به رقص سنتی و پایکوبی‌های مردانه می‌پردازند.
البته ناگفته نماند که عادات عید فطر در شهرهای یمن متفاوت است و آنچه گفته شد بخشی از سنت است که همچنان در اماکن سنتی مانند روستا‌ها مردم به آن پایبند هستند.
در پایان امید آن می‌رود که امت اسلام با اتحاد و همدلی و دوری از فتنه و تفرقه با چالش‌های و مشکلاتی که مسلمانان را تهدید می‌کند، مقابله کنند و برای نابودی رژیم غاصب و اشغالگر صهونیست و جریان‌های تکفیری و تروریستی از هیچ تلاشی دریغ نکنند.
